Begin april 2011 rolde in de VS een nieuwe biografie van controversiële burgerrechtenactivist Malcolm X van de drukpers. Auteur en Columbia University-professor Manning Marable werkte twintig jaar aan zijn meesterwerk. Geveld door een aanslepende longaandoening stierf hij op 1 april –enkele dagen voor het uitkomen van zijn boek.
Die tragiek kon evenwel niet verhinderen dat Malcolm X. A life of reinvention intussen al heel wat stof deed opwaaien. Voor sommigen is het het definitieve referentiewerk over X, anderen vinden het maar een aaneenschakeling van interpretaties en speculaties, of hebben problemen met de aandacht die Marabale schenkt aan de details van Malcolms seks- en huwelijksleven. De bijna zeshonderd pagina’s tellende biografie is los van de controverse meer dan het lezen waard. Fans en critici worden vergast op een gedetailleerd maar meer dan verteerbaar verslag van Malcolms leven, drijfveren en aangekondigde dood. Maar bovenal schetst het boek een beeld van een constant evoluerend personage, dat zichzelf keer op keer heruitvindt en bijstuurt.
De speculaties over Malcolms persoonlijk leven zijn bij momenten storend of overbodig, maar maken zo een klein deel van het boek uit dat ze geen afbreuk doen aan de rest van het werk. Het is duidelijk dat Marable met dit boek de icoon Malcolm X wilde vermenselijken door ook in te zomen op diens kleine kantjes. Niettemin lijdt het geen twijfel dat Marable een Malcolm-fan is: ‘He presented himself as an uncompromising man, wholly dedicated to the empowerment of black people, without regard to his own personal safety. Even those who rejected his politics recognized his sincerity’, schrijft hij in de inleiding van het boek. Het boek is meeslepend, en hoofdpersonage X is nog even fascinerend en controversieel voor ons vandaag als in de beruchte jaren zestig. Nu enkel nog wachten op de Nederlandse vertaling.
Malcolm X, A life of reinvention door Manning Marable is uitgegeven bij Viking (Penguin Group). 594 blzn. ISBN 9780670022205