Een politiek debat voor Tunesië

De economische situatie is uiteraard de meest dringende. Want zoals de Tunesische econoom Mohamed Haddar terecht opmerkt: zonder economische transitie kan er geen democratische transitie komen. Dat neemt echter niet weg dat de identiteitskwestie en het debat over de relatie tussen politiek en religie enorm belangrijk zijn.

Het is een debat dat al te lang uitgesteld werd. Nu barst het in alle hevigheid los in Tunesië, omdat verschillende salafistische groepen opgedoken zijn die met politieke eisen zwaaien. Alleen heeft dat politieke conflict een sterk sloganesk karakter aangenomen en wordt de politieke discussie gegijzeld door een wij-zij-discours waarin iedereen, al dan niet bewust, ervan uitgaat de absolute waarheid in pacht te hebben en de andere probeert zwart te maken. Er is weinig plaats dus voor diepgang, voor woord en wederwoord, in de hele heisa omtrent het salafisme die de media in Tunesië al maanden lang bezighoudt.

Het is begrijpelijk dat de emoties hoog oplaaien in dat debat. Uiteindelijk zijn de mensen op straat gekomen om een democratisch systeem op te bouwen en een minimum aan welvaart voor de verschillende lagen van de bevolking te realiseren. Maar het politieke debat mag niet oppervlakkig blijven. De kritiek die men vaak hoort vanuit seculiere kant is dat de salafisten extremisten zijn en dat het salafisme een fenomeen is dat geïmporteerd werd vanuit Saoedi-Arabië. Het is dus vreemd aan het land en hoort niet thuis in Tunesië.

Maar dat soort kritiek lost het probleem niet op. Er is meer diepgang nodig. Er is nood aan een echte dialoog. Men mag ook niet de indruk wekken dat het hier gaat om een strijd over een bepaalde stijl van leven. Wie aan politiek doet, moet met een echt maatschappelijk project komen en een duidelijke visie voor de toekomst hebben. De media en de intellectuelen hebben hier trouwens ook een rol te spelen.

De Tunesiërs hebben massaal deelgenomen aan de eerste verkiezingen na de val van de dictatuur. Een teken van hoop en een bewijs dat de mensen reële veranderingen willen zien. Maar als politici in een sloganesk discours en in retorica blijven steken, dan zullen velen de politiek, en deze keer de democratie, de rug toekeren.