Voedsel en natuur zijn beiden van essentieel belang voor ieder van ons

Waarom de Europese Farm2Fork een kans is die we moeten grijpen

dendoktoor / Pixabay

 

Voedsel en natuur zijn beiden van essentieel belang voor ieder van ons. We hebben daarom ook een ambitieus beleid nodig dat voor gezonde voeding, meer natuur en tevreden landbouwers zorgt. De pas voorgestelde Europese Farm2Work-strategie is dan ook een kans die we moeten grijpen, vindt Titus Ghyselinck van milieubeweging WWF België. 

2020 zou het jaar worden van de biodiversiteit. De verwachtingen werden tot nu toe nog niet echt ingelost, of toch niet op de manier waarop we het ons hadden ingebeeld. Want historisch wordt 2020 alvast wel, en dat heeft inderdaad voor een groot deel met onze natuur te maken en hoe wij ermee omgaan.

Het is in deze context dat de Europese Commissie gisteren haar Farm2Fork en biodiversiteitsstrategie heeft voorgesteld. Deze twee strategieën maken een belangrijk onderdeel uit van de European Green Deal en zullen enkele belangrijke krijtlijnen uitzetten voor het biodiversiteits- en voedselbeleid van de EU voor de komende 10 jaar.

Beide strategieën werden op elkaar afgestemd en dat ze op dezelfde dag uitkomen is dan ook niet toevallig, landbouw en natuur zijn onafscheidelijk, of we dat nu willen of niet. Ook de huidige crisis kan je moeilijk uitleggen zonder de woorden natuur en voedsel in de mond te nemen.

De farm-to-fork-strategie heeft de ambitie om een duurzaam en veerkrachtig voedsel- en landbouwsysteem in Europa uit te bouwen.

De farm-to-fork-strategie heeft de ambitie om een duurzaam en veerkrachtig voedsel- en landbouwsysteem in Europa uit te bouwen. Met een geïntegreerde aanpak worden beide uitersten van het spectrum betrokken, van de boerderij tot ons bord, van producent tot consument. Hiermee wordt eindelijk de silo-aanpak van ons huidige voedselbeleid doorbroken.

De bescherming van milieu, natuur en klimaat staan in deze aanpak centraal en samen met de lidstaten wil Europa ook werk maken van een eerlijke en rechtvaardige transitie voor de landbouwsector. Op die manier hoopt ze een antwoord te bieden aan de vraag naar gezond, duurzaam en betaalbaar voedsel zonder daarbij de waarde van de boer zelf uit het oog te verliezen.

Farm2Fork moet daarmee ook een belangrijke leidraad vormen voor het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Dit beleid kwam in de jaren ’50 tot stand toen na de Tweede Wereldoorlog de strijd tegen honger en voedseltekorten werd ingezet. Het GLB is daarmee het eerste en oudste gemeenschappelijke Europees beleid en heeft een enorme impact gehad op de landbouw in Europa.

Hoewel de initiële strategie succesvol was in haar opzet heeft deze ook heel wat nieuwe uitdagingen met zich mee gebracht. Zo waren er melkplassen en boterbergen, een hevig verstoord marktmechanisme en een overvloed aan milieuproblemen. Hoewel het beleid daarom de laatste decennia pogingen deed om de focus meer op het duurzaamheidsaspect te leggen blijft de druk op ons milieu en onze natuur ondanks de geleverde inspanningen heel groot. Het moet dus veel beter.

Op dit moment wordt in Europa en in Vlaanderen een nieuw GLB vormgegeven. De lidstaten krijgen daarbij meer ruimte om in te spelen op de lokale context en enkele nieuwe tools laten toe om verder de weg van verduurzaming in te slaan. Of dit ook zal lukken blijft voorlopig zeer de vraag, maar Farm2Fork kan een belangrijke duw in de rug zijn.

Door boeren continu te stimuleren om meer te produceren voor alsmaar lagere prijzen zetten we zowel hen als onze open ruimte onvermijdelijk onder druk.

Vanuit verscheidene hoeken wordt daarom al enkele maanden reikhalzend uitgekeken naar de lancering van deze strategie, die al tot tweemaal toe werd uitgesteld. Er heerst ook heel wat scepsis bij veel landbouwers die het nu reeds moeilijk hebben en zich afvragen hoe zij aan de extra voorwaarden zullen kunnen voldoen zonder hun inkomens verder te zien dalen. Het is een heel terechte bezorgdheid, al neemt deze niet weg dat er dringend iets moet veranderen. Het belang van een geïntegreerde aanpak wordt hier eens te meer duidelijk.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
De landbouw is een belangrijke speler in ons landschap. In Vlaanderen neemt de sector zo’n 46% van de landoppervlakte in. Landbouwers hebben daarom een essentiële rol te vervullen in het beheer van ons landschap. Door boeren continu te stimuleren om meer te produceren voor alsmaar lagere prijzen zetten we zowel hen als onze open ruimte onvermijdelijk onder druk.

Net als de biodiversiteit is ook het aantal boeren in Vlaanderen (en België en Europa) de laatste decennia enorm afgenomen. Hoeft het nog gezegd? Landbouw en natuur, ze zitten in hetzelfde schuitje. We moeten daarom de rol van onze landbouwers in het landschap opnieuw naar voren schuiven en er met het GLB in toenemende mate op inzetten. Zo kunnen we zowel de boer als de natuur terug wat ademruimte geven.

Het GLB biedt reeds heel wat mogelijkheden om landbouwers te stimuleren voor ingrepen die de natuur terug toelaten in ons landschap. Sommige zijn verplicht, andere vrijwillig, maar jammer genoeg zijn ze tot nu toe vooral onvoldoende effectief gebleken om een echte verduurzaming teweeg te brengen. We moeten daarom het momentum van de Farm2Fork en de invoering van een vernieuwd GLB benutten en volop de kaart van duurzaamheid trekken.

Dit kan bijvoorbeeld door met het nieuwe GLB de introductie van kleine landschapselementen (zoals bomen, hagen of bloemenranden) te vergoeden, het gebruik van agro-ecologische landbouwpraktijken te stimuleren, of het behoud en de opwaardering van ons grasland te ondersteunen. Dit is waar WWF, samen met andere natuur- en milieuorganisaties voor pleit in een open brief aan de betrokken ministers.

We vragen daarbij ook dat er aandacht is voor een breder economisch beleid die het belang van ons voedsel, onze landbouw en onze natuur terug naar waarde schat. Want ook de markt moet onze landbouwers ondersteunen, een subsidie zoals het GLB kan dit niet alleen.

Voedsel en natuur zijn beiden van essentieel belang voor ieder van ons. Een beleid dat de ambitie heeft om zorg te dragen voor gezonde voeding, natuur en voor onze landbouwers moeten we dan ook met open armen ontvangen. We moeten er samen mee aan de slag gaan, zo hebben we er alleen maar bij te winnen.

Titus Ghyselinck is programmamanager Landbouw en Voedsel bij WWF België

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2770   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2770  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.