“‘‘Het is tijd om te kiezen. Niet voor angst, maar voor vrede’’

Op 6 en 9 augustus 1945 werden in Hiroshima en Nagasaki voor het eerst kernwapens ingezet. Het resultaat: honderdduizenden doden en gewonden, een onvoorstelbare tragedie die generaties slachtoffers maakte. Deze gebeurtenissen markeerden een keerpunt in de geschiedenis: de mensheid had een kracht ontketend die steden in één klap van de kaart kan vegen en onmetelijk menselijk leed veroorzaakt.

Tachtig jaar later bestaan deze wapens niet alleen nog steeds, ze zijn vandaag vele malen krachtiger dan toen. En de dreiging dat ze opnieuw zullen worden ingezet, hangt zwaarder boven ons dan ooit.

Kernwapens zijn illegaal

Het Verdrag inzake het verbod op kernwapens (TPNW) stelt duidelijk dat het ontwikkelen, testen, aanschaffen, gebruiken of dreigen met gebruik van kernwapens illegaal is. Al 94 staten hebben dit verdrag ondertekend, maar geen enkele kernwapenmacht. De regering De Croo vermeldde in haar regeerakkoord nog dat België als waarnemer zou deelnemen aan de VN-bijeenkomsten rond het kernwapenverbodsverdrag. Dit was een eerste stap om zo de brug te slaan tussen de staten die het Kernwapenverbodsverdrag hadden ondertekend en de NAVO-lidstaten. De regering De Wever maakt hier geen melding meer van en besloot om afwezig te blijven op de voorbije bijeenkomst van de verdragsstaten.

Daarnaast maakt ook het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof het gebruik van kernwapens in feite illegaal. Artikel 8 van het statuut verbiedt opzettelijke aanvallen op burgers en burgerlijke infrastructuur, evenals aanvallen waarvan men weet dat ze disproportionele schade zullen veroorzaken. Kernwapens zijn hét schoolvoorbeeld van zulke verboden massavernietiging. In tegenstelling tot het TPNW zijn er wel kernwapenstaten die dit statuut ondertekenden.

De dreiging van vandaag

Volgens het laatste ICAN Spending Report werd in 2024 wereldwijd meer dan 100 miljard dollar uitgegeven aan kernwapens. In de afgelopen vijf jaar stegen de uitgaven met maar liefst 47%.

Met twee grote oorlogen waarbij kernwapenstaten betrokken zijn – Rusland en Israël – en de gespannen relaties tussen India en Pakistan, is het risico op het gebruik van kernwapens vandaag het hoogst sinds de Koude Oorlog, en mogelijk zelfs ooit. Toch blijven kernwapenstaten vasthouden aan de doctrine van “afschrikking”: veiligheid baseren op de dreiging van onvoorstelbare vernietiging. In werkelijkheid vergroot dit de kans op escalatie en catastrofe.

De keuze voor vrede

Onder het mom van “veiligheid” pleiten steeds meer politici voor hernieuwde bewapening, zelfs nucleaire. Maar tachtig jaar na Hiroshima en Nagasaki kan de mensheid zich geen nieuwe tragedie veroorloven. Kernwapens zijn geen garantie voor veiligheid, maar voor vernietiging en menselijk leed.

Daarom roept Pax Christi Vlaanderen op de Internationale Dag van Kernontwapening regeringen op om een einde te maken aan deze destructieve trend. Internationale samenwerking heeft al vaker het onmogelijke mogelijk gemaakt: chemische en biologische wapens werden verboden. België toonde zich een vredesbouwer door een voortrekkersrol te spelen op vlak van het verbod op anti-persoonsmijnen en clustermunitie. Ook kernwapens kunnen tot het verleden behoren.

Het is tijd om te kiezen. Niet voor angst, maar voor vrede. Niet voor vernietiging, maar voor hoop.