Migrant blijft weg van Kerstmarkt

Ik weet niet of Chema zich nog durft te vertonen op de Kerstmarkt in Brussel. Hij is immers ook een nieuwe Belg. Een allochtoon. Een expat. Wij wilden zijn verhaal vertellen, maar dat werd plots zo moeilijk, sinds de aanslag in Berlijn.

  • © MO* 'Ambachtslui raken makkelijker aan werk dan migranten met diploma' (Chema) © MO*
  • © MO* © MO*
  • © MO* Chema en zijn vrouw Rachel voor het pottenbakkersatelier © MO*
  • © MO* Giet een beetje water in het gaatje en blaas dan tot het vogeltje fluit. © MO*
  • © MO* Het alaam van Chema © MO*

Chema is een man uit Nicaragua die stoemelings in België belandde. Jarenlang bakte hij potten in de Ardennen, tot hij op een feestje een Waalse kunstenares ontmoette en met haar trouwde.

Scroll down for video in French/English/Dutch

Vandaag wonen ze samen, sober, in een huisje vlak tegen de spoorweg in Ottignies, bij Louvain-la-Neuve. In zijn atelier draait hij kleine vaasjes waarop je kan blazen. Als er water in zit, klinkt het alsof er een vogel fluit.

José Maria “Chema” Lopez is een volleerd keramist, met 33 jaren ervaring, maar om aan de kost te komen leek het hem verstandiger geen grote kunst te verkopen, maar Zuid-Amerikaanse “klankkeramiek”: waternachtegalen, koekoeksfluiten en ocarina’s. Misschien heeft u er als kind zelf een gehad, uit plastiek of zelfs uit aardewerk.

© MO*

Giet een beetje water in het gaatje en blaas dan tot het vogeltje fluit.

Het hele jaar door schuimt zijn zachtaardige vrouw Rachel, zelf een begenadigd amateurkunstenaar, de markten af in België en brengt er Chema’s noeste arbeid aan de man.

In ‘s mans rustige kloeke aangezicht schuilen bruine ogen en een donker verleden. Hij heeft gevochten in de oorlog, zucht hij, aan de gasoven die tot 1280 graden wordt opgestookt. Opstaande stenen aan de binnenkant zorgen voor een betere luchtcirculatie, zodat hij de gewenste kleuren kan bekomen in het glazuur. ‘Als je schiet, weet je niet of je iemand doodt’.

Zijn vaste hand en kunstenaarsoog hebben hem gered van het slagveld. Hij mocht uiteindelijk plannen tekenen die de strategen in de burgeroorlog van Nicaragua nodig hadden om te vechten. ‘Ik haat oorlog. Alle oorlogen zijn vuil en nutteloos’.

Vandaag droomt hij tussen het kleien door van een fietstocht naar Compostella. Met zijn eigenhandig opgelapte fiets.

Samen met radiomaakster Eva Moeraert wou ik het verhaal vertellen van dit soort migranten in België: mensen die omwille van hun nationaliteit of huidskleur niet aan een reguliere job raken, maar zich moeten behelpen met hun handen. Ambachtslui.

© MO*

‘Ambachtslui raken makkelijker aan werk dan migranten met diploma’ (Chema)

Het idee was gegroeid, precies een jaar geleden, op de Kerstmarkt in Gent. Ik was er op wandel met een gediplomeerde Canadese, die zelf telkens weer aanliep tegen onze weinig gastvrije arbeidsmarkt.

We deden kerstinkopen en raakten aan de praat met de Britse uitbater van een kraampje. De man verkocht kerstkaartjes en andere papierwaren gemaakt van olifantenkak. Er hing geen geurtje aan, kan ik u verzekeren. Hij kloeg over de kou en de lange dagen die hij moest doorbrengen in het houten barakje. En over de Vlamingen. Dat ze zo gesloten waren. En dat ze na tien minuten beleefdheidsconversatie in het Engels al snel weer overschakelen op Nederlands. ‘Dat snap ik heel goed en ik doe mijn best, maar het is zo moeilijk, met al die dialecten.’ Dan had hij het niet onder de markt, daar bij zijn gezin in Tielt. Mijn metgezel en de Brit wisselden blikken van wederzijdse verstandhouding uit.

Zou dat geen mooie reeks kerstverhalen opleveren, bedachten we. Migranten in hun kerstkraam. Over de liefde die hen bindt en de pijn altijd een outsider te zijn. Over hoe moeilijk het opboksen is tegen een arbeidsmarkt die ze niet wil of niet kan aannemen, omdat hun diploma’s bijvoorbeeld niet aanvaard worden. Zoals mijn Armeense poetsvrouw, die liever in het labo stond dan mijn ramen te lappen of mijn toilet te poetsen.

© MO*

Chema en zijn vrouw Rachel voor het pottenbakkersatelier

We hebben enkele kerstmannen – en vrouwen bereid gevonden. Hua, een Antwerpenaar van Chinese komaf, die vlekkeloos Nederlands spreekt en behalve muziek maakt, ook figuurtjes plooit uit aluminium.

Vijf euro voor een helikopter waarvan de wieken zelfs draaien. Mijn jongste zoon speelt er nog mee. Of de Spanjaard die houten tollen en ander speelgoed draait. En natuurlijk Chema wiens potterie door de lieve Rachel wordt verkocht in Brussel.

Maar ze bleken in de minderheid. Want Kerstmarkten zijn business en de standprijzen moordend. 3000 euro, vernam Eva van een Gentse marktkramer. De weinige (allochtone) ambachtslui stonden eerder in de rand van de echte kerstmarkt. Zoals Rachel en Hua niet aan de Winterpret vlakbij het Brusselse beursgebouw hun tent optrokken, maar wel vlakbij het Centraal-Station op de “Arts & Crafts Market”, die het hele jaar door plaatsvindt.

Daar ging ons idee. Gestorven aan de commercie.

Of we dan niet konden focussen op al die andere migranten die foodtrucks uitbaatten, wok-restaurantjes openden, juwelen maakten voor DIY-beurzen en andere hipster-events, niet zelden omdat ze de reguliere arbeidsmarkt niet opraakten.

© MO*

Het alaam van Chema

Chema zalfde meer dan hij sloeg, daar in het verre Ottignies. Hij had geen weet van discriminatie, al moest hij toegeven dat weinig latino’s uit zijn kennissenkring hun diploma hadden weten verzilveren. ‘Een ambachtsman als ik heeft eigenlijk nog meer kansen’.

Chema was al stielman nog voor hij Nicaragua verliet. Hij vervaardigde en onderhield gasovens in Nicaragua en Spanje, ging aan de slag als pottenbakker bij het Belgische “Les Grès de la Roche” en was zelfstandig keramist. ‘Een migrant kan zoiets niet snel snel aanleren. Hoe ga je ondertussen aan de kost komen?’

We hebben ons plan dus maar opgeborgen. En toen de bom viel in Berlijn en de Kerstmarkt daar bloedrood kleurde, maakten we er pas echt een kruis over.

Toch wilden we u het verhaal van Chema niet onthouden. Want misschien brengt de lijzige stem van Chema en het opgewekte getweet van Rachel wel soelaas in deze donkere tijden.

Of begrip voor wie dikwijls ontmoedigd en toch zachtmoedig, op zoek is naar een plaats in onze herberg.

 

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.