Kritische Israëli’s na Gaza-akkoord: ‘We zullen nooit vergeten dat Trump de genocide heeft gesteund’

Het Gaza-akkoord van oktober 2025, het bijhorende staakt-het-vuren en de vrijlating van Israëlische gijzelaars zorgden voor vreugde, meer dan twee jaar na 7 oktober 2023. Maar daarnaast laten kritische joodse en Israëlische tegenstemmen ook nu nog van zich horen. Hun visie en inzichten zichtbaar maken, is noodzakelijk als historisch tegenwicht.

MO* bracht de voorbije jaren verschillende kritische joodse en Israëlische stemmen onder de aandacht. Gershon Baskin, Ofer Cassif, Gideon Levy, Jeff Halper, Eitan Bronstein, Arthur Neslen: de voorbije jaren hebben zij consequent de feiten benoemd en moedige kritiek geuit op het Israëlisch beleid, het zionisme en de dynamieken die tot de langdurige crisis hebben geleid. En ook nu weigeren ze zich neer te leggen bij de poging van Israëlisch premier Netanyahu om het narratief te monopoliseren en zijn versie van de geschiedenis te legitimeren.

Bij de massale bijeenkomsten in Israël na het Gaza-akkoord werd de naam Netanyahu regelmatig op boegeroep onthaald. Dat toont dat vele Israëli’s niet blind zijn voor die realiteit. Ze weten dat Netanyahu en zijn messianistische coalitie twee jaar lang elke serieuze deal voor de vrijlating van de Israëlische gijzelaars tegenwerkte, ook al probeert Netanyahu diezelfde vrijlatingen nu als politieke overwinning te framen. 

‘Hamas stemde een jaar geleden al in met dezelfde voorwaarden’

Vredesopbouwer en conflictbemiddelaar Gershon Baskin is altijd op dat punt blijven hameren. Baskin, bekend van zijn rol in de Gilad Shalit-deal in 2011, speelde ook nu een sleutelrol als informele tussenpersoon in het Gaza-akkoord van oktober 2025. Hij bemiddelde tussen Trumps gezant Steve Witkoff, Hamas en Qatar.

In de Israëlische krant Ma’ariv Hashavu’a onthulde hij afgelopen donderdag cruciale details over hoe het akkoord tot stand kwam, en hoe het al een jaar geleden mogelijk was geweest. Duizenden Palestijnse doden hadden vermeden kunnen worden. Dat zei hij ook al in zijn interview met MO* in oktober 2024.

Baskin is duidelijk: ‘Hamas stemde al in september 2024 in met precies dezelfde voorwaarden: álle gijzelaars vrij, afzien van een rol in het bestuur in Gaza, in ruil voor het beëindigen van de oorlog. Maar Israël wilde dat niet. De reactie van de Israëlische onderhandelaars toen was: “De premier weigert de oorlog te beëindigen.” Amerikaanse, Qatarese en Egyptische functionarissen erkenden het ook: “Het obstakel was Israël, niet Hamas.”’

Hamas had geen vertrouwen meer in Israël of Trump. Maar op 19 september kreeg Baskin een telefoontje van Trumps gezant Steve Witkoff. Baskin: 'Mij werd gevraagd de Hamas-leiding ervan te overtuigen dat Trump serieus was en dat hij de oorlog wilde beëindigen. In de afgelopen maanden had ik contact met acht hoge Hamas-figuren buiten Gaza, en drie van hen voerden daadwerkelijk gesprekken met mij.'

Volgens Baskin kwam het akkoord er enkel omdat Trump druk uitoefende. Trump zou zowel Netanyahu als Hamas in de richting van een deal hebben gedreven. Daarbij vonden zelfs directe ontmoetingen plaatsvonden tussen officiële delegaties van beide zijden, een unicum in de geschiedenis.

Baskin denkt dat Israël zonder Trump de genocide waarschijnlijk had voortgezet. De kans bestaat wel dat Israël de genocide nu uitbesteedt aan Palestijnse huurlingen, die het zelf bewapende om tegen Hamas te vechten. Zo werd journalist Saleh Al-Jafarawi, al lang op de Israëlische dodenlijst, op 12 oktober 2025 doodgeschoten door Palestijnse huurlingen. Dat verklaart misschien waarom Hamas militair actief blijft in Gaza.

‘Dank Trump niet. Schreeuw hem toe: “Schande!”’

‘Erken Palestina!’, riep het antizionistisch joods-Israëlisch parlementslid Ofer Cassif tijdens de toespraak van Trump op 13 oktober 2025 in het Israëlische parlement. Daarna werd hij onder luid boegeroep uit het parlement gegooid.

Cassif gaf op zijn Facebookpagina uitleg bij zijn actie, in het Hebreeuws en het Arabisch: ‘We eisen gerechtigheid. Echte vrede die mijn volk en dit land redt van vernietiging zal er alleen komen door een einde aan de bezetting en het apartheidssysteem, en door de oprichting van een Palestijnse staat naast Israël. Weiger bezetters te zijn!'

'Vandaag arriveert Trump in de Knesset om een “overwinningsspeech” te houden, een toespraak die naar verwachting bol zal staan van arrogantie en leugens. Hoewel dit een positieve stap is richting het beëindigen van de genocide en de terugkeer van de ontvoerden, mogen we de zaken niet door elkaar halen: Trump was vanaf dag één een voorstander van deze genocide, en een actieve partner sinds het begin van zijn presidentschap. We zullen het nooit vergeten.'

