‘Een voortdurende herinnering dat je land je niet toebehoort’

Deze week herdenken we de reeds 50 jaar durende bezetting van Palestina door Israël. Vijftig lange jaren van illegaliteit, onrechtvaardigheid, straffeloosheid, strijd, verzet en hoop. Deze herdenking gaat bovendien gepaard met de herdenking van 10 jaar blokkade van de Gazastrook.

Een maand geleden bevond ik me in deze openluchtgevangenis. Ingesloten tussen een gigantische muur en de Middellandse Zee leven bijna twee miljoen Gazanen die van hun vrijheid beroofd werden. Bijna 70% van hen zijn jonger dan 25. Dat maakt van de Gazastrook een ‘getto voor jongeren’. Deze beschrijving weerspiegelt een weinig glamoureuze realiteit.

Een kwestie van overleven

De Gazanen overleven: Ze eten, bidden en hebben lief. Dit is zowel hun kracht als hun vloek. Hoe kan je anders leven met slechts vier uur elektriciteit per dag? Hoe kan je leven zonder geld om je huis herop te bouwen dat voor de derde keer vernield is na het laatste Israëlische offensief in 2014? Hoe kan je leven zonder werk of uitkering om je familie te onderhouden? Hoe kan je leven met het alomtegenwoordige geluid van de Israëlische drones boven je huis? Hoe kan je leven wanneer je ziek kind geen Israëlisch visum krijgt om uitzonderlijk de Gazastrook te verlaten en zich te laten verzorgen in Tel Aviv?

Hoe kan je leven met het alomtegenwoordige geluid van de Israëlische drones boven je huis?

Nee, de Gazanen leven niet, ze overleven.

Ze hopen ook. Dat op een dag Gaza terug vrij zal zijn. Zodat Mohamed Japan kan bezoeken en zich kan uitleven in zijn passie voor mangastrips, zodat Nassar zijn zus kan terugzien na 10 jaar gesprekken via de telefoon en zodat Rafeef eindelijk Gaza voor de eerste keer kan zien.

Mijn vriend Adam is slechts 28 jaar maar zijn activisme kostte hem al twee jaar administratieve hechtenis in een Israëlische gevangenis. Zonder proces en zonder toestemming om zijn familie meer dan één keer per maand te zien. Hij was 17 jaar op dat moment.

Op een dag zei hij me: ‘Je bent nooit meer dezelfde als je beleeft wat ik heb meegemaakt in de gevangenis.’ Dat gevoel wordt zonder twijfel gedeeld door de 300 Palestijnse kinderen die op dit eigenste moment in de gevangenis zitten.

Nochtans is Adam verre van gebroken. Deze ervaring heeft hem versterkt in zijn verzet tegen de bezetting. Samen met andere jongeren strijdt hij voor een maatschappij die rechtvaardiger, meer gelijk en meer vrij is. Het engagement dat hij aangaat voor een onafhankelijk Palestina ondanks de vele risico’s is een onwaarschijnlijke les in waardigheid.

Machteloosheid

Bachir is directeur van een gezondheidscentrum in Hebron. Deze stad in het zuiden van de Westelijke Jordaanoever is het toneel van dagelijkse confrontaties tussen extremistische Israëlische kolonisten en Palestijnse inwoners. Ik voelde me onderdrukt toen ik er was: Boven de straten hangen ijzeren roosters. Bachir legde me uit dat dit was om de passanten te beschermen: soldaten en Israëlische kolonisten gooien regelmatig stenen, afval en vuil water over de voetgangers.

Op een afstand van 150 meter wandelden we voorbij drie checkpoints. Op één ervan vroeg een militair ons of we moslim zijn. Toen Bachir ‘ja’ antwoordde leidde dat tot de ondubbelzinnige respons: ‘Dan heeft u geen toestemming om deze straat te betreden’.

Wat later verduidelijkte Bachir me het volgende: ‘Dat is de Israëlische bezetting van Palestina: Een constante herinnering dat je land niet aan jou behoort. Dat je fysieke vrijheid slechts een illusie is’. Ik voelde me geheel machteloos.

Jeruzalem: geleidelijke verstikking

Jeruzalem, dat in 1967 illegaal werd geannexeerd door Israël, ziet zich stukje voor stukje ontdaan van haar Palestijnse identiteit. Jaar na jaar verslechtert de situatie en blijft onrechtvaardigheid onbestraft: Palestijnse huizen worden vernietigd, culturele activiteiten verboden en Palestijnse jongeren lastiggevallen.

‘De Israëlische soldaten kunnen op me schieten zonder dat iets of iemand hen tegenhoudt.’ 

Farah verzekerde me dat ze zich niet meer veilig voelt: ‘Wanneer ik een checkpoint door moet, ben ik bang omdat ik weet dat alles kan gebeuren. De Israëlische soldaten kunnen op me schieten zonder dat iets of iemand hen tegenhoudt.’

Farah is 26 jaar en is geboren in het noorden van Israël. Ze heeft moeten vechten om haar Palestijnse identiteit te behouden:

‘Er zijn jongeren die zich niet meer Palestijns voelen. Ze kennen hun eigen cultuur en geschiedenis niet omdat ze het niet leren op school en omdat sommige ouders schrik hebben om er thuis over te praten.’

Medeplichtige internationale gemeenschap

De Israëlische staat begaat dagelijks flagrante schendingen van mensenrechten en van het internationaal humanitair recht, en dat in de meest volmaakte straffeloosheid. België, de Europese Unie en het geheel van de internationale gemeenschap maken zich schuldig aan medeplichtigheid aan deze schendingen door geen enkele politieke of economische sanctie uit te schrijven tegen de staat.

België voert handel met Israël, onder meer door de aankoop van wapens ‘getest in oorlogszones’ – wat in de praktijk betekent dat ze getest zijn op de bevolking van de Gazastrook.

Multinationals zoals Caterpillar, G4S en HP halen winst uit de bezetting.

Ons land werkt officieel samen met Israëlische universiteiten en ministeries, meer bepaald in het project Law Train dat ondervragingstechnieken onderzoekt en waarin de “expertise van Israël” op dat vlak als waardevol wordt gezien. Op deze manier laten we een staat die systematisch het internationaal recht schendt, maar begaan. Meer zelfs, we moedigen ze aan.

Solidair zijn met de sociale bewegingen in Palestina en de Palestijnse jeugd steunen blijft fundamenteel.

Ik kan me uw gevoel van woede voorstellen, net als uw gevoel van onmacht. Ik ervaarde dat zelf herhaaldelijk. Maar telkens bleef ik geloven dat pessimisme hier geen plaats kent. Op 28 april stemde de gemeenteraad van Molenbeek een motie die bedrijven die het internationaal recht schenden uitsluit van publieke aanbestedingen. Bye bye aan G4S en anderen die betrokken zijn in de bezetting.

Dit werd mogelijk door een grote mobilisatie. Het zijn acties zoals deze die aantonen dat het protest in België doorgaat. Solidair zijn met de sociale bewegingen in Palestina en de Palestijnse jeugd steunen blijft fundamenteel. Net zo fundamenteel als sociale mobilisatie die druk zet op onze regering zodat ze maatregelen neemt die Israël dwingen om de rechten van de Palestijnen te respecteren.

Fiona Ben Chekroun is medewerker programmabeheer bij de ngo G3W