Winkelketen ZARA maakt zich schuldig aan slavernij

Inditex, de grootste handelaar in kleren in de wereld, beweerde niet op de hoogte te zijn van deze situatie. In een verklaring maakte het bedrijf bekend dat het de arbeiders financieel zou compenseren en dat er in de toekomst meer controles zouden plaatsvinden. Desondanks zegt het niet verantwoordelijk te zijn voor haar onderaannemingen.

Een ongepubliceerd rapport van de IAO (Internationale Arbeiders Organisatie) bracht in 2004 aan het licht dat er in Brazilië 25 000 mensen gedwongen tewerk gesteld werden in sectoren zoals de textielindustrie, de veeteelt en de houtskoolindustrie. Vooral illegale immigranten, die bang zijn teruggestuurd te worden naar hun eigen land, zijn hier slachtoffer van.

De vijftien immigranten, die tewerk werden gesteld in de onderaanneming van ZARA, leefden op de domeinen van de fabriek en moesten twaalf uur per dag werken. Eén van hen was veertien jaar oud. In veel gevallen duurt het maanden alvorens deze arbeiders hun schulden kunnen afbetalen aan de “coyotes”, mensensmokkelaars die hen het land binnenbrengen.

Arbeidsomstandigheden van secundair belang

Frieda De Koninck, coördinator bij de Schone Kleren Campagne, zegt niet verrast te zijn door het nieuws. Zulke praktijken zijn schering en inslag, vooral in Azië waar de textielindustrie een belangrijke plaats inneemt. Volgens haar zijn er twee belangrijke redenen voor de slechte arbeidsomstandigheden in de textielindustrie.

Ten eerste is er de structuur van de bedrijven. Winkelketens zoals ZARA werken via allerlei onderaannemingen waardoor er weinig transparantie is en waardoor controle door het moederbedrijf moeilijk is. Deze structuur wordt door veel bedrijven als het meest winstgevend gezien. Wel is er de jongste tijd een trend naar een minder complexe structuur om zo meer controle te kunnen uitoefenen op deze onderaannemingen.

Ten tweede schieten de middelen tekort die worden gebruikt om onderaannemingen te controleren, stelt De Koninck nog. Moederbedrijven schakelen onafhankelijke auditbureaus in om onderaannemingen te inspecteren. Deze auditbureaus voeren echter oppervlakkige controles uit, die de problemen niet aan het licht brengen. De Koninck vervolgt nog dat bedrijven vooral bezig zijn met hun verkoopscijfers, arbeidsomstandigheden zijn eerder van secundair belang.

De textielindustrie staat al langer bekend om de slechte arbeidsomstandigheden. Eerder dit jaar raakte nog bekend dat honderden arbeiders buiten westen waren geraakt in een Cambodjaans fabriek door de lange werkuren, enorme hitte en blootstelling aan chemische stoffen. Ook toen waren het onderaannemingen van grote winkelketens zoals H&M, Hennes & Mauritz AB en Inditex die betrokken waren.