Terugkeer naar de politiek

Het enige land waar de controles in verhouding gebeuren is Groot-Brittannië. Enkel de Franstalige Metro voegde er een interessant detail aan toe: ‘Daar houdt de politie systematisch gegevens bij over de controles die ze uitvoeren.’

Het herinnerde me er, -midden in onze cynische komkommertijd -, aan dat beleid effectief het tij kan keren voor discriminatie en racisme.

De Britten debatteren vandaag over het feit of ze het institutioneel racisme al dan niet hebben overwonnen. In Vlaanderen  hinken we nog enkele lichtjaren achterop. Berichten over voetbalracisme, discriminatie in het onderwijs, de interimsector of de woningmarkt? Nauwelijks een haan die er naar kraait, of een leeuw die erover brult. Voor de minderheden zijn ze Het Leven Zoals Het Is, voor de meerderheid een heruitzending van de Ver-Van-Mijn-Bed show.

We blijven nog te vaak steken op de vraag of er wel zo veel racisme en discriminatie is. ‘Dat is geen racisme! Je gaat me toch niet vertellen dat al die mensen van slechte wil zijn, neen, met zo’n discours geraken we nergens.’ Of: ‘In Vlaanderen is er (nog) geen draagvlak voor zo’n drastische maatregelen’, klinkt het doorgaans.

Welnu, ik stel voor dat we vanaf vandaag weigeren in te gaan op deze bedenkingen en ze houden voor op café. Want in het publieke debat verlammen ze elke actie. In debatten nemen ze vaak meer dan 70 % van de tijd in, en na afloop gaat iedereen gefrustreerd naar huis zonder dat er concrete voorstellen op tafel liggen. Ze fungeren als excuus om geen drastische maatregelen te nemen tegen het racisme dat er ís, en geen internationale vergelijking behoeft om bestreden te worden.

Een jaar geleden kwam Sue Caro, diversiteitmanager van de BBC spreken op één van de Rondetafels Interculturaliteit. Hun diversiteitbeleid voor en achter de schermen klonk de Vlaamse toehoorder als science fiction in de oren. Het viel vooral op dat zij hun diversiteitinspanningen kaderden in een breed maatschappelijk verhaal: ‘Diversiteit tonen en vertegenwoordigen is van vitaal belang voor sociale samenhang, wederzijds respect en begrip’, aldus Sue Caro.

Het gaat niet om het vragen of uitdelen van gunsten, maar om burgerschap en staatsmanschap

Dat cohesie een prangend probleem is in onze Vlaamse en Europese samenlevingen behoeft ook geen betoog. Het viel zelfs onze timide VN-Secretaris-Generaal Ban Ki-moon op. ‘Zeven jaar geleden stond mijn voorganger Kofi Annan hier en drong er op aan dat jullie zouden vechten tegen het demoniseren van de nieuwkomers als “de ander”. Als vriend van Europa moet ik zeggen dat ik zijn bezorgdheid deel’, zo sprak hij het Europees Parlement toe op 19 oktober.

Het gaat dus niet om het vragen of uitdelen van gunsten, maar om burgerschap en staatsmanschap. In afwachting daarvan, zouden vijf minuten politieke moed niet misstaan: een duidelijke visie en bindende maatregel die het instinctief aanvoelen van de Vlaamse meerderheid vandaag overstijgen.

Op een goedwerkende Belgische staat is het nog even wachten. Intussen kunnen wij als burgers, zeker als we ophouden in te gaan op de verlammende bedenkingen, ons storten op concrete daden.

Fake it until you make it, zou ik zeggen. Vooral het middenveld moet zich projecteren in een wereld alsof er geen discriminatie zou zijn: complexloos en proactief. Als het beleid al niet mag wachten op een Vlaams draagvlak, dan mag het middenveld dat zeker niet doen. Het draagvlak is het doel, niet de voorwaarde. Zolang de politiek zelf niet gediversifieerd is moet het lobbywerk van onderuit komen. Geen kruimelactivisme meer, of dankbaarheid om een luisterend oor van de overheid terwijl er in feite niet wordt geluisterd. Manieren vinden om de vele creatieve ideeën en voorstellen die er zijn aan de man te brengen bij de betrokken instanties, in de media, of ze eerst zelf te realiseren en testen op succes. Zelf het initiatief nemen om politici op het matje te roepen of te adviseren. Wetsvoorstellen, beleidsplannen of beheersovereenkomsten (zoals die van de VRT die momenteel onderhandeld wordt) rigoureus opvolgen om bezwaren of voorstellen tijdig te kunnen indienen.

Een terugkeer naar de politiek dus. We leven in België al meer dan 130 dagen in de illusie dat het zonder politiek ook wel gaat. Niets is minder waar, maar voor sommige groepen nog minder dan voor anderen. Daarom moeten we meer dan ooit terug aan politiek doen, als zouden we er nog steeds in geloven.