Ook in Europa op de barricades voor een democratisch Nicaragua

‘We kunnen de Nicaraguaanse tegenbeweging niet in haar hemd laten staan’

Alisdare Hickson / Flickr (CC BY-SA 2.0)

 

Met politieke gevangenen achter de tralies en de aanhoudende vervolging van opposanten, zullen de verkiezingen die Nicaragua dit jaar organiseert een farce zijn, schrijven Julienne Weegels en Ellen Mangnus van Steunpunt Nicaragua in een opiniestuk. Ze roepen de EU op om de Nicaraguaanse tegenbeweging niet in haar hemd te laten staan.

In november zal Nicaragua naar de stembus moeten, maar het regime zit stevig in het zadel en lijkt van geen wijken te willen weten. Na het excessieve overheidsgeweld van april 2018 verwachtten veel Nicaraguanen een snelle val van het Ortega-Murillo regime. Nu, drie jaar later, is die hoop de grond in geslagen en kijkt de gemiddelde Nicaraguaan met argusogen naar de ontluikende verkiezingsstrijd.

Begin 2020 zaten er ongeveer zestig politieke gevangenen vast in Nicaragua, inmiddels zijn het er weer meer dan honderd.

Juist dat hopeloze vooruitzicht zou voor Europa een reden moeten zijn de tegenbeweging, die zich nog steeds roert in Nicaragua, te ondersteunen. De mensenrechtenorganisaties, de studenten, de onafhankelijke media, de boerenbeweging, de politieke gevangenen en de Nicaraguaanse vluchtelingen in het buitenland: al degenen die zich publiekelijk of gemaskerd blijven verzetten tegen de dictatuur doen dat met gevaar voor eigen leven.

In drie jaar tijd zijn volgens het laatste rapport van Amnesty International zeker 1614 mensen arbitrair opgepakt. Begin 2020 zaten er ongeveer zestig politieke gevangenen vast in Nicaragua, inmiddels zijn het er weer meer dan honderd. Deze politieke gevangenen en hun families hebben het uitzonderlijk moeilijk. Zij zijn veroordeeld onder een rechtssysteem dat volledig in handen is van de regeringspartij. Daarbij worden vaak aanklachten verzonnen, “bewijs” gefabriceerd of “getuigen” betaald. Ook schroomt het regime niet nieuwe wetten in het leven te roepen om het opposanten vrijwel onmogelijk te maken hun stem nog te laten horen.

Schijnprocessen

Neem bijvoorbeeld John Cerna, een 25-jarige studentenleider en mensenrechtenverdediger. Hij studeerde civiele techniek aan de UNI in Managua toen in april 2018 de anti-regeringsprotesten uitbraken. Tijdens die protesten hielp hij studenten zich te organiseren tegen het regime en steunde hij de medische brigades, waardoor hij zijn publieke universitaire beurs verloor. Op 28 februari 2020 werd hij onverwacht gearresteerd, vlak buiten zijn nieuwe universiteit.

Na een schijnproces werd hij subiet tot twaalf jaar celstraf veroordeeld op basis van de valse beschuldiging dat hij betrokken zou zijn bij de drugshandel. Afgelopen september ging hij met andere politieke gevangen in hongerstaking om de druk voor vrijlating op te voeren. Echter het moment dat dit bericht de media bereikte, werd hij overgeplaatst naar het maximum security-paviljoen van de gevangenis, waardoor zijn familieleden hem nog maar één keer in de maand van achter een glazen scherm mogen zien.

De repressie treft niet alleen studenten en publieke manifestanten, getuigt het verhaal van Norlan Cárdenas uit Masaya. Norlan was net terug van zijn werk als ober in een restaurant, toen hij in november 2019 gearresteerd werd. Zonder te weten dat hij gezocht werd, zou zijn vader de voortvluchtige rebel “Chabelo” een avond onderdak hebben geboden. Chabelo werd die dag elders in de stad door de politie in een gewapende confrontatie doodgeschoten.

Juist in tijden van staatsgeweld en vervolging hebben bewegingen tegen autoritaire regimes hulp nodig.

