Groenland op weg naar zelfbestuur
Johan Denis
29 oktober 2008
Op 25 november trekken de Groenlanders naar de stembus om zich uit te spreken over zelfbestuur. Vooralsnog is Groenland een autonoom gebied binnen Denemarken. Verwacht wordt dat het ja-kamp een makkelijke overwinning behaalt.
Het zelfbestuur zou ingaan op 21 juni 2009 en onder andere zorgen voor een nieuwe verdeling van de inkomsten uit bodemrijkdommen. De eerste tien miljoen euro zijn voor Groenland, de rest wordt netjes verdeeld over Groenland en Denemarken. Maar het gedeelte dat naar Denemarken gaat, hoeft het moederland niet meer te geven als subsidie. Als het punt is bereikt waarop Denemarken geen subsidies meer hoeft te geven, wordt er een nieuwe regeling uitgewerkt. Vele Groenlanders hopen dat die nieuwe stap de volledige onafhankelijkheid betekent.
In Groenland belooft de klimaatverandering de economie te doen groeien als nooit tevoren. Daardoor hoopt Denemarken de jaarlijkse subsidie van ongeveer 400 miljoen euro aan de autonome regio drastisch te verminderen. De hogere temperaturen zorgen ervoor dat de dikke laag ijs die Groenland grotendeels bedekt jaar na jaar verder terugtrekt. Hierdoor komt de grondstofrijke ondergrond bloot te liggen. Aleqa Hammond, tot september minister van Financiën en Buitenlandse Zaken van Groenland, zegt dat de regering in de volgende vijf jaar zeven nieuwe mijnen wil openen. Goud, diamanten, molybdeen, zink en lood zullen opgegraven worden. John Telling, departementshoofd van het Bureau van Mineralen en Petroleum, bevestigt de buitenlandse interesse in zijn land. ‘In 2004 hadden we 24 exploratielicenties voor mineralen, nu 79.’ Die zijn bestemd voor bedrijven uit Canada, Australië, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken.
Niet alleen op het land valt er wat te rapen. Er zijn ook exploratielicenties verkocht aan bedrijven die hopen voor de kust olie en gas aan te boren. Onder andere Chevron, het Zweedse PA Resources, het Deense DONG en de Canadese bedrijven Husky Energy en EnCana zijn hierbij betrokken. Een Amerikaans onderzoeksbureau schat dat ten oosten van Groenland 31 miljard vaten olie en gas liggen te wachten.
Ook het (ramp)toerisme kent onverwachts een stevige groei nu het ijs smelt. ‘Door de klimaatverandering weet iedereen waar Groenland ligt’, zegt Hammond, die spreekt van een stijging van het aantal toeristen van meer dan vijftig procent per jaar. ‘Mensen willen de impact van klimaatverandering met eigen ogen zien.’ (jd)