Ook menstruerende meisjes in vluchtelingenkampen hebben recht op waardigheid

Laat ons eerlijk zijn; menstrueren is niet het mooiste wat de natuur voor vrouwen in petto heeft. Stemmingswisselingen, gewichtstoename, het gevoel van wijdverspreid ongemak en de wens dat het weer zo snel mogelijk voorbij is.  

Al is dit niets in vergelijking met de beproevingen die ontheemde meisjes moeten doormaken. 50 procent van de vluchtelingen wereldwijd zijn namelijk vrouwen, maar zeer weinig projecten in vluchtelingenkampen richten zich enkel op deze groep. Want het spreekt voor zich dat zij andere behoeften hebben. Maar specifieke steun aan meisjes die hun regels hebben, wordt steeds naar de achtergrond geschoven. En andere noden krijgen voorrang.  

Zo zien vrouwen zich genoodzaakt om oude stukken stof of zelfs stukjes matras te gebruiken als handdoek of maandverband. En dit laatste enkel voor diegene die al het geluk hebben om ondergoed te dragen. Het moet niet verwonderen dat deze aanpak de seksuele en reproductieve gezondheid van vrouwen in gevaar brengt. Ze lopen een groot risico op bacteriële of urinaire infecties en andere medische complicaties.

Zie je jezelf al ergens anders dan in een comfortabele badkamer voor je intieme hygiëne zorgen?

En daarbovenop is er in zulke kampen totaal geen privacy en zijn er geen aangepaste ruimtes. Zie je jezelf al ergens anders dan in een comfortabele badkamer voor je intieme hygiëne zorgen? En beeld je dan nog even in het zonder water te moeten stellen…

Ik moet toegeven, ik kan het me niet voorstellen. En als je buikkrampen hebt, vergeet het: pijnstillers zijn niet voorhanden!   

In sommige kampen worden meisjes en vrouwen die hun regels hebben, gedwongen om op dezelfde plek te blijven zitten en wanneer ze hun doeken willen uitwassen, moeten ze dit erg stiekem doen. Geen school of andere dagelijkse activiteiten voor hen. Ik moet je niet vertellen hoe dit de ontwikkeling en het succes van deze jonge vrouwen afremt.

Meisjes die voor de eerste keer hun regels krijgen in een vluchtelingenkamp weten niet wat hun overkomt. Menstruatie gaat gepaard met onwetendheid en schaamte, wat een impact heeft op hun algemeen welzijn en geestelijke gezondheidszorg. Vreemd, gênant, zelfs vernederend zo ervaren ze deze periode van de maand. Kortom een nachtmerrie.  

Is dit eerlijk? Moeten we dit zomaar aanvaarden? Waar eindigen de rechten en de waardigheid van deze vrouwen elke maand?

Onze partner Caritas in DR Congo biedt hierop een antwoord. Mede dankzij de hulp van Memisa deelt ze hygiënekits uit aan vluchtelingen in de kampen Drodro en Lita in de provincie Ituri. Dit aan jonge vrouwen en meisjes zonder inkomen en wiens huizen zijn afgebrand waardoor ze al hun bezittingen verloren.

Waar eindigen de rechten en de waardigheid van deze vrouwen elke maand?

Herbruikbaar maandverband, ondergoed en zeep zijn toch al dat om deze periode stressvrij en zonder angst door te komen. Maar het gaat verder dan enkel het uitdelen van materiaal. Deze kits doorbreken taboes, ze verminderen de obstakels voor deelname aan het openbare leven voor meisjes. Ze geven hen meer zelfvertrouwen en versterken hun gevoel van eigenwaarde.

De ontwikkelingssamenwerking vergeet misschien al te vaak “deze regels”. Ik verzeker je, voor deze meisjes is dit niet iets om te vergeten!

Anna Salvati is projectverantwoordelijke bij Memisa, een Belgische ngo die strijdt voor toegang tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg voor iedereen.