Acción Poética: zwart op wit, sociale straatpoëzie

De creatieve vader van Acción Poética is Armando Pulido uit Monterrey, México. Dat de Mexicanen gemiddeld maar 1 boek per jaar lazen was in 1996 één van zijn drijfveren om creatief te beginnen schilderen.

Maar het gaat om meer dan de leescultuur promoten, het zijn meer dan verzen en zwart-witte muren. Een terugkerende slogan is: “Sin poesía no hay ciudad” (Zonder poëzie is er geen stad). De Latijns-Amerikaanse maatschappij is met Acción Poética zich haar straten gaan eigen maken. De grootschalige poëtische actie kan misschien wel geplaatst worden in een hele reeks creatieve grass-roots initiatieven die de inwoners van het continent van onderaan de sociale ladder nemen, om hun leven er leefbaar en “met stijl” in te richten.

Latijns-Amerika kent sinds de tweede helft van de twintigste eeuw een verregaande verstedelijking. Het leven draagbaar maken in de grote steden, volgeduwd met immigranten uit heel het land, is een grote uitdaging. Voor de overheid in de vorm van stadsplanning. Voor de bevolking via buurtprojecten. Het gaat van uit het niets een buurt opbouwen op illegaal bezet land tot esthetische buurtopwaardering. Ruby Sanders schreef in het online tijdschrift conSentido nog over de wijdverspreide straatkunst in Argentinië. De kracht van Acción Poética ligt volgens mij in het aanzetten tot dromen van de spreuken van hoop. Waar er hoop is, is er een weg, en waar er een weg is, heb je een stad. Een inclusieve stad.

Acción Poética gaat aan de hand van middelbare schoolleerlingen, buurtbewoners, gehandicaptenbewegingen, enz. al bijna twintig jaar mee en wint het in kracht dan ook van vele sociale projecten met bepaalde duur. De woorden rijken ondertussen ook tot Spanje, Italië en Angola. De flessenhals van de literaire uitgeverswereld kan er wat van leren. De populariteit van Acción Poética heeft onder andere te maken met de sociale media, kijk maar naar de vele Facebook-pagina’s van Acción Poética, zoals Acción Poética Tucuman en Acción Poética Quito.

Maar niets eerlijker dan rauwe ruwe stadsmuren om een boodschap over te brengen. Geen boom die er onder lijdt, het is geen vandalisme, de eigenaars geven hun toestemming en de buurt schildert mee. De spreuken gaan over liefde, zijn optimistisch, of verwijzen naar de actualiteit. De korte zinnen lijken onuitputtelijk. Maar, net als mijn ouders me bij mijn eerste verre uitwisselingsreis aanraadden, is de regel: geen politieke of religieuze thema’s.

En het werkt echt, wanneer ik voor de eerste keer een nieuwe stad doorrijdt met de taxi spring ik regelmatig blij omhoog wanneer mijn zintuigen een zwart-witte boodschap van Acción Poética herkennen. De eenvoud en algemene assimilatie van de zeer persoonlijke spreuken doen steeds weer een glimlach op mijn gezicht verschijnen. Zwart op wit, sociale straatpoëzie die de werkelijkheid kleurt.