“‘El Salvador staat onder water’
Terwijl ik dit berichtje aan het schrijven ben had ik eigenlijk in de auto moeten zitten, op weg naar Nicaragua, waar ik voor morgen een bijeenkomst met verschillende coöperaties zou hebben. Maar ik zit thuis en hoor nog steeds de regen met bakken op het dak vallen.
Mijn ongemak is echter niets vergeleken met wat duizenden mensen al een week lang meemaken. Gisteren, zondag, kregen we het nieuws te horen dat er die dag in minder dan twaalf uur 24 mensen overleden waren. Volgens de minister voor milieu is er in zeven dagen meer regen gevallen dan tijdens de orkaan Mitch die in 1998 echt desastreus was. In Huizucar, ten zuiden van de hoofdstad is er in die zeven dagen 1080 milliters water gevallen. Meer dan een meter water!
Aardverschuivingen
De doden zijn in hoofdzaak te wijten aan aardverschuivingen. De dienst Burgerbescherming roept de mensen die in gevaarlijke gebieden wonen op om hun woning te verlaten en in opvangplaatsen een onderdak te zoeken. Sommigen willen dat niet. Ze wonen al jaren naast die hoge berm en er is nog nooit iets gebeurd; dus dat zal wel meevallen, denken ze. Anderijds zijn de mensen bang om het enige wat ze hebben –hun krotjes- onbeveiligd achter te laten. De dieven liggen immers op de loer.
Maar na een week volop regen is de grond totaal verzadigd en die kan dus op elk moment instorten. Geen tijd om op dat moment nog snel wat in te pakken en weg te wezen. Het is een kwestie van seconden voordat tientallen tonnen modder en rotsen naar beneden storten en alles wat in de weg ligt mee sleuren. Zo is een familie met vier mensen gisteren onder de modder bedolven.
Er is ravage over het hele land. 14 rivieren zijn buiten hun oevers getreden. De depressie verplaatst zich wat van oost naar west en van west naar oost, maar blijft over het kleine landje hangen.
10.000 kubieke meter per seconde
De streek van de Bajo Lempa, waar de twee Belgische priesters Piet Declercq en Dominique Ballegeer wonen, is een van de meest getroffen gebieden. Het is een laag gelegen gebied, aan de kuststreek waar de rivier de Lempa al het water uit de bergen van El Salvador, Guatemala en Honduras naar de zee afvoert. Daarenboven zijn er onderweg vier stuwdammen die met regelmaat duizenden liters water lozen om hun infrastructuur te beschermen.
Tijdens een normaal regenseizoen worden er in de stuwdam van 15 september zo’n 2.500 kubieke meter water per soconde in de Lempa geloosd. Gisteren waren het echter 10.000 kubieke meter per seconde. Met het gevolg dat de zwakke dijkjes die hier en daar aan de rand van de rivier waren opgetrokken het vrijwel allemaal begeven hebben. Het hele gebied van honderden hectare staat onder water. De mensen hadden gehoopt op een uitzonderlijke oogst, maar die is totaal verwoest.
Misbruik van leed
Gelukkig is er een grote solidariteit onder de bevolking. Maar ook daar zijn er weer vraagtekens te plaatsen. De uiterst rechtse ARENA-partij bijvoorbeeld roept iedereen op om iets voor de slachtoffers bij te dragen. Op het einde van hun oproep komt het logo van de partij op het scherm. Er zijn immers verkiezingen in maart en het leed van de mensen wordt misbruikt om reclame te maken voor de partij. Walgelijk.
Ook de burgemeester van de hoofdstad heeft grote spandoeken bij de opvangcentra laten aanbrengen waarop staat dat dit een opvangcentrum is van de gemeente en onderaan de vermelding “Norman Quijano-Alcalde” (Norman Quijano. Burgemeester). Hij wil immers herkozen worden. Ook al is dit om het leed van de mensen daarvoor te gebruiken. Op de foto bovenaan zie je dat. De foto is genomen vlak naast ons huis. In dit opvangcentrum zitten tientallen families van de marginale zone vlak achter ons huis. Mensen die hun krotjes opgetrokken hebben in de ravijn, die nu helemaal onder gelopen is.
Ondertussen zijn er al meer dan 20.000 mensen geëvacueerd en meer dan 14.000 mensen zitten al dagen in de opvangcentra. De kwestie is nu dringend voldoende voedsel, kleren en medicijnen voorhanden te hebben. Daarna is het tijd om het land weer enigszins leefbaar te maken. Tenslotte komt de heropbouw. Een week regen kost het land miljoenen.
Midden-Amerika telt al meer dan 70 doden en meer dan 150.000 slachtoffers. Guatemala is een van de meest getroffen landen.
De voorspellers laten weten dat het minstens tot donderdag zal blijven regenen. Daarna is het afwachten.