1200 brieven tegen genocide
Inés Benítez
02 augustus 2007
De Guatemalteekse procureur-generaal ontving deze week 1200 brieven uit 23 landen waarin de schrijvers aandringen op een snelle berechting van oud-dictator Efraín Ríos Montt en een aantal hoge oud-militairen. Ze worden beschuldigd van genocide en misdaden tegen de menselijkheid.
“Zolang de architecten van de genocide profiteren van straffeloosheid, kan er geen sprake zijn van verzoening of duurzame vrede”, zei Chris Hansen van het Network in Solidarity with the People of Guatemala (NISGUA) in een verklaring. NISGUA is de Amerikaanse organisatie die de brieven aanbood.
Twee rechtbanken in Guatemala houden zich bezig met de zaak van de 81-jarige Ríos Montt, die wordt verdacht van misdaden begaan tijdens zijn periode als president, van maart 1982 tot augustus 1983. Die tijd wordt beschouwd als een van de meest bloedige periodes van het gewapende conflict dat van 1960 tot 1996 duurde.
Tijdens de burgeroorlog stierven of verdwenen meer dan 200.000 mensen. Uit een VN-rapport gefinancierd door de Guatemalteekse Commissie voor Historische Opheldering (CEH) bleek in 1999 dat de slachtoffers vaak indianen van het platteland waren, die volgens het leger de linkse guerrillabewegingen steunden.
Begin jaren tachtig werden zo’n 440 indianendorpen door veiligheidstroepen en door het leger bewapende paramilitairen volledig van de kaart geveegd, inclusief alle inwoners. Het Spaanse hooggerechtshof, de Audiencia Nacional, gaf in juli vorig jaar internationale arrestatiebevelen uit voor Ríos Montt en zeven hoge oud-militairen. Spanje wil dat de verdachten worden uitgeleverd omdat ze beschuldigd worden van marteling, staatsterrorisme en genocide.
NISGUA-activist Neela Ghoshal zegt dat de internationale gemeenschap zich zorgen maakt over de rechtspraak in Guatemala en dat de zaak nauw gevolgd wordt. “Deze zaken spelen al zeven jaar zonder dat er enige vooruitgang wordt geboekt door het rechtssysteem in Guatemala. De vele brieven die aan de procureur-generaal overhandigd zijn, laten zien dat de internationale gemeenschap ongeduldig is”, zei Hansen in het communiqué.
De zaak wordt extra gecompliceerd doordat Ríos Montt de lijst aanvoert van het rechtse Guatemalteeks Republikeins Front (FRG), de op één na grootste partij in het Congres. Daardoor is hij niet alleen zeker van een zetel in het parlement, maar is hij ook tot op zekere hoogte immuun voor vervolging voor zijn verkiezing. Als hij eenmaal is gekozen, valt hij onder de immuniteit voor wetgevers.