De Bahreinse hoofdstad Manama is door de Arabische Liga verkozen tot culturele hoofdstad van de Arabische wereld. De keuze lijkt alvast opmerkelijk; de volksopstand in Bahrein vierde op 14 februari zijn eerste verjaardag.
De volgehouden opstand blijft een doorn in het oog van de heersende Khalifa-familie, die sinds het begin repressief reageert op elk protestgeluid. ‘Gezien de schaal waarop het regime de mensenrechten en de vrije meningsuiting met de voeten treedt, zegt dit vooral veel over de grote invloed van de welvarende vrienden van Bahrein, Saoedi-Arabië en Qatar’, zegt Matar Ebrahim Ali Matar, van de islamitische oppositiepartij al-Wefaq tegen MO*.
Matar hekelt de dubbele standaarden van de Arabische Liga, die zich –anders dan bij Bahrein– zeer kritisch opstelt tegenover het Syrische regime. Matar: ‘De Golfstaten vrezen dat verandering in Bahrein tot destabilisering in hun eigen staat zou leiden. Onzin.’ Intussen boekt Bahrein volgens de oppositie weinig tot geen vooruitgang op constitutioneel of politiek vlak, evenmin als op het gebied van tewerkstelling. ‘De weinige positieve hervormingen die het regime doorvoerde, bleven heel oppervlakkig’, aldus Matar. Dat Manama de titel van culturele hoofdstad binnenhaalde, is een gedroomde internationale marketing- en PR-campagne, voegt hij eraan toe.
Economist Jasim Husain nuanceert. ‘Bahrein was al jaren voor die titel aan het lobbyen, en het gaat om een te verwaarlozen titel. De Khalifa’s willen het zelf wel als een teken van bijval zien maar dat is het zeker niet.’ In 2011 zag Bahrein de internationale Formule 1-wedstrijd aan zijn neus voorbijgaan. ‘Een streep door de rekening,’ zegt Husain, ‘want Bahrein greep zo naast de verkoop van tickets, de televisieverslaggeving, transport, accommodatie, drank en eten, merchandising, souvenirs en zo meer.’ Ook de Manama Dialoog, een belangrijk internationaal evenement over veiligheid en sociale, politieke en economische uitdagingen voor de regio, werd afgezegd. ‘De hotelsector lijdt daardoor zeker verlies. Cijfers ontbreken maar je kan in het weekend niet naast de opvallend kalme King Fahd-verbindingsweg met Saoedi-Arabië kijken.’
Het initiatief Culturele hoofdstad van de Arabische wereld werd in 1996 gelanceerd door de Arabische Liga en krijgt steun van Unesco, de VN-organisatie voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur.