Vijf minuten politieke moed voor Afghanistan

Dirk Van der Maelen

04 december 2009
Opinie

Vijf minuten politieke moed voor Afghanistan

Sp.a-kamerlid Dirk Van der Maelen vindt dat België niets meer te zoeken heeft in Afghanistan. In negen vragen en antwoorden tracht hij ook de ministers Pieter De Crem en Steven Vanackere te overtuigen waarom deze oorlog niet deugt.

Binnenkort moeten we beslissen of België verder tijd, geld, militairen en politiek krediet wil investeren in de oorlog in Afghanistan. Die oorlog komt, na acht jaar, op een kritiek punt. De relaties van het Westen met het Midden-Oosten en bij uitbreiding de hele moslimwereld werden aangetast en bovendien is door de grootste economische crisis sinds 1929 de mondiale context ook grondig gewijzigd. Het is hoog tijd om na te denken over de tot nu toe gevolgde strategie.
In 2004 gaf ik in de Kamer mee mijn stem voor de Belgische deelname aan deze oorlog. Nog toen sp.a in de regering zat, pleitten wij evenwel al voor een andere strategie met meer civiele dan militaire input. Dat is niet gebeurd.
Wie vandaag het slagveld van acht jaar oorlog in Afghanistan overschouwt, kan niet om die ene conclusie heen: de westerse militaire interventie is dom en duur en ze wordt alleen maar verder met valse en foute argumenten verdedigd.
Daarom, beste Pieter De Crem en Steven Vanackere, voor jullie verder ten strijde trekken, bezorg ik jullie graag negen tegenargumenten.

1. Waarom trokken we ten oorlog in Afghanistan?

Deze oorlog kwam er als een daad van zelfverdediging na de aanslag van 11 september op de Twin Towers in New York. Al Qaeda was vijand nummer 1 in de ‘war on terror’. Het opereerde vanuit Afghanistan en bijgevolg werd dit land binnengevallen met als prioriteit Osama Bin Laden en Talibanleider Mullah Omar te vatten of te doden en Al Qaeda uit te schakelen. Acht jaar later zijn Bin Laden en Omar nog steeds niet gevat, Al Qaeda is verder uitgezwermd naar Pakistan en een tiental andere landen als Somalië en Yemen.

2. Is oorlog wel het beste antwoord op terreurdreiging?

Antwoord: nee. Tot die conclusie kwam recent het Amerikaanse onderzoeksinstituut Rand Corporation dat een zeer uitgebreid onderzoek deed naar 648 terroristische groepen die tussen 1968 en 2006 actief waren. 43 % van die organisaties verdwenen van het toneel dankzij het opstarten van politieke processen. 40 % werd onschadelijk gemaakt via goed functionerende
politie- en veiligheidsdiensten, slechts 7 % werd militair verslagen in een oorlog. Rand Corporation besluit dat “in de meeste gevallen militaire vuurkracht niét het gepaste antwoord is”. Het bewijs lijkt ons na acht jaar “war on terror” ook in Afghanistan geleverd.

3. De oorlog dient toch niet enkel om Al Qaeda te bestrijden?

Werden de oorspronkelijke doelen manifest niet gehaald, voorstanders van de militaire operatie vonden meteen een hele reeks nieuwe redenen om toch in Afghanistan te blijven. We zouden de Taliban verdrijven, Afghanistan democratie en goed bestuur bijbrengen, de vrouwenrechten versterken en de opiumproductie bestrijden. Stuk voor stuk behartenswaardige doelstellingen, helaas werden ook die niet gehaald. Opperbevelhebber Mc Chrystal meent dat de Taliban sterker staat dan ooit. De regering Karzai, mee door de westerse troepen in het zadel gehouden na manifest frauduleuze verkiezingen, behoort tot de meest corrupte regimes ter wereld. Afghanistan is geen democratie, maar een kleptocratie. Het Westen kijkt ook de andere kant op als Kaboel wetten stemt die een man toelaat om zijn vrouw uit te hongeren als ze hem seks weigert. En kwam voor 2000 ongeveer 10 % van de opium uit Afghanistan, vandaag levert het land meer dan 90 % van de wereldproductie.

4. Komt onze aanwezigheid in Afghanistan ook onze veiligheid in Europa ten goede?

Integendeel. De terreurdreiging in Europa is alleen maar toegenomen door de oorlog. We weten inmiddels dat terroristische groepen geen nood hebben aan een territoriaal gebonden steunpunt. De plegers van de aanslag op de Twin Towers planden hun aanslag in Hamburg en leerden vliegen in scholen in de VS zelf. De verijdelde aanslagen in Barcelona en Londen werden gepland door mensen die geen enkele band met Afghanistan hadden. Wel bleken het jonge, veelal goed opgeleide “home grown moslims” te zijn, die juist onder invloed van de oorlogen in Irak en Afghanistan geradicaliseerd waren.
Dat er aanslagen in Europa werden verijdeld, heeft niets met onze aanwezigheid in Afghanistan maar alles met het uitstekende politie- en inlichtingenwerk te maken. Het geld dat we kunnen uitsparen door onze troepen terug te trekken, kunnen we dus vele malen efficiënter investeren in nog betere politie- en veiligheidsdiensten. Het zal zorgen voor minder olie op het islamvuur en meer veiligheid thuis.

5. We doen het toch voor de Afghanen?

Meneer De Crem, na elk bezoek aan Afghanistan houdt u het parlement graag voor dat het de Afghanen alleen maar beter gaat door onze interventie.
Blijkbaar bezocht u een ander land dan Oxfam dat recent het rapport “The Cost of War” afleverde. Daaruit blijkt dat vrouwen en kinderen de eerste en grootste slachtoffers van deze oorlog blijven. Ook Unicef ziet een ander Afghanistan dan u: het land heeft het hoogste kindersterftecijfer in de wereld, 70 % van de bevolking heeft geen toegang tot drinkbaar water en 43% van grondgebied is niet toegankelijk voor hulpagentschappen zodat er geen vaccinaties tegen polio en levensgevaarlijke mazelen kunnen worden gegeven.