Norlan en zijn vader werden later die nacht opgepakt, bruut mishandeld op het politiebureau van Masaya en naar de beruchte Chipote gevangenis overgebracht. Hoewel zijn vader op 6 december werd vrijgelaten, werd Norlan aangeklaagd voor illegaal wapenbezit en “poging tot moord” op twee agenten. Norlan was voor zijn arrestatie een gezonde twintiger, maar heeft sinds zijn arrestatie last van hevige hoofdpijnen, verminderd zicht en huidallergieën. Zijn zaak loopt bij het hooggerechtshof.

Zelfs oudgedienden lopen gevaar op vervolging. Zo was Edwin Hernandez Figueroa dertien jaar politieagent in het departement van León toen de protesten in april 2018 uitbraken. Hij kon niet accepteren wat de politie met de demonstranten deed en diende daarom formeel zijn ontslag in. Dat werd niet geaccepteerd en hij werd maandenlang gedwongen in de politiemacht te blijven.

Ondertussen bereidde hij zich voor om te deserteren en het land te ontvluchten. Voor zijn vlucht deed hij aangifte bij een mensenrechtenorganisatie en nam hij een video op, waarin hij uitlegde waarom hij voor zijn leven vreest. Een dag later, op 10 juni 2019, werd hij aan de grens met Honduras gearresteerd en “vond” de politie twee kilo drugs in zijn rugzak. Edwin werd tot zes jaar cel veroordeeld.

Heeft het ondersteunen van strijders voor de democratie wel zin, als zij daarmee vervolgens gevaar voor eigen leven lopen? Absoluut! Juist in tijden van staatsgeweld en vervolging hebben bewegingen tegen autoritaire regimes hulp nodig. Die hulp kunnen we concreet maken door ons politieke vertegenwoordigers op hun rol aan te spreken en de mensenrechtenschendingen aan te kaarten bij internationale instanties.

Neem bijvoorbeeld het voorval van politieke gevangene Uriel Perez, die vorig jaar mei op de intensive care belandde en daarmee bewees dat COVID-19 wel degelijk in het gevangenissysteem rondwaarde. De regering bleef dat maar ontkennen terwijl al tientallen politieke gevangenen gemeld hadden dat zij symptomen van de ziekte hadden.

Met politieke gevangenen achter de tralies, een groeiend aantal wetten om de tegenbeweging te onderdrukken en de aanhoudende vervolging van opposanten, zullen de verkiezingen een farce zijn.

In samenwerking met de tegenbeweging deden wij aangifte bij de VN mensenrechten-rapporteurs. Die hebben de Nicaraguaanse regering nalatigheid verweten ten aanzien van haar zorgplicht voor de politieke gevangenen en mensenrechtenschendingen gesignaleerd, waaronder arbitraire detentie en marteling, waar op dit moment zeker dertig politieke gevangenen het slachtoffer van zijn.

In maart veroordeelde het Algemeen Secretariaat van de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) Nicaragua vanwege de situatie van de politieke gevangenen. Ze heeft te kennen gegeven dat de vrijlating van de politieke gevangenen en het staken van de intimidatie en vervolging van opposanten voorwaarden zijn om tot vrije, rechtvaardige en transparante verkiezingen te komen. Inmiddels heeft Amnesty International met haar gedetailleerde rapport Silence at any cost de verscherpte repressietaktieken van het regime uit de doeken gedaan.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
Wij roepen de EU op in navolging van de OAS de Nicaraguaanse regering aan te spreken op de situatie van de politieke gevangenen. Met politieke gevangenen achter de tralies, een groeiend aantal wetten om de tegenbeweging te onderdrukken en de aanhoudende vervolging van opposanten, zullen de verkiezingen een farce zijn. Als wij in Europa echt voor mensenrechten, democratie en gerechtigheid staan, kunnen we de Nicaraguaanse tegenbeweging niet in haar hemd laten staan.

De auteurs van deze opinie zijn lid van de Steungroep Nicaragua, een verband van Nederlanders die in Nicaragua gewerkt hebben en de tegenbeweging in Nicaragua en Nederland ondersteund. Julienne Weegels is onderzoeker en docent aan de Universiteit van Amsterdam bij het Centrum voor Latijns-Amerika Studies en Documentatie (CEDLA). Ellen Mangnus is docente Sociologie aan Wageningen Universiteit.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.