“‘Gezondheidszorg temidden van de totale verwoesting’
Caroline Van Nespen vertrok voor Artsen Zonder Grenzen naar de Filipijnen, onmiddellijk na de verwoestende doortocht van de tyfoon.
Vrijdag 15 november
Ik sluit me aan bij het team van Artsen Zonder Grenzen in Guiuan, een kleine stad van 50.000 zielen aan de oostkust van het eiland Samar – daar waar de tyfoon het eerst aan land ging. Ik word onmiddellijk getroffen door de verschrikkelijke ravage. Er blijft niets over van de stad, maar je kan je makkelijk voorstellen hoe mooi het hier nog niet zo lang geleden geweest moet zijn.
Ik ben blij dat ik word opgepikt door twee collega’s, Alexis en Angelo, die me hartelijk begroeten wanneer ik op het vliegveld aankom. Maar ze zijn er ook om de ‘overlevingskit’ op te halen, die ik mee heb gebracht in de helikopter – de enige manier om Guiuan op minder dan 12 uur te bereiken. Enkele minuten later al ontmoet ik de rest van het team.
Het team bestaat uit: Johan en Lisa, respectievelijk arts/chirurg en verpleegkundige, allebei Zweeds; Daisy, een Filipijnse verpleegkundige; en Alexis en Angelo, de logistieke experts, respectievelijk Belgisch en Italiaans. Die laatste twee zijn volop bezig om een alternatief ziekenhuis op te bouwen, dat het ziekenhuis moet vervangen dat verwoest werd door de tyfoon door de stad raasde, nu een week geleden. Het is een zware klus, want er is hier niets meer: schoon drinkwater, elekriciteit, communicatienetwerken – alles is weg!
Terwijl we wachten tot het ziekenhuis klaar is, werken onze medische teamleden in een gezondheidscentrum, dat ook min of meer een ruïne is. Het dak is is weggevlogen, maar de muren staan nog overreind en dat is zo goed als een mirakel in deze volledig weggevaagde stad. Johan en Lisa zijn volop bezig wonden schoon te maken, te hechten en te vaccineren. Veel wonden zijn grote scheuren, die nu akelig geïnfecteerd zijn geraakt. Johan en Lisa werken nauw samen met Filipijnse collega’s, die ons als vrijwilligers hun kennis en kunde komen aanbieden, om hun lotgenoten te helpen.
Om zes uur valt de avond. Het wordt pikdonker en hier betekent pikdonker echt iets: er is geen electriciteit en de hele stad is in totale duisternis gehuld. We hebben een korte vergadering over hoe de dag verlopen is, en de plannen voor morgen worden besproken – en dan is het tijd om te gaan slapen.
We liggen op mekaar gepropt op de vloer van een klein huisje dat we haastig proper hebben gemaakt eerder die dag. Een groot plastic zeil is ons dak. Voorlopig is het onze slaapzaal, maar binnenkort moet de geneesmiddelenvoorraad van het ziekenhuis hier onderdak krijgen.
Om drie uur ‘s nachts schrik ik wakker.
Het regent pijpenstelen en dat maakt een hels kabaal op ons geïmproviseerde dak. Maar al mijn collega’s slapen gewoon door. Met alle medische consultaties die mekaar opvolgden, en met alle logistieke problemen die om een snelle oplossing smeekten, was het voor iedereen een lange en uitputtende dag. En morgen zal het opnieuw zo zijn.
Er zullen drie vachtvliegtuigen landen op het vliegveld van Guiuan en we zullen op één of andere manier al die tonnen medisch materiaal en hulpgoederen naar onze basis moeten krijgen. Het is nu nog moeilijk te geloven, maar morgen zullen hier overal tenten staan en er zal een echt ziekenhuis zal zijn, met zelfs een operatiekwartier.
* Met de ‘overlevingskit’ zijn onze teams volledig zelfstandig wanneer ze op afgelegen plaatsen moeten werken. Het idee is dat de aanwezigheid van team geen last mag zijn voor de lokale gemeenschap. Dus nemen we alles zelf mee: tenten, schuimrubberen matrassen, gevriesdroogd voedsel, etc.