Nadat de Nederlandse krant De Telegraaf een artikelenreeks had gebracht over het falen van de AIVD in de aanloop naar de oorlog in Irak, startte die tegenhanger van de Belgische Staatsveiligheid een intern onderzoek naar mogelijke lekken. Op 18 juni 2009 werd AIVD-analiste Heleen de Waal aangehouden, omdat ze thuis geclassificeerde informatie had liggen en haar vriend (zelf overigens een ex-AIVD’er) telefonisch contact had gehad met een journalist van De Telegraaf.
In Halve lucht doet de Waal het relaas van haar voorarrest –het is gebaseerd op een dagboek dat ze tijdens haar vijf maanden achter de tralies nauwgezet bijhield. De ondertitel, Hoe een AIVD’er door de eigen dienst werd veroordeeld, creëert echter verwachtingen die het boek helaas maar half inlost. Het licht immers géén tipje van de sluiter over de werking van de Nederlandse burgerlijke inlichtingendienst.
Wel brengt de Waal een beschrijving van haar dagen, weken en maanden in de cel, wat opzich ook wel verdienstelijk leesvoer oplevert. Een gevangenis is natuurlijk een soort mini-samenleving, met goede en slechte mensen, machtsverhoudingen, structuren en overlevingsstrategieën. De Waal –die intussen overigens is vrijgesproken– pende een nachtmerrie neer die nu en dan kafkaëske proporties aanneemt.
Halve lucht door Heleen de Waal is uitgegeven bij Balans, 270 blzn. ISBN 978 94600 33278