Crisissituaties zijn laboratoria voor mensenhandelaars

William Lacy Swing

30 juli 2015
Opinie

Crisissituaties zijn laboratoria voor mensenhandelaars

Crisissituaties zijn laboratoria voor mensenhandelaars
Crisissituaties zijn laboratoria voor mensenhandelaars

30 juli 2015 is de tweede VN-dag tegen Mensenhandel. IOM-topman William Lacy Swing waarschuwt dat de aandacht voor mensenhandel echter een permanent en prioritair aandachtspunt moet zijn. Het is tijd, vindt hij, dat bij traditionele hulpverleningsoperaties die permanente strijd tegen mensenhandel geïntegreerd en ernstig genomen wordt.

© Reuters

© Reuters

Wanneer een ramp gebeurt, treedt de internationale humanitaire gemeenschap onmiddellijk in actie. We mobiliseren middelen, activeren hulpverleningsmechanismen, sturen dokters, zoek- en reddingsteams, logistieke medewerkers, raadgevers, ingenieurs, materiaal, dekzeilen, voedsel, medicijnen en water. Het apparaat van de internationale noodhulpverlening treedt in werking, in conflictgebieden, bij natuurrampen of bij rampen veroorzaakt door menselijk toedoen.

Mensenhandel is een direct en inherent gevolg van rampen, net zoals de schade aan infrastructuur dat is, of het verlies van levens of de voedseltekorten, gevolgen die doorgaans veel meer aandacht krijgen

We weten dat er acute noden zullen zijn. We weten dat er gewonden, voedseltekorten en door water overdraagbare ziektes zullen zijn.

We weten dat mensen ontheemd zullen geraken en dat vrouwen, oudere mensen, mensen met een beperking, jonge kinderen en migranten in een irreguliere situatie het zwaarst getroffen zullen worden.

Maar er is één ding dat we nog maar net met zekerheid hebben begrepen, hoewel we het al lang vermoedden. Mensenhandel bloeit niet enkel op tijdens een ramp, het is echter ook een direct en inherent gevolg van rampen, net zoals de schade aan infrastructuur dat is, of het verlies van levens of de voedseltekorten, gevolgen die doorgaans veel meer aandacht krijgen.

Correlatie rampen en mensenhandel

Link

Lees het rapport Het aanpakken van Mensenhandel en uitbuiting in tijden van crisis

Het nieuwe onderzoek van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM), Het aanpakken van Mensenhandel en uitbuiting in tijden van crisis, toont duidelijk aan dat de strijd tegen mensenhandel en uitbuiting van levensbelang is, en dat ze dus ook zo zou moeten worden behandeld bij “traditionele” hulpverleningsoperaties.

We keken naar de gewapende conflicten in Libië, Irak, Syrië en in de West-Afrikaanse regio, naar de aardbevingen in de Indische Oceaan, Haïti en Nepal, naar de tyfoon Haiyan in de Filipijnen, en naar de aanslepende onrust in Oost-Afrika die leidt tot migratie doorheen Noord-Afrika op weg naar Europa.

De chaos die overblijft in rampgebieden vormt een ideaal proeflokaal voor mensenhandel, waarbij criminelen nieuwe manieren uitdokteren om kwetsbare mensen uit te buiten.

In elk van de drie categorieën van rampen bleek hoe door het gebrek aan normaliteit mensenhandelaars bestaande of door de crisis ontstane kwetsbaarheden kunnen exploiteren. Bij conflicten zorgt het ontbreken aan rechtshandhaving en een weggevallen rechtsstaat voor straffeloosheid, waarbij mensen worden verhandeld om de oorlog te financieren, voor seksuele dienstverlening en om de slavernij van etnische minderheden te versterken. Dit is vandaag zeker zo in Libië en in de Levant-regio waar arbeidsmigranten in toemende mate blootgesteld worden aan geweld en zeer schrijnende en vernederende werkomstandigheden.