6. Het is een kleine prijs voor meer veiligheid?

Betrouwbare cijfers voor de VS spreken van een jaarlijkse kost van 65 à 70 miljard dollar. Dat kan oplopen tot 100 miljard dollar, als Mc Crystall zijn zin krijgt en ook de 40 andere leden van de Coalitie hun aandeel verhogen.Dat is evenveel alls alle hulp van alle rijke landen voor alle ontwikkelingslanden samen!
In de Belgische begroting voor volgend jaar is een bruto-uitgave van meer dan 100 miljoen euro voorzien. Hoe verantwoord is het bovendien om in budgettair krappe tijden 100 miljoen euro te spenderen aan een uitzichtloze oorlog?

7. Loont het om een groter Afghaans leger op de been te brengen?

Meneer De Crem, u gelooft heilig in het plan van de Westerse Coalitie om een 400.000 man sterke Afghaanse veiligheidsmacht op te richten. Als het aan u ligt, steken we binnenkort nog een versnelling hoger om dat leger mee helpen uitbouwen. Maar als de goed getrainde en uitgeruste Westerse legers de Taliban al niet kunnen verslaan, waarom zou het nieuwe Afghaanse leger dat dan wel kunnen? De VS hebben 15 miljard dollar geïnvesteerd in de training van het Afghaanse leger, desondanks blijft desertie dé plaag. Het is geld- en tijdverlies om een Pasjtoen te leren vechten tegen een andere Pasjtoen of een Tadzjiek tegen een Taliban. Wie kan bovendien nog rustig slapen bij de gedachte dat een schurkenregering als die van Karzai over een veiligheidsmacht van 400.000 man zou beschikken? Wie gaat dat leger ook betalen? De 150.000 troepen vandaag kosten jaarlijks al 3,5 miljard dollar, een vijfvoud van alle Afghaanse inkomsten. Bovendien is de kans reëel dat, zodra het Westen zich terugtrekt, zo’n goed getraind en uitgerust leger binnen de kortste keren uiteenvalt volgens clan- en bendelijnen die de regio alleen maar nog onveiliger zullen maken.

8. Blijft de oorlog beperkt tot Afghanistan?

Tot voor kort vormde islamfundamentalisme nooit een ernstige bedreiging in grensland Pakistan. Maar acties van het VS-leger in het kader van Operation Enduring Freedom in de grensgebieden met Afghanistan en de zeer visibele druk op de Pakistaanse politici (wat hen in de ogen van vele Pakistani tot VS-lakeien maakt) hebben tot een aantasting van de geloofwaardigheid van de regering geleid. Onder zware Amerikaanse druk is het Pakistaanse leger recent gestart met een offensief tegen Al Qaeda en de Taliban in de stammengebieden op de grens met Afghanistan. Al Qaeda en radicale Taliban slaan terug met aanslagen in heel Pakistan en volgens waarnemers staat het land op punt van een totale burgeroorlog. Het kan geen toeval zijn dat de laatste al dan niet verijdelde aanslagen in India en het Westen gepleegd werden door terroristen die duidelijke banden hadden met Pakistan. Na Afghanistan dreigt de kernmacht Pakistan gedestabiliseerd te worden. Als ‘de bom’ in Pakistan barst, zijn de gevolgen voor de hele wereld niet te overzien. Van een kolossale “collateral damage “gesproken!

9. Blijven we braaf wachten op Obama?

In Washington woedt het debat volop tussen Generaal Mc Chrystal en Karl Eikenberry, VS-ambassadeur in Kaboel. De eerste vraagt 40.000 bijkomende VS-troepen en extra-inspanningen van andere Navo-lidstaten, de tweede adviseert tegen extra-troepen. Europa houdt zich, op de Atlantisten na, op de vlakte. Waarom? Uit vrees om van anti-Amerikanisme verdacht te worden?

Waarop wacht Europa om zijn eigen buitenlands- en veiligheidsbeleid vorm te geven? Ook jullie, beste ministers De Crem en Vanackere, wachten op wat Washington gaat beslissen. Vreemd voor leden van een partij die net de eerste president van Europa heeft geleverd.
Tot slot, geachte heren ministers, er is een weg terug. Vijf minuten politieke moed volstaan om toe te geven dat de oorlog in Afghanistan mislukt is. Het bezettende leger is het probleem eerder dan de oplossing. Verlaat Afghanistan. Zet een tijdstabel op voor de terugtrekking. Ik stel voor om Kandahar te verlaten en onze F-16’s uiterlijk eind 2010 terug te trekken.
Onze heropbouwteams (PRT’s) in Noord-Afghanistan moeten zo snel mogelijk in civiele handen komen.
België hoeft met een plan voor terugtrekking overigens geen cavalier seul te spelen. Ook in Nederland, Duitsland, Italië en recent zelfs in het Verenigd Koninkrijk gaan stemmen in die richting op. De terugtrekking kan ook worden onderhandeld met alle belangrijke Afghaanse spelers, inclusief de gematigde Taliban, en de andere machten in de regio.
Laat ons erkennen dat de oorlog in Afghanistan mislukt is en het geweer van schouder veranderen. Laat ons daar eindelijk eens plenair in het parlement over debatteren. We zijn het enige EU-land waar dit nog altijd niet gebeurd is.
Dirk Van der Maelen, Kamerlid sp.a