Youth for Climate wordt snel volwassen en gaat internationaal

‘Dit is de revolutie van de jeugd, en dat moet vooral zo blijven’

© Arne Gillis

 

Met een tiental cameralenzen in haar nek bekijkt Greta Thunberg schijnbaar onbewogen nog een laatste keer haar speech. Later op de dag vertelt ze dat ze een “uitknop” heeft voor dat soort situaties: ‘Ik kan mij in de massa volledig afzonderen.’

Dan komt Commissievoorzitter Juncker goedgeluimd het halfrond binnen. Hij kust galant de hand van de jonge Zweedse klimaatactiviste en deelt enkele kwinkslagen uit. Ook na de speech zal blijken dat hij vooral kwam om zich te amuseren.

© Willem De Maeseneer

Europees Commissievoorzitter Juncker begroet klimaatactiviste Greta Thunberg

Burgerparticipatie

‘Er zijn schoolstakingen voor het klimaat op elk continent behalve Antarctica’

Het is de zevende week van spijbelprotest in België. De inspiratiebron komt Youth for Climate steunen. Er zijn vier internationale delegaties aanwezig. ‘Er zijn schoolstakingen voor het klimaat op elk continent behalve Antarctica’, zegt Greta daarover. De jongeren worden uitgenodigd bij de Europese Commissie. Al die zaken zorgen voor massale media-aandacht. Er worden bovendien partnerschappen opgezet met andere sectoren van het middenveld: vakbonden, leraars en academici.

De jeugdige klimaatbeweging lijkt te verbreden en te verdiepen: ‘We zijn zeer blij dat Students for Climate zich ook achter onze boodschap schaart. Het is voor ons belangrijk dat we samenwerken en niet uitgroeien tot twee aparte bewegingen’, vertelt Kyra Gantois, één van de gezichten van Youth for Climate. ‘Met ons burgerparticipatieplatform willen we iedereen betrekken bij de beweging. We hebben altijd gezegd dat de oplossingen van de wetenschap moeten komen. Op dat online platform kan iedereen aanbevelingen doen voor klimaatoplossingen, die zullen dan geëvalueerd worden door ons klimaatpanel.’

© Paul Van Laethem

vlnr Kyra Gantois, Greta Thunberg, Anuna De Wever

Ook Anuna De Wever verwelkomt de samenwerking over de grenzen en de generaties heen: ‘Het is een globaal probleem. In plaats met de vinger naar elkaar te wijzen moeten we elkaar helpen om oplossingen te vinden.’

Junckers toilethumor

Greta Thunberg kwam naar Brussel met een simpele boodschap voor de Europese Commissie: ‘Doe jullie huiswerk: luister naar de wetenschap en leef het Klimaatakkoord van Parijs na!’ Dat is in een notendop haar speech en tegelijk de centrale eis van de klimaatjongeren. Een terechte eis zou je kunnen zeggen, gezien het feit dat de Europese subsidies voor fossiele brandstoffen (jaarlijks zo’n 55 miljard) na Parijs nog geen moer gedaald zijn.

Geflankeerd door een internationale delegatie van klimaatjongeren, waaronder Anuna en Kyra, benadrukte de Scandinavische activiste vooral dat de tijd dringt. Ze legt uit dat er nog maar elf jaar is om de helft minder CO2 uit te stoten, als we onder een opwarming van 2°C willen blijven. Op voorwaarde dat de hele wereld evenwaardige inspanningen doet, en we massaal technologie inschakelen die het broeikasgas uit de lucht haalt. Die technologie moet nog uitgevonden worden. Als die twee zaken niet gebeuren moeten we 80 procent minder uitstoten tegen 2030. ‘We spijbelen omdat we ons huiswerk gemaakt hebben.’

© Willem De Maeseneer

Greta Thunberg tijdens haar speech voor de Europese Commissie, geflankeerd door Youth for Climate

‘Doe jullie huiswerk: luister naar de wetenschap en leef het Klimaatakkoord van Parijs na!’ 

Greta lijkt soms ijzig kalm haar frustratie uit te schreeuwen: ‘Wie zegt dat wij kostbare schooltijd verspillen, laat mij jullie er aan herinneren dat onze politici tientallen jaren hebben verspild door ontkenning en inertie.’

De gebalde speech staat in schril contrast met de schertsende toon van Junckers reactie erop. Het zit hem in de kleine dingen denkt hij: hoe we toiletten doorspoelen, bijvoorbeeld. De Commissievoorzitter praat onsamenhangend en geraakt moeilijk uit zijn woorden. Op een bepaald moment lijkt het alsof hij niet goed weet welke taal hij spreekt. Hij kondigt aan dat hij in het Frans gaat spreken en begint in het Duits. Deze keer was het geen grap volgens mij.

Roze hesjes

Onze verworven rechten werden afgedwongen op straat, niet in het parlement. Daar trekken de klimaatjongeren dan ook heen. Op het plein aan het Brusselse Noordstation wacht een enthousiaste menigte hen op. Na enkele korte megafoonspeeches komt de karavaan op gang, met Greta, Anuna en Kyra op kop. Stewards met roze hesjes — elke protestbeweging zijn handelsmerk — maken de baan vrij.

Enkele tientallen meters verder geraken de stewards, gewone tieners, echter verdrukt tussen de betoging en de leden van de verzamelde pers die elkaar verdringen om toch maar een plaatje te kunnen schieten van de kleine Greta. De politie wordt opgetrommeld en er is zelfs een kleine charge nodig om de betogers wat ruimte te geven.

