Sommige mannen lijden aan een onbehandelde vorm van chauvinisme

Vorige week reageerde president Muhammadu Buhari van Nigeria op de kritiek die zijn vrouw op zijn beleid gegeven had op de BBC-in-Hausa radio. Inhoudelijk beantwoordde hij die kritiek niet, hij zei enkel dat zijn vrouw in de keuken, de woonkamer en in “die andere kamer” hoorde.

Na dagen van luide kritiek in de Nigeriaanse pers en op de sociale media, gaf een journalist president Buhari de kans om zijn woorden terug te nemen of te verduidelijken. Zoals elke chauvinist vond de president het niet nodig die kans te grijpen.

‘Is het niet de taak van jouw vrouw om jouw huis te verzorgen?’ ‘Dus, u blijft zeggen dat uw vrouw enkel in uw keuken behoort?’ ‘Ja, haar taak is voor mij te zorgen!’

Integendeel, hij vroeg de journalist of die een huis, een keuken had. ‘Ja’, antwoordde de journalist. ‘Is het niet de taak van jouw vrouw om jouw huis te verzorgen?’ ‘Dus, u blijft zeggen dat uw vrouw enkel in uw keuken behoort?’ ‘Ja, haar taak is voor mij te zorgen!’

Ik heb de video meerdere keren bekeken, puur uit ongeloof. Maar misschien was dat ongeloof eigenlijk een vorm van een onwil om te geloven wat ik zag en hoorde.

Mannelijk chauvinisme haalt dezer dagen veel krantenkoppen, ook in landen waarvan je zou denken dat chauvnisme er uitgestorven is. In Amerika worstelen ze met de seksistische uitspraken van Donald Trump, de Republikeinse presidentskandidaat. Op de Franse tv, tijdens een live-uitzending, kusste panellid Jean-Michel Maire een actrice onaangekondigd  op haar borst.  ‘Ik zei neen’, herhaalt Soraya. Als vrouw heft ze blijkbaar geen recht om neen te zeggen.

Het lijkt erop dat sommige mannen aan de top de laatste dertig jaar hebben gemist en nog steeds lijden aan een onbehandelde vorm van chauvinisme. Mannen die eigenlijk beter moeten weten.

Buhari en Aisha zijn al meer dan twintig jaar getrouwd. Twintig jaar is lang genoeg om je partner te kennen. Buhari moet Aisha goed kennen. En Aisha… Aisha wist wel wat ze deed in dat interview. Het was een berekende zet om haar mening kracht bij te zetten en te laten klinken voor een man die blijkbaar binnenskamers niet naar haar luistert -omdat ze en vrouw is. Een man die na twintig jaar nog denkt dat ze geen mening hoeft te hebben.

Buhari is het product van zijn cultuur. Maar zijn cultuur is al een hele tijd in verandering. 

Het valt niet te ontkennen dat Nigeria erg patriarchaal is. Als kind vroeg ik ooit aan mijn vader waarom ik zijn huis nooit zou kunnen erven. ‘Omdat je een meisje bent en je in de toekomst je man zal toebehoren.’  Ik vond het oneerlijk. Waarom mijn broers wel en niet ik? ‘Traditie’, zei mijn papa die evenveel van zijn dochters als van zijn zonen houdt.  ‘Als de traditie ooit verandert, krijg ik dan ook een huis?’ ‘Ja.’

De uitspraken van Buhari kwamen niet tot stand in een vacuüm. Hij is het product van zijn cultuur. Maar zijn cultuur is al een hele tijd in verandering. Het patriarchaat wordt dagelijks aangevallen door zowel mannen als vrouwen die hunkeren naar verandering; naar een wereld waarin iedereen feministisch is.

Meer meisjes dan ooit krijgen nu een hogere opleiding. Meer vrouwen werken buitenshuis. Maar het mag ook duidelijk zijn dat er nog veel werk aan de winkel is: er zijn nog veel meisjes die niet naar school mogen omdat ze meisjes zijn. Er zijn vrouwen die niet mogen werken omdat ze vrouwen zijn. Vrouwen verdienen minder dan mannen.

Daarom is de uitsprak van Buhari niet alleen beledigend maar ook erg teleurstellend. Ik vraag me af wat de dochters van Buhari (die tot nu toe stil gebleven zijn) —  hoogopgeleide vrouwen, studenten en ex-studenten van universiteiten in Engeland – vinden van de uitspraak van hun vader.

Ik vraag me af wat Angela Merkel vond van een man die in haar bijzin zegt – zonder ironie- dat vrouwen niets te zoeken hebben buitenshuis. Een man die denkt dat vrouwen alleen gezien en niet gehoord moeten worden.

Gelukkig  blijven vrouwen niet meer stil en gebruiken ze onder andere sociale media om hun mening te ventileren. In Nigeria gebruikten vrouwen en gelijkgezinde mannen Twitter en Facebook om Buhari te bekritiseren.

De hashtag #TheOtherRoom werd gebruikt om vrouwen aan te moedigen om niet tevreden te zijn met ‘the kitchen and the other room’. Zoals een Nigeriaanse activiste, Juliet ‘Kego, twitterde: ‘To my daughter, do NOT limit yourself to the cooking or boiling room. There are so many other rooms in the universe’s mansion! #TheOtherRoom’

To my daughter, do NOT limit yourself to the cooking or boiling room. There are so many other rooms in the universe’s mansion! #TheOtherRoom pic.twitter.com/FHv4lHjYgn

— Juliet ‘Kego (@julietkego) 14 oktober 2016

Aisha Buhari heeft nog niet gereageerd. Soms is stilte toch het  beste antwoord. Ook voor mannen.