Zeven maal zeven

Extra

Zeven maal zeven

gg

28 februari 2007

‘Ooit was Hij alomtegenwoordig in Europa, werd Hij er aanbeden en gevreesd door praktisch iedereen: God. Hij was de garantie van orde en gerechtigheid, zonder wie we overgeleverd waren aan duivel en chaos. Tot in de zeventiende eeuw de Verlichting inzette en niet langer God maar de menselijke rede het laatste woord kreeg.’

Met die zinnen beginnen Adjiedj Bakas en Minne Buwalda De toekomst van God, een boek waarin ze 49 verschillende trends (ondergebracht in 7 overkoepelende megatrends) voor religie in Europa beschrijven. ‘De scheppende God werd vervangen door de evolutietheorie, theologie werd biologie en psychologie. De duisternis verdreven we met het elektrisch licht, de beperking van onze spierkracht met machines. De voorziene chaos door het wegvallen van een centraal goddelijk gezag werd ingedamd door de schijnbaar ongekende mogelijkheden van onze wetenschappelijke beheersdrift.’
Dat wetenschappelijke optimisme is vandaag zijn glans wat kwijtgeraakt, onder andere omdat veel mensen op hun honger blijven zitten wat zingeving en rechtvaardigheid betreft. Daarnaast lijkt de komst van de islam in Europa ook de christelijke kerken een nieuw elan te geven, tenminste in kringen van kwetsbare mensen. Bakas en Buwalda voorspellen een stevige comeback van God in het oude continent, al zal Hij wellicht niet de gedaante aannemen die de beheerders van Zijn oude kerken wensen.
De toekomst van God beschrijft in de wat opgeschroefde taal van trendwatchers wat wij –vaak tot onze verbazing– rondom ons zien gebeuren. De autonome mens wil zijn religie liever beleven dan belijden, terwijl die religie individualiseert, mediatiseert, commercialiseert, politiseert en hybridiseert –al wordt tegelijk meer nadruk gelegd op orthodoxie. Het siert de auteurs van dit boek-voor-een-breed-publiek dat ze de contradicties en complexiteiten niet uit de weg gaan. Of ze een juiste voorspelling van de toekomst maken, kunnen we pas zeggen als morgen alweer verleden tijd is.
Wat de analyses van het heden betreft, is deze recensent zeker niet altijd akkoord met wat Bakas en Buwalda schrijven. Geheel in de geest van hedendaags Nederland beschouwen ze immers elke vorm van luisteren naar en praten met gepolitiseerde moslims al snel als een stap op weg naar wat ze de chamberlainisering van West-Europa noemen: het ontkennen van de gevaren om toch maar een wit voetje te halen bij de gemarginaliseerde allochtoonse bevolking. Veel vragen dus bij dit boek, al levert het interessante discussiestof. De cd die bijgeleverd wordt, is wellicht bedoeld om aan uw ergste vijanden te scheneken. Niet erg volgens de leer van de godsdiensten, maar het doet wel deugd.
De toekomst van God (met muziek waar hij van houdt) door Adjiedj Bakas en Minne Buwalda is uitgegeven door Scriptum. 239 blzn, ISBN90-5594-501-3