De omgekeerde wereld

An kon dit niet vatten. Hoe kon het dat zij blanke, alleenstaande moeder en Belg plaats moest maken voor asielzoekers. ‘Het komt er op neer dat alle asielzoekers (mannen) in Malle, beter gehuisvest worden dan ik als moeder met een kind en dan ook nog Belg’, schreef ze op Facebook. Duizenden andere Vlamingen waren het daar volmondig mee eens.

‘Met alle respect voor mensen in nood maar dit is toch de omgedraaide wereld’ ging An verder. Dat ze de noodwoning moest verlaten verweet ze niet aan het OCMW of de lokale politici. Wel ergens aan iets of iemand in Brussel en aan de asielzoekers die voorrang kregen.

Catch-22

Toen ik dit verhaal las vond ik het onrechtvaardig dat een alleenstaande moeder in dergelijke situatie was beland. Ik voel me solidair met deze vrouwen want als jongerenwerker heb ik gezien hoe moeilijk ze het hebben. Anderzijds weet ik als mensenrechtenactivist dat de situatie van asielzoekers vaak nog schrijnender is. Vooral als ze net het land binnenkomen en uit oorlogsgebied zijn gevlucht.

‘Asielzoekers en de zwakkeren uit de samenleving zijn niet verantwoordelijk voor elkaar.’

Deze groepen zijn niet verantwoordelijk voor elkaar want beide worden onder druk gezet door de toenemende ongelijkheid. Dat is niet wat de politici vertellen want dan moeten ze misschien toegeven dat de toenemende ongelijkheid en onrechtvaardigheid hun verantwoordelijkheid is.

Terug naar het voorbeeld van An. Malle heeft meer dan 15.000 inwoners en desondanks heeft het OCMW van Malle maar twee noodwoningen. Dit is belachelijk weinig als je weet dat het aantal alleenstaande moeders en mensen die het moeilijk hebben blijft stijgen. De lokale politici hadden hierin kunnen investeren, maar deden dat niet.

In feite is het tegenovergestelde gebeurd. De afgelopen jaren is het aantal noodwoningen sterk gedaald. De regering besloot om die woningen te sluiten want er waren minder asielzoekers. Nochtans staan er honderdduizenden mensen op de wachtlijsten voor sociale woningen. Logica iemand?

In Malle is er, zoals in de rest van het land, een tekort aan sociale huisvesting. Indien de politiek hierin had geïnvesteerd dan zou An al lang een eigen woning hebben. Ondanks het enorme tekort weigeren politici om in sociale huisvesting te investeren. Er is zelfs sprake van achteruitgang want vele sociale woningen zijn oud en worden niet onderhouden en er wordt niet bij gebouwd.

In Malle zijn er tientallen leegstaande panden. Die worden niet opgeëist door lokale politici om ze te gebruiken. Het is niet anders in Brussel waar 30.000 panden leegstaan waar niets mee gebeurt. Vorig jaar besloot de Brusselse regering om nieuwe kantoorruimte te bouwen terwijl miljoenen vierkante meter kantoorruimte leeg staat. Logica iemand?

Als er niet wordt geïnvesteerd in sociale huisvesting en als leegstaande panden niet worden opgeëist dan is er een tekort aan huizen. Dus stijgen de prijzen op de private huurmarkt. Dat bevestigt de burgemeester van Malle ook. ‘Op de privémarkt zijn de huurprijzen torenhoog’, zegt hij.

Populisme

Het is moeilijk te vatten dat An deze politici niets verwijt. Hoe komt dit? De geschiedenis leert ons dat de meerderheid van de mensen valt voor een zo simplistisch mogelijke uitleg van de realiteit. Het is daarom dat populisme hoogtij blijft vieren.

Het is moeilijk te vatten dat An deze politici niets verwijt.

Bart De Wever, schaduwpremier en belangrijkste politicus in het land, is een treffend voorbeeld van populisme.

Van hem moet de Conventie van Genève aangepast worden, Europa moet de vluchtelingen in zee tegengehouden, en alle vluchtelingen zijn economische vluchtelingen die van onze sociale zekerheid komen profiteren.

‘Ze stappen in gammele bootjes, omdat de bommen achter hen vallen. Excuseer?! Dames en heren, dat is gewoon niet waar. Vluchtelingen komen naar hier om economische redenen’, wist Bart De Wever te vertellen aan de UGent tijdens een gastlezing begin deze week.

Syrië had 22 miljoen inwoners. 16 miljoen zijn vandaag in nood volgens UNCHR. 11 miljoen mensen zijn op vlucht en zitten vast binnen het land zelf. 4,1 miljoen vluchtelingen zijn buiten Syrië gevlucht. Sinds het begin van het conflict in Syrië stierven minstens een kwart miljoen mensen door de oorlog. Er zijn ongeveer 1,5 miljoen gewonden. Honderdduizenden bommen zijn gevallen waarvan 6000 bomvaten die alles vernietigen. De VN heeft bevestigd dat er ook tientallen gasaanvallen plaats hebben gevonden. Desondanks zijn de Syriërs economische vluchtelingen volgens De Wever en met hem denken heel wat andere mensen er zo over.

An heeft gelijk: het is de omgekeerde wereld. In plaats van ons te baseren op de feiten, onderzoek en genuanceerde analyses, kiezen we liever voor populistische propaganda en leugens die de mensen verdelen. Hierin zijn we allemaal verliezers: An en haar dochter, andere alleenstaande moeders, asielzoekers en de samenleving als een geheel.

Het is daarom belangrijk dat we tegenwind bieden aan dergelijk populisme en de mensen correct informeren.

Bleri Lleshi is politiek filosoof en auteur van o.a De neoliberale strafstaat, EPO, 2014. Momenteel werkt hij aan een boek over racisme. Zijn blog vind je hier en je kan hem volgen op Facebook en Twitter.