Svante Thunberg: ‘Dit is de revolutie van de jeugd, en dat moet vooral zo blijven’

Zulk journalistiek ellebogenwerk laat ik aan mij voorbijgaan. Iets verderop merk ik een bekend gezicht met een bezorgde blik. Svante Thunberg slaat het tafereel gade. Nadat we de situatie zien kalmeren, vraag ik hem hoe zijn dochter omgaat met die al die media-aandacht, en met de druk om voor miljoenen kijkers te spreken. ‘Ze gaat daar bijzonder goed mee om. Het lijkt haar niet te raken’, vertelt de Zweedse acteur. ‘Greta zal ook niets doen wat haar ongemakkelijk doet voelen, in dat geval zou ze gewoon weggaan.’

Wat denkt hij zelf van Greta’s actie? ‘Toen ze de eerste dag ging spijbelen voor het Zweedse parlement dacht ik dat ze voor het middageten ging terug zijn’, lacht hij. ‘Nu protesteert ze hier met mensen uit verschillende landen.’ Het feit dat ze wordt uitgenodigd bij de Europese Commissie en op de klimaatconferentie betekent volgens Svante dat de politici wel oren hebben naar haar boodschap. Daarin verschilt hij van mening met zijn dochter. Wanneer ik vraag om een foto, weigert hij beleefd: ‘Dit is de revolutie van de jeugd, en dat moet vooral zo blijven.’

Klimaatpanel

© Willem De Maeseneer

Jean-Pascal van Ypersele, voormalig vicevoorzitter van het IPCC

De revolutie is tijdens de spijbelprotesten ook altijd een feest. Er rijden muziekinstallaties mee, er wordt gezongen. En er zijn natuurlijk de bordjes. Mijn favoriet van vandaag is: ‘Het klimaat is belangrijker dan een slogan’. Lekker droog.

Jean-Pascal van Ypersele, wereldvermaard klimatoloog en “Stropdas van het jaar”, is er graag bij. Ook met een bordje trouwens. Hij speelt een belangrijke rol in het klimaatpanel dat Vlaams Bouwmeester Leo Van Broeck voor Youth for Climate samenstelt. Dat moet een denktank worden die het beleid versterkt door onderbouwde adviezen te geven voor de transitie naar een duurzame leefomgeving. Het is een goed voorbeeld van hoe de klimaatbeweging de mobilisatie probeert te consolideren in concrete verandering, van onderuit.

Ik vraag de professor aan de UCLouvain hoe het staat met dat panel: ‘We hebben net de eerste vergadering gehad met een kleine kern van experten’, vertelt de voormalig vicevoorzitter van het IPCC (het klimaatpanel van de Verenigde Naties, red.). ‘We maken nu een selectie van de vele vrijwilligers uit de wetenschappelijke wereld die zich aangeboden hebben.’

Van Ypersele: ‘Wij hebben een mandaat gekregen van de jongeren. Het zullen ook zij zijn die ons plan uiteindelijk op tafel zullen leggen’

Hij legt uit dat het doel van het panel is om alle academische en wetgevende expertise te verzamelen en te analyseren om zo een concreet klimaatplan aan te bieden aan de politiek. ‘We zijn nu heel hard aan het werken omdat we een advies willen klaar hebben voor de federale verkiezingen in mei’, zegt van Ypersele.

‘Zo kunnen die aanbevelingen geïntegreerd worden in de partijprogramma’s en later in het regeerakkoord.’ De experts zullen ook de projecten die op het burgerparticipatieplatform van de klimaatjongeren staan analyseren. Dat zijn er intussen meer dan 1500.

Van Ypersele is een van de belangrijkste klimatologen van ons land en steunt de spijbelprotesten volledig. ‘Wij hebben een mandaat gekregen van de jongeren. Het zullen ook zij zijn die ons plan uiteindelijk op tafel zullen leggen.’

Internationaal netwerk

De betoging komt intussen aan bij het eindpunt: het Zuidstation. Honderden jongeren lopen naar het podium dat ze in de verte zien staan. Iedereen wil vooraan in de rij staan voor de afsluitende speeches van de dag. Als ze het podium betreedt, belooft Greta een ‘pain in the ass van de politiek’ te blijven tot er iets gedaan wordt.

© Willem De Maeseneer

 

‘Dit is de eerste stap in het creëren van een van de grootste klimaatbewegingen ooit’

Op de persconferentie achteraf wordt duidelijk dat de internationale delegaties geen eenmalig beleefdheidsbezoek brachten. De klimaatspijbelaars willen vanaf nu een internationaal netwerk vormen. Vrijdag 15 maart kondigen ze een wereldwijde staking aan, niet enkel voor scholieren.

‘Dit is de eerste stap in het creëren van een van de grootste klimaatbewegingen ooit’, klinkt het ambitieus bij Luisa Neubauer, de Duitse klimaatactiviste. Ze vragen zelfs aan de vakbonden om stakingsaanzeggingen te doen, zodat hun leden kunnen mee protesteren. Tot nu toe lijken niet alle vakbonden daarop in te gaan.

Wat overheerst nu na zeven weken betogen? Hoop door de massale mobilisatie en internationalisering? Of krijgt frustratie de bovenhand omdat ze vinden dat ze nog steeds niet gehoord worden? ‘Met hoop kunnen we dingen bereiken’, vertelt Adelaide, een stichtend lid van Youth for Climate en boegbeeld van de beweging in Franstalig België. ‘Maar momenteel zijn wij vooral doodsbang voor de toekomst zoals die er nu uitziet. Daarom staan we elke week te schreeuwen op straat.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2776   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Schrijft over klimaat, conflict en geopolitiek

    Willem schrijft over klimaatopwarming, conflicten en geopolitiek. Geografisch volgt hij voornamelijk, maar niet uitsluitend, Afrika en het Midden-Oosten.

Met de steun van

 2776  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.