Oudere, hoger opgeleide, goed verdienende Brazilianen zijn Bolsonaro's trouwste aanhangers

Bolsonaro leidt revanche van de gemarginaliseerden

© Marcos Corrêa/PR-Fotos Públicas)

Actrice Regina Duarte, die de hoofdrol speelde in tientallen populaire soaps, is de nieuwe minister van Cultuur.

Voor een deel van de Brazilianen gaat de geschiedenis te snel. Ze voelen zich bedreigd door de wetenschappelijke vooruitgang en culturele vernieuwing. Ze rebelleerden door Jair Bolsonaro tot president te verkiezen en hem zelfs na zijn meest absurde uitspraken te blijven steunen.

Jair Bolsonaro en zijn aanhangers moeten niets hebben van thema’s als klimaatverandering, gender en multilateralisme, die zij zien als samenzweringen tegen de natie en het gezin.

Terug naar de dictatuur of de monarchie

Ze willen terug naar het verleden. De radicaal rechtse president zelf zei tijdens zijn verkiezingscampagne in 2018 dat hij een Brazilië wil “dat vergelijkbaar is met wat we veertig of vijftig jaar geleden hadden”. Hij verwijst daarmee naar de zwaarste periode van de militaire dictatuur, van 1969 tot 1974, met generaal Garrastazú Médici als president. In die periode studeerden zowel Bolsonaro als enkele generaals af die nu in zijn regering zitten.

Nog anderen verlangen terug naar de tijd van vóór de evolutietheorie van Charles Darwin

Bij zijn aanhang bevindt zich ook een belangrijke stroming die de monarchie wil herstellen; van de Braziliaanse onafhankelijkheid in 1822 tot het uitroepen de republiek in 1889 had het land een keizer.

Bolsonaro wilde zelfs een nakomeling van de keizerlijke familie als zijn vicepresident, Luiz Phillipe de Orleans y Bragança, nu een parlementslid. Die functie ging uiteindelijk naar generaal Hamilton Mourão.

Nog anderen verlangen terug naar de tijd van vóór de evolutietheorie van Charles Darwin (1809-1882). Onder meer Benedito Aguiar Neto, de pas benoemde voorzitter van het Capes, een instelling die het wetenschappelijk onderzoek moet bevorderen. Uit een onderzoek van het Datafolha-instituut blijkt dat 7 procent van de Brazilianen gelooft dat de aarde plat is.

Hoger opgeleid

Veel Brazilianen voelen zich in de hoek gedrukt door de wetenschappelijke vooruitgang en hebben nu het gevoel dat Bolsonaro hen een stem geeft.

Het heeft weinig met scholing te maken. De trouwste aanhangers van Bolsonaro, blijkt uit een Datafolha-onderzoek van juli 2019, vindt men vooral bij de oudere, hoger opgeleide, goed verdienende Brazilianen.

Een derde van de ondernemers steunt Bolsonaro, tegenover slechts 8 procent van de informele werkers, werklozen, huisvrouwen en huisbedienden. De steun aan de president komt dus niet voort uit verontwaardiging tegen armoede, ongelijkheid, uitbuiting of werkloosheid.

Revanche

De aanhang van Bolsonaro is zeer verscheiden, maar één kenmerk hebben zijn kiezers gemeen: een revanchegevoel. “U zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u bevrijden”, het is een bijbelse uitspraak die Bolsonaro vaak gebruikt in zijn toespraken. Volgens zijn aanhangers zijn er veel waarheden die hersteld moeten worden.

Milieuorganisaties achter de bosbranden in het Amazonegebied zitten, met de financiële steun van de Amerikaanse acteur Leonardo DiCaprio.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken verwerpt bijvoorbeeld verwijzingen naar gender op internationale fora. Voor de Braziliaanse regering bestaan slechts twee geslachten, mannelijk en vrouwelijk. “Genderideologie” is een van de windmolens waartegen de overheid voortdurend vecht, ook in het onderwijs.

Volgens Bolsonaro hangt ook het milieuactivisme aan elkaar van de leugens. Zo wordt gezegd dat milieuorganisaties achter de bosbranden in het Amazonegebied zitten, met de financiële steun van de Amerikaanse acteur Leonardo DiCaprio. Een belachelijke stelling, maar het maakt duidelijk dat men die organisaties als vijanden van de Braziliaanse soevereiniteit ziet.

Veel militairen delen deze overtuiging, zoals sommige generaals die deel uitmaken van zijn regering. Ze vrezen dat milieuactivisten, de inheemse bevolking en de Verenigde Naties of buitenlandse mogendheden samenzweren om Brazilië delen van het Amazonegebied te ontnemen.

Deze maand nog zei Bolsonaro dat “de inheemsen evolueren, dat ze steeds meer mensen worden zoals wij”, een opvatting die zelfs het leger sinds de jaren zestig verwerpt.

Bevrijden van het socialisme

Aanvallen op links, feminisme, milieubescherming, diversiteit en antinationaal “globalisme” vormen een springplank om in de regering te belanden.

Bolsonaro’s aanhangers geloven ook dat cultuur en onderwijs in Brazilië gedomineerd worden door “cultuurmarxisme” en genderideologie. De president zelf noemde dat de dag van zijn eedaflegging, 1 januari 2019, “de dag waarop de mensen zich begonnen te bevrijden van het socialisme, van de omkering van waarden, van het gigantisme van de staat en politieke correctheid.”

Aanvallen op links, feminisme, milieubescherming, diversiteit en antinationaal “globalisme” vormen een springplank om in de regering te belanden. Dat was het geval bij onder meer Abraham Weintraub (Onderwijs), Ricardo Salles (Milieu) en Ernesto Araújo (Buitenlandse Zaken).

Joseph Goebbels

De voormalige minister van Cultuur, Roberto Alvim, dreef het te ver. In een toespraak op 17 januari herhaalde hij uitspraken van de nazistische propaganda-leider Joseph Goebbels. De sterke reacties leidden tot zijn ontslag.

Hij werd vervangen door actrice Regina Duarte, een icoon van de Braziliaanse televisie. Ze speelde de hoofdrol in verschillende soapseries en belangrijke programma’s, waaronder het feministische Malu Woman uit de jaren ‘80.

Tirades tegen vrouwen

Bolsonaro-aanhangers voelen zich gemarginaliseerd omdat ze vanwege hun ideeën als middelmatig, ongeschoold of dwaas worden gezien. Bolsonaro zelf zat 28 jaar lang in die situatie. Als parlementslid werd hij alleen opgemerkt voor zijn tirades, tegen vrouwen, zwarte en inheemse Brazilianen, voor de militaire dictatuur.

Bolsonaro dankt zijn opgang aan zijn brutale discours tegen nieuwe ideeën, die hij en zijn aanhangers als “cultuurmarxisme” bestempelen, en tegen de systemische corruptie tijdens de regeringen van de linkse Arbeiderspartij (PT).

Hij vertegenwoordigt het revanchegevoel bij het leger en bij hen die zich onderdrukt voelen door nieuwe complexe en “communistische” ideeën.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.