'Met zijn volledige steun aan de moorddadige regering stond Trump niet alleen toe dat de genocide doorging, maar ook dat de ontvoerden aan gevaar werden blootgesteld. Dank Trump niet, schreeuw hem toe: "Schande!" Pas toen Israël zo gek, chaotisch en instabiel werd dat het Trumps imperialistische belangen niet meer diende, besloot hij om een einde te maken aan het bloedvergieten.'

'Alleen een rechtvaardige vrede, gebaseerd op een tweestatenoplossing en het zelfbeschikkingsrecht van het Palestijnse volk, kan stabiliteit en voorspoed brengen tussen de rivier en de zee.’

Ik sprak Cassif vorig jaar in het Israëlisch parlement, toen hij sancties opgelegd kreeg omdat hij de genocidezaak van Zuid-Afrika tegen Israël steunde.

Tegen de stroom in

Collega-journalist Willem De Maeseneer sprak de voorbije maanden voor MO* dan weer met Haaretz-journalist Gideon Levy en activist Jeff Halper.

‘Het zal generaties duren voordat Gaza de genocide vergeet. Het vergt een buitengewone mate van optimisme om géén spelbreker te zijn bij het akkoord over Gaza.’

Levy schrikt er als vanouds niet voor terug om staalhard in te gaan tegen het dominante denken in Israël, zéker nu. Vorige week schreef hij in Haaretz: ‘Israëli’s zitten gevangen tussen ultranationalistische rouw en onverschilligheid tegenover oorlogsmisdaden in Gaza. Zoals met alles in Israël, is ook de rouw hier ultranationalistisch. De collectieve rouw is altijd roofzuchtig, agressief, een bevel dat voor iedereen bindend is, angstaanjagend uniform en eindeloos uitgerekt. Een herdenkingsbijeenkomst zal op elke televisiezender worden uitgezonden. Wee degene die zich niet aan de lijn houdt.’

Levy brengt in zijn opiniebijdrage ook een realitycheck: ‘Het zal generaties duren voordat Gaza de genocide vergeet. Het vergt een buitengewone mate van optimisme om géén spelbreker te zijn bij het akkoord over Gaza.’

Antropoloog en activist Jeff Halper blijft, ondanks zijn eigen opluchting over het einde van de ‘oorlog’, hameren op de koloniale logica achter het Israëlisch beleid. Een beleid dat niet plots zal stoppen, integendeel. Vrede is eigenlijk nog ver weg als een Israëlisch parlementslid uit het parlement wordt verwijderd omdat hij even het Palestijnse recht op zelfbeschikking in herinnering brengt.

De Brits-joodse journalist Arthur Neslen, auteur van het toonaangevende boek Occupied Minds: journey through the Israeli psyche, fileerde begin dit jaar haarfijn het zionisme in een dubbelinterview met MO*. Het bredere perspectief over het zionisme als allesomvattende ideologie is cruciaal voor de bewustwording over wat Israël precies is.

Al deze gesprekken blijven ook nu belangrijk leesmateriaal. Niet alleen om de balans in de berichtgeving te herstellen, maar ook om duidelijk te maken dat er binnen Israël én binnen de joodse gemeenschap wereldwijd heldere en krachtige tegenstemmen zijn. Stemmen die de waarheid benoemen, oproepen tot een duurzame en rechtvaardige vrede en weigeren mee te gaan in de normalisering van bezetting, apartheid en etnische zuivering.

‘Europees racisme heeft ons hier gebracht’

Zo’n stem is ook de antizionistische Israëlische historicus Ilan Pappe. Op 13 juni 2025 gaf hij een indrukwekkende toespraak op het allereerste Joods Antizionistisch Congres in Wenen, over de historische rol van Europa:

‘We zijn in 2025 op dit punt beland omdat Europa vond dat het zijn eigen racisme tegenover joden niet kon oplossen. Toen dat racisme zijn hoogtepunt bereikte in de Holocaust, en direct na het einde van de Tweede Wereldoorlog, zei geen enkele Europese politicus of intellectueel tegen de joden van Europa: “Kom terug, samen zullen we een Europa opbouwen waarin elk soort racisme voorgoed uitgebannen wordt.” In plaats daarvan zeiden ze: “We hebben een betere oplossing: we bouwen een Europese staat voor de joden in het hart van de Arabische wereld, ten koste van de Palestijnen.”’

‘Dus omdat Europa een racismeprobleem heeft, helpt Europa bij het koloniseren en verjoodsen van een Arabisch land? Hoe kan dat überhaupt logisch klinken? Je zou denken dat de genocide in Gaza deze vraag tenminste opnieuw op tafel zou leggen voor Europeanen. Want jarenlang gaf Europa de Israëli’s de indruk dat ze deel uitmaken van de Europese beschaving.’

‘Voor wie verbaasd is over de politieke onverschilligheid in Europa tegenover de genocide in Gaza: ik denk dat die onverschilligheid voortkomt uit het onvermogen van Europa om te accepteren dat een “organisch” deel van zichzelf opnieuw genocide pleegt na de Tweede Wereldoorlog. Dat is, meer dan wat dan ook, de drijvende kracht achter de immuniteit die Israël van Europa krijgt, zelfs als het de ergste misdaden tegen Palestijnen begaat.’

‘Europa moet ons helpen in de strijd voor een vrij, gedekoloniseerd en democratisch Israël en Palestina. Niet alleen in het belang van de Palestijnen, maar om het eigen verleden en racisme onder ogen te zien.’