“‘Mensen sterven, mensen lijden: vluchtelingencrisis in Zuid-Sudan’

Op een van de tijdelijke verzamelpunten voor zowat 30.000 nieuwe vluchtelingen in Zuid-Soedan is het water al op. Omdat de bestaande kampen in de regio volzet zijn, moesten de vluchtelingen voorlopig naar tijdelijke opvangplaatsen, eerst naar een plek die ‘km43’ heet, en toen het water daar op was naar ‘km18’. Ze slapen onder bomen, zonder enige bescherming, amper iets te eten en de watervoorraad slinkt snel.

“Er is hier niets dat niet moeilijk is. Op amper één ochtend zagen we in ‘km43’ zes mensen sterven. Eén vrouw was zo uitgedroogd dat ze in de kliniek aankwam en meteen ter plekke stierf. Het is zeker dat er mensen doodgaan, het is absoluut zeker dat mensen hier lijden en het is uitermate zeker dat dit een crisis is. We kunnen niet gewoon toekijken, we moeten alles doen wat we kunnen om de leefomstandigheden van deze mensen te verbeteren.

De wegen liggen er verschrikkelijk bij, zeker als het net geregend heeft. Er is gewoon geen doorkomen aan, we raken niet meer tot bij de mensen die ons nodig hebben. Bovendien zijn er maar een paar zitplaatsen in de auto, dus je neemt de ziekste patiënt mee, en je hoopt dat je de mensen die je moet achterlaten de dag erna opnieuw zal zien. Als arts is dat enorm moeilijk, maar we hebben geen keuze: we moeten prioriteiten stellen en de patiënten die er het slechtst aan toe zijn eerst helpen.

Het probleem met deze tijdelijke opvangplaatsen is dat er niet genoeg humanitaire organisaties ter plaatse zijn. Deze mensen zijn al weken onderweg naar hier en zijn ernstig verzwakt, vooral dan ouderen, kinderen jonger dan vijf en zwangere vrouwen. Artsen Zonder Grenzen heeft water verdeeld in ‘km43’ maar de poel met oppervlaktewater dat we konden behandelen is nu leeg. Er is geen water meer in ‘km43’. We behandelen en verdelen water op de andere tijdelijke transitsite ‘km18’, maar ook daar zal het water gauw op zijn. Daarom is het zo belangrijk dat het vluchtelingenagentschap van de Verenigde Naties deze vluchtelingen meteen een beter onderkomen bezorgt, in samenwerking met hun partners.

We gaan elke dag naar de kleine tentenkliniek die we hebben opgestart. Daar doen we een schifting om er zeker van te zijn dat de ernstigste gevallen prioriteit krijgen. Gisteren, net voor we naar de kliniek in ‘km18’ zouden vertrekken, kwam er een kind binnen dat geen adem meer kreeg en in shock ging. We hebben het kind kunnen redden, maar we werden terug met onze neus op de feiten gedrukt: daarom zijn we dus hier, en het is niet gemakkelijk.

Vorige week hadden we in ‘km43’ en ‘km18’ 537 consultaties. Daarvan waren er 292 voor diarree en 40 voor ademhalingsproblemen. Van de 342 kinderen die in de kliniek onderzocht werden op ondervoeding, was 38 procent effectief ondervoed. Dat is ver boven de alarmdrempel. Het regenseizoen staat voor de deur en dus zien we ook al de eerste gevallen van malaria. Mensen leven dichter bij elkaar en door de regen daalt de temperatuur. We verwachten dus ook een heel aantal longontstekingen, vooral bij kleine kinderen.

Naast de dringende, levensreddende medische zorgen die we leveren, hebben we misschien het meeste impact bij het voorkomen van ziektes. Morgen beginnen we aan een vaccinatiecampagne tegen de mazelen voor kinderen jonger dan 15. Mazelen is een hoogst besmettelijke en mogelijk fatale ziekte, vooral in bijvoorbeeld een vluchtelingenkamp, waar veel mensen dicht op mekaar gepakt moeten leven. Deze mensen zijn niet gevaccineerd, dus ook dat maakt deel uit van onze noodhulp.

De situatie is kritiek. We staan nog niet veel dichter bij een oplossing voor deze 30.000 vluchtelingen, en de regen en logistieke problemen maken georganiseerde verhuizingen haast onmogelijk. De vluchtelingen hebben zelfs geen stuk plastic om onder te slapen. Dat doet natuurlijk geen goed aan de gezondheid van deze nu al heel kwetsbare mensen. Deze mensen moeten nu ergens anders terecht kunnen, ergens waar ze eten, water en onderdak krijgen en waar ze niet voor hun gezondheid moeten vrezen. De tijd dringt.”