Ondertussen heeft het aanslepende conflict in Syrië families en individuen tot hachelijke overlevingsstrategieën genoopt zoals gedwongen kindhuwelijken en kinderarbeid, situaties die vaak eindigen in uitbuiting en mensenhandel.

De chaos die overblijft na grote natuurrampen — zoals in Nepal, de Filipijnen, Haïti en de gebieden die door de Tsunami werden getroffen in de Indische Oceaan — vormt een ideaal laboratorium voor mensenhandel, een plek waar criminelen nieuwe manieren uitdokteren om kwetsbare mensen uit te buiten.

En intussen richten mensenhandelaars zich ook op de migranten in een irreguliere situatie op de gevaarlijke en afgelegen migratieroutes van Noord-Afrika, die ze strikken voor moderne slavernij.

Klik op de foto om de infografiek over Mensenhandel te bekijken

Miljardenbusiness

Naar schatting worden jaarlijks 800.000 mensen over de grenzen heen verhandeld in wat een miljardenbusiness vormt voor criminele bendes. En toch worden elk jaar slechts 45.000 slachtoffers van mensenhandel geïdentificeerd.

IOM verleent bijstand in 1 op 7 gevallen, en helpt de slachtoffers terug op de eigen benen te staan nadat ze jarenlang misbruikt en mishandeld werden. Sommige voormalige seksslaven moesten tot 10 mannen per nacht bedienen, iets wat uiteraard immense fysieke en mentale littekens nalaat.

Jaarlijks worden slechts 45.000 slachtoffers van mensenhandel geïdentificeerd.

Sommige van de zeshonderd mannen die we onlangs hielpen bevrijden van de Thaise vissersboten voor de kust van Indonesië, hadden al jaren geen voet meer aan land gezet – één van de slachtoffers was al 22 jaar gescheiden van zijn familie, zonder enig contact. Deze slachtoffers hebben nood aan begrip en aan hulp, vaak op lange termijn, zowel in stabiele tijden als in tijden van crisis.

We willen daarom verandering zien in de manier waarop de internationale gemeenschap en haar partners — de humanitaire, militaire en civiele organisaties — handelen om mensenhandel en uitbuiting in crisissituaties te voorkomen. De verbanden tussen de kwetsbaarheid van mobiele groepen mensen en misbruiken die voor de crisissituatie al bestonden, moeten mee in rekening worden gebracht bij de humanitaire hulpverlening.

Sensibilisering is nodig

Eén van de belangrijkste werkvelden is eenvoudige bewustmaking en sensibilisering. Het IASC — het Permanente Comité van VN-Organisaties voor Humanitaire Bijstand — zou hiervoor de gezamenlijke humanitaire hulpverlening moeten versterken en operationele richtlijnen moeten uitzetten voor bescherming tegen mensenhandel en preventieacties vóór, tijdens en na een crisis.

OEA - OAS (CC by-nc-nd)

ambassadeur William Lacy Swing, Directeur-generaal van IOM

OEA - OAS (CC by-nc-nd)

We loven dan ook het werk van Maria Grazia Giammarinaro, de speciale VN-Rapporteur voor Mensenhandel, in het bijzonder van vrouwen en kinderen, en haar administratie die onvervalst blijft inzetten op sensibilisering, op het rapporteren van bevindingen naar hogere instanties en op het verlenen van technische ondersteuning aan de humanitaire actoren en de autoriteiten van de betrokken landen.

Er zijn nog veel meer remedies en stappen die ondernomen moeten worden voor, tijdens en na crisissen, maar een eerste belangrijke stap is dat wij allen moeten beseffen dat de voorwaarden voor mensenhandel niet van de ene dag op de andere ontstaan, ze maken deel uit van het weefsel van de maatschappij die wij uitbouwen. Zodra dit weefsel beschadigd geraakt, komen de mensenhandelaars aan zet.

Ambassadeur William Lacy Swing is Directeur-generaal van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM)

Lees ook meer over de noodzaak van een Werelddag tegen Mensenhandel