Kapotte spullen verdienen een tweede leven

Maakbaar Leuven: nieuw burgerplatform voor hersteleconomie

© Maakbaar Leuven

Repair Café, voorloper van het Leuvense herstelplatform Maakbaar Leuven

Magda Peeters is een van de drijvende krachten achter Maakbaar Leuven. Ze is hiermee niet aan haar proefstuk toe: ‘Mijn hele leven al zoek ik naar manieren om mensen met elkaar te verbinden.’ Ze organiseerde buurtfeestjes en deed ooit een project rond kunstwerken in voortuinen zodat buren met elkaar in gesprek zouden gaan. Samen met enkele gelijkgestemden stond ze aan de wieg van de Leuvense Geefpleinen waar mensen de ruimte kregen om hun ongebruikte spullen weg te geven.

‘Mensen worden al te vaak in de positie van louter consument geplaatst: je maakt ergens gebruik van of je koopt iets, je betaalt en dan verdwijn je weer. 

Tevens organiseerde ze in Leuven de repair cafés waar mensen samen kapotte spullen repareren. ‘Hierdoor bracht ik niet alleen mensen samen, maar werkten we ook aan een duurzamere wereld.’

Intussen zijn we zes jaar verder. De gemiddelde levensduur van spullen blijft dalen. De impact van de repair gedachte moest worden versterkt en bovendien wilde ze niet langer louter top-down organiseren.  Zo groeide stilaan het idee van een herstelplatform: Maakbaar Leuven. Peeters verklaart: ‘Mensen worden al te vaak in de positie van louter consument geplaatst: je maakt ergens gebruik van of je koopt iets, je betaalt en dan verdwijn je weer. Mijn streven is om ruimte te bieden waarin burgers zelf verantwoordelijkheid opnemen.’

Cocreatie

Jan Larosse is een van de medebezielers van Maakbaar Leuven. Hij heeft jarenlang voor de Vlaamse overheid gewerkt rond innovatie en nieuwe economie. ‘Maakbaar Leuven is een verhaal dat we co-creatief aan het schrijven zijn’, zegt hij. ‘Onze ambitie is om meer impact te hebben met initiatieven die van onderuit komen, waaronder de repair cafés. We trachten die dan te verbinden met andere organisaties of acties. Zo creëren we als het ware een nieuw ecosysteem voor herstel.’

‘We zoeken nu ook samenwerking met beginnende cohousing projecten. Delen zit in het DNA van die mensen, dat kunnen broeihaarden zijn voor de hersteleconomie.’

Zo werkt Maakbaar Leuven aan een project om een gereedschappenbibliotheek te realiseren: een soort winkel met gereedschap die je gratis of met een laagdrempelige abonnement kan gebruiken om spullen te herstellen.

‘We stellen echter vast dat in sommige buurten mensen zelf al een en ander aan het organiseren zijn om materialen te delen’, zegt Peeters. ‘In plaats van top-down iets nieuws te creëren, lijkt het ons beter om ideeën die al leven verder te helpen en sterker te maken. Door sociale media in te schakelen bijvoorbeeld, of gemeenschapsruimtes te zoeken en bekend te maken, of pop-up’s te realiseren. We zoeken nu ook samenwerking met beginnende cohousing projecten. Delen zit in het DNA van die mensen, dat kunnen broeihaarden zijn voor de hersteleconomie.’

Breed samenwerkingsverband

Samenwerking is de sleutel tot succes voor de hersteleconomie. Maakbaar Leuven kan bijvoorbeeld bij Fablab terecht voor 3D printing.

‘3D printing is handig als er een onderdeel ontbreekt om een toestel te herstellen’, zegt Peeters. ‘Voor houtbewerking mogen we beroep doen op het sociaal atelier Saté vzw. Het softwarebedrijf Kunlabora is bereid om een repair app te ontwikkelen om sneller informatie uit te wisselen. KULeuven onderzoekt samen met ons het herstelgedrag bij de Leuvense gezinnen. En zo kunnen we nog even doorgaan: intussen engageerden zich al veertig organisaties en bedrijven, die elk vanuit hun eigen expertise willen bijdragen aan onze lokale hersteleconomie.’

Leuven maakbaar maken

‘Dit partnerschap is een van de vier poten van de Maakbare werkbank in ons logo,’ legt Larosse uit. ‘Een tweede poot is het deelplatform waar mensen hun kennis, expertise en materiaal voor herstel delen. Niet alleen via de website, ook in de praktijk. We geven informatie over hoe, waar, wanneer en met welke experten burgers aan de slag kunnen om spullen kwaliteitsvol te herstellen. Ze doen dit zelf, samen met anderen of laten dit door anderen gebeuren. Door alle bijdragen te delen ontstaat er een steeds grotere pool van ervaring, kennis en nieuwe praktijken. Kennis en innovatie is een belangrijke hefboom voor de groei van de hersteleconomie, waarvoor we ondermeer samenwerken met de onderzoeksgroep life cycle engineering van de KULeuven.’

‘De derde poot is het bredere ecosysteem voor de hersteleconomie in Leuven: alle actoren die op de een of andere manier met herstel bezig zijn. Dat zijn niet enkel de veertig partners maar ook allerlei andere schakels in de stad: bedrijven, mensen die met vorming of onderzoek naar innovatie bezig zijn, beleidsmensen, samenwerkingsverbanden, noem maar op….’, aldus Larosse.

Peeters concretiseert: ‘We gaan met lokale ondernemers samenwerken: doe-het-zelf zaken, schoenmakers of elektro-verkopers die bereid zijn om ook de kapotte toestellen te herstellen. Kortom, alle bedrijven die herstel hoog in het vandaal dragen. Het zijn onze repair heroes die we extra in de kijker plaatsen!’  

Larosse: ‘De vierde poot tenslotte is de bredere burgerbeweging. Hier benaderen we de burger als kritische consument, als innovatieve ondernemer of als onderzoeker met een maatschappelijke visie. Zo verbinden we het model van de repair cafés met activiteiten van buurthuizen, bedrijvenparken, educatieve projecten, noem maar op. Het succes van Maakbaar Leuven meten we aan het aantal burgers dat zich engageert. We willen binnen twee jaar naar een vervijfvoudiging van het aantal repair deelnemers.’

Nog meer plannen

Op 21 juni werd Maakbaar Leuven formeel opgericht met de ondertekening van een Charter. De veertig partners spraken toen hun engagement uit om de hersteleconomie in Leuven praktisch vorm te geven en te laten uitgroeien tot een uniek voorbeeld van transitie. Ook met de stad Leuven werken ze nu samen. De ambitie reikt echter nog veel verder.

‘Vandaag zitten we opgescheept met een gebroken economie die z’n doelstelling vervangen heeft door consumentisme en snelle veroudering.’

‘We bouwen ook aan een Vlaams samenwerkingsverband met ondermeer Netwerk Bewust Verbruiken, en zoeken ook internationale partners,’ zegt Larosse. Hij is ervan overtuigd dat de tijd hiervoor rijp is, en dat herstellen de basis vormt voor nieuwe allianties tegen de wegwerpeconomie. ‘Een zinvolle economie biedt kwaliteitsvolle oplossingen voor onze dagelijkse noden. Vandaag zitten we opgescheept met een gebroken economie die z’n doelstelling vervangen heeft door consumentisme en snelle veroudering. De nieuwe hersteleconomie brengt daar verandering in en dat belangt alle burgers aan!’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2770   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2770  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.