Versterk het breekbaar democratiseringsproces

Vanaf vijf maart gaat de Minister voor Ontwikkelingssamen-werking Armand De Decker naar Congo om de bilaterale coöperatie voor de komende jaren vorm te geven, ondanks het feit dat onder meer door de verlate totstandkoming van de Congolese regering de nodige technische voorbereiding niet is gebeurd. En op 27 februari maakt Minister van landsverdediging André Flahaut bekend dat de Militaire Academie een eredoctoraat wil uitreiken aan president Kabila. Voor zijn militaire verdiensten.
Telkens heeft men het over een symbolische ondersteuning aan het democratiseringsproces, maar de publieke opinie kan zich niet van de indruk ontdoen dat in al die gevallen onze Belgische politici uit Congo electoraal garen willen spinnen. Congo staat vandaag garant voor een hoge media coverage, en alle beetjes helpen voor wie zich opmaakt voor een verkiezingscampagne.
Dit gezegd zijnde moeten we de vraag stellen of Kabila toe is aan een belangrijke onderscheiding. Miljoenen Congolezen zijn tot twee maal toe sereen en waardig gaan stemmen, maar het proces blijft breekbaar. Een aanzienlijk deel van de bevolking leeft nog steeds in een chronische onveiligheid.
De belangrijkste oorzaak van de onveiligheid is het feit dat de eenmaking van het leger, één van de belangrijkste opdrachten van de vorige (transitie-)regering, slechts in beperkte mate gelukt is. Vooral in het oosten van het land terroriseren allerlei gewapende groepen, al dan niet formeel behorend tot de nationale strijdkrachten, de burgerbevolking.
Het is absoluut duidelijk dat het op dit moment onverantwoord is om de VN-veiligheidstroepen uit Congo weg te halen zolang er geen geloofwaardig eengemaakt Congolees leger is. Ondanks de astronomische sommen die de internationale gemeenschap heeft gestoken in de eenmaking kunnen de vorige noch huidige Congolese regering daar overtuigende resultaten voorleggen. Zodat de vraag zich opdringt waar die militaire verdiensten die Flahaut wil honoreren precies liggen. Uiteindelijk was Kabila in beide regeringen zowel president als opperbevelhebber van de strijdkrachten.
Congo is in een belangrijke fase: het land werd tot voor kort geregeerd door krijgsheren en heeft nu democratische instellingen die het resultaat zijn van verkiezingen die door lokale en internationale waarnemers vrij en transparant werden bevonden. Bij dat hele proces doet Kabila zijn best om zijn eigen militair profiel zo laag mogelijk te houden. Hij heeft zich als burger kandidaat gesteld en is als dusdanig ook verkozen. Het verlenen van een eredoctoraat aan de Militaire Academie staat daar haaks op.
Elk land heeft nood aan symbolen, en zeker een land met nauwelijks monumenten, boeken of iconen. Maar wat hier gebeurt is pijnlijk: Congo wordt uit de kast gehaald om bij de Belgische kiezers te scoren. Maar een militair eredoctoraat voor Kabila draagt niets bij tot de veiligheid van de Congolezen, net zomin als een overhaaste Gemengde Commissie voor de bilaterale samenwerking enige betekenis heeft als er geen dossiers en plannen op tafel liggen waarin de Congolese overheid volop haar rol heeft kunnen spelen.
Als de Belgische regering de eerste stappen van Congo op weg naar democratie wil consolideren, dan liefst niet met gemakkelijke symbolische gebaren voor eigen electoraal gewin. De Congolese instellingen moeten actief geresponsabiliseerd worden, en daar is expertise en ernstig beleid voor nodig.
Kris BERWOUTS is Afrika-coördinator bij 11.11.11.

Op de website van MO.be is er plaats voor opiniestukken. Zelf een bijdrage leveren? Stuur je bericht naar webredactie(at)mo.be.