Ook vrede voor ons eigen land

Wat verstaan wij onder een vredesdialoog?

Een vredesdialoog heeft allereerst het welzijn van alle burgers voor ogen.
Dit houdt in dat alle belangrijke entiteiten van het land bij de dialoog worden betrokken:  Vlaanderen, Wallonië, Brussel en de Duitstalige gemeenschap. Een vredesdialoog is vanaf het begin gericht op een win-win situatie voor elke betrokken groep en gemeenschap. Hij kan niet als resultaat hebben dat de ene groep er beter en de andere er slechter van wordt. Een goede staatshervorming streeft dus ook naar een meer efficiënte solidariteit en rechtvaardigheid. Dit vraagt leiderschap, moed en durf om op langere termijn te denken, los van politiek gewin op korte termijn. 

Een vredesdialoog bouwt verder op het waardevolle dat reeds bestaat

Aan de huidige staatsstructuur werd gedurende veertig jaar gesleuteld. Wat werd er allemaal niet bereikt ten gunste van de eigen dynamiek van de gemeenschappen in dit land? Wie hier aan vrede bouwt, brengt respect op voor wat bereikt werd en voor de vele delicate compromissen die hiermee gepaard gingen. Structuren zijn de tijdelijke neerslag van het samenleven tussen mensen en levende gemeenschappen die zich verder ontwikkelen.
Dit proces van verfijning en verbetering zal steeds verder gaan. Intussen is het boeiend vast te stellen dat ook in Europa een stevig gemeenschappelijk kader wordt uitgebouwd waarbinnen we samen verder kunnen evolueren en groeien. De Europese Unie werd onder meer opgericht als een instrument ter bevordering van de vrede. Pas wanneer aan vrede wordt gewerkt in rechtvaardigheid en met zorg voor het leefmilieu, is er toekomst. Al het andere is daaraan ondergeschikt.

Een vredesdialoog veronderstelt en schept een sfeer van vertrouwen

Een vredesdialoog die toekomst opent, kan nooit lukken in een klimaat van opbod over en weer, en zeker niet in een permanente sfeer van wantrouwen. Er is opnieuw vertrouwen nodig, maar ook discretie en respect voor afspraken. Vertrouwen wordt opgebouwd. Daar werd tijdens de laatste maanden veel te weinig werk van gemaakt. In de voorbije periode werden bepaalde voorstellen die tijdens de onderhandelingen naar voor kwamen reeds binnen het uur te grabbel gegooid voor de verzamelde media.

Een vredesdialoog leidt tot een beter kennen en verstaan van de ‘andere’ partij

Wat leeft in de andere gemeenschap? Welke behoeften en noden kennen zij? Waar is het hen om te doen? Dit dient aandachtig beluisterd te worden. Veel van wat zich in het andere gewest of in de andere gemeenschap afspeelt weten wij niet en begrijpen wij niet. Soms wordt dit zelfs bewust in een verkeerd daglicht gesteld. Zolang over de andere partij alleen negatieve dingen worden gezegd en geschreven, blijven we onvermijdelijk steken in steriele schema’s, vooroordelen, dooddoeners en zelfs vijandsbeelden. Wie in ons land een vredesdialoog aangaat, kan niet anders dan de taalgrens oversteken. De eigen tekortkomingen of knelpunten onder ogen zien, en ook het positieve bij de ander waarderen en versterken, zal opnieuw de weg openen naar werkzame en redelijke compromissen.

Een vredesdialoog, tenslotte, werkt niet met deadlines

Eisen die te nemen of te laten zijn, zijn evenmin bevorderlijk. Bij een nieuw op te starten dialoog is het natuurlijk goed dat de ene of de andere zijde de eigen verwachtingen en uitgangspunten naar voren brengt, als ‘uitgestoken hand’ - maar niet als te nemen of te laten. Het is ook niet goed voor het wederzijds vertrouwen te spreken van ‘onderhandelingen van de laatste kans’. Wat betekent trouwens de laatste kans? Wat gebeurt er na die laatste kans? De complexe situatie van ons land kan niet in een handomdraai aangepast worden aan de nieuwe uitdagingen. De beschikbare tijd dient wel verantwoord en creatief te worden gebruikt.   
 
Een model van vreedzaam samenleven kan op zijn beurt andere landen en volkeren inspireren. Ook ons klein land, met zijn complexe structuren en zijn diversiteit aan talen, gewesten en gemeenschappen, werd steeds op veel plaatsen gewaardeerd als een eigensoortig en boeiend model. Steeds vaker wordt nu echter de vraag gesteld: “Wat is er bij jullie aan de hand? Waarom geraken jullie communautaire problemen niet meer opgelost?” Dit zijn vragen die soms moeilijk te beantwoorden zijn op een ogenblik dat er nog zoveel pijnlijke kwesties aan de orde zijn bij ons en in de grote wereld.
 
Laat de echte staatslieden die kiezen voor een nieuwe vredelievende toekomst, nu aan het werk gaan!
 
Jo Hanssens, voorzitter Pax Christi Vlaanderen
Philippe de Dorlodot, voorzitter Pax Christi Wallonie-Bruxelles