John Vandaele schrijft een brief aan zijn poes Lehman

Column

John Vandaele schrijft een brief aan zijn poes Lehman

Een brief aan een andere soort schept een speciale afstand die helpt om dingen scherper te stellen

Beste Lehman,

Mag ik je, eerst en vooral, proficiat wensen met je negende verjaardag? Voor een poes betekent negen jaar al heel wat. Je kwam ons gezin vervoegen toen de mensenwereld op de rand van de afgrond leek te balanceren na het failliet van de Amerikaanse investeringsbank Lehman Brothers.

We hebben je dan maar Lehman genoemd als een constante herinnering aan de broosheid van ons (kapitalistisch) bestel. Als een erkenning dat de kortzichtigheid en hebzucht van mensen die geld manipuleren, anno 2007 dramatische gevolgen kunnen hebben.

Niet dat we voortdurend aan een failliete bank en hebzucht denken als we jou zien. Integendeel. Naarmate je je persoonlijkheid ontwikkelde, zijn we je meer gaan appreciëren: je hese miauw, je langwerpige lijf, je kwetsbaarheid -nadat je eens een week verdwenen bent, wellicht ergens opgesloten, en graatmager terugkwam…. Sindsdien reageer je soms angstig op plotse bewegingen.

‘Met die beslissing hebben we waarschijnlijk voorkomen dat je meer koopkracht zou hebben dan een doorsnee Congolees’

Veel van onze interacties met jou draaien rond voedsel. Graag bedel je om een smeerkaaszilverpapiertje zodat je er de kaasresten kan aflikken. Het woord ‘yoghurt’ durven we niet meer luidop uitspreken uit vrees dat het je op gedachten brengt -zo gek ben je op yoghurt. Maar het hoofdbestanddeel van je voeding bestaat uit de brokjes van Fr*sk*s. Blikvoer vinden we eigenlijk vies. Bovendien zei de dierenarts ons dat harde brokjes of korrels eigenlijk beter zijn voor je gebit. Met die beslissing hebben we waarschijnlijk voorkomen dat je meer koopkracht zou hebben dan een doorsnee Congolees –blikvoer is immers veel duurder dan brokjes.

Begrijp jij het nieuws?

De mooiste momenten delen we met jou als je erbij komt liggen als we samen zijn. Als we samen televisie kijken bijvoorbeeld, meestal naar nieuwsprogramma’s. Je aarzelt dan bijvoorbeeld niet om je bovenop mij te leggen, volop spinnend. Een blijk van vertrouwen. Soms lijk je aandachtig het nieuws te volgen –zeker als je weer eens je intelligente uilenblik opzet. Toch betwijfelen we of je veel van het nieuws snapt. 2017 was een bijzonder jaar, weet je dat?

Presidenten en premiers zegden dat iets zwart is, terwijl iedereen zag dat het wit is. De klimaatverandering laat zich almaar meer gevoelen, met stijgende temperaturen, bosbranden en orkanen alom, en de zee wordt een plastic soep die vissen vergiftigt. Kindjes en volwassenen werden uitgehongerd door de vijand in de oorlogen van het Midden Oosten, en de wereld keek weg.

‘Presidenten zegden dat iets zwart is, terwijl iedereen ziet dat het wit is’

Ja, wij mensen kunnen niet alleen acht miljard mensen en honderden miljoenen (huis)dieren voeden, we zijn dus ook in staat elkaar uit te hongeren als dat onze “hogere” doelen vooruithelpt. Jemen. Syrië. Geen wonder dat mensen die hel ontvluchten.

Toch bleken sommige politici bereid het risico te nemen vluchtelingen terug te sturen naar hun herkomstland waar ze dan vervolgens worden gemarteld. In en om Noord-Korea was en is er reden om bang te zijn dat twee nogal vreemde mannen de wereld naar een kernoorlog voeren. 72 jaar na Hiroshima. Ik kan zo nog een tijdje doorgaan.

Hoe we daarmee leven?

Brrr. Mocht je je afvragen, Lehman, hoe wij mensen met zo’n nieuws omgaan? Schuilen in elkaars warmte, praten met vrienden, elkaar vasthouden, genieten van de mooie dingen des levens, je best doen waar je kan, je poesje strelen als je er een hebt,… Wat kan je ook anders?

Er is overigens niet alleen maar slecht nieuws. Weet je dat minister Weyts –dat is die ietwat goedlachse man die bijna elke dag op de Vlaamse televisie komt- beslist heeft dat Vlaamse poezen nu verplicht gesteriliseerd moeten worden? Om overbevolking tegen te gaan. Gelukkig ben jij al in orde. Ik weet het: de beslissing is omstreden, dierenartsen stellen de manier waarop het moet gebeuren, in vraag, maar niet de substantie van de beslissing.

‘Minister Weyts, dat is die ietwat goedlachse man die elke dag op de Vlaamse televisie komt’

Onze dierenarts, Walter, zei het ons lang geleden al: ‘als je katten steriliseert –kattinnen maar zeker ook katers- bewijs je hen daar eigenlijk een dienst mee.’ Dat was een schok voor de plattelandsjongen die ik in zekere zin ben gebleven, maar hij lichtte het als volgt toe: ‘Anders worden ze toch maar het slachtoffer van hun biologie. Kattinnen zijn dan overgeleverd aan een eindeloze rij zwangerschappen, katers begaan ongevallen om toch maar vrouwtjes te vinden…’ Tja, daar zat ook wel iets in, maar daarmee gaat jullie koopkracht weer de hoogte in.

Zijn wij mensen, net als jullie, ook het slachtoffer van onze biologie? Niet alleen maar het slachtoffer, Lehman, we genieten er ook van. Muziek, warme woningen, lekker eten,… al die zegeningen die we voor onszelf maken. De biologen leren ons overigens de laatste jaren dat de menselijke biologie ook reden biedt tot hoop. Bijna een antigif voor de economische “wetenschap” zoals we die krijgen al jaren krijgen voorgeschoteld.

We zijn niet alleen wat de klassieke liberale economie ons zegt dat we zijn: rationele individuen die louter ons individuele genot willen vergroten. We zijn ook sociale wezens die niet zonder anderen kunnen en wel in staat zijn met de ander rekening te houden. Als we dat aangeleerd worden.

O, ik zie dat je korrels op zijn, ik zal je er nog wat geven. Ik wens jou en alle poezen en mensen een deugddoend 2018. Al of niet gesteriliseerd.