9/11: Guatemala kiest een nieuwe president
Mathias de Graag
07 september 2011
Volgens de meest recente peilingen komt er zondag een einde aan het presidentschap van Alvaro Colóm Caballeros. Oud-militair Otto Perez Molina krijgt naar alle waarschijnlijkheid meer dan vijftig procent van de Guatemalteekse stemmen. Nu Sandra Torres, de ex-vrouw van Colóm, niet meer mee mag doen aan de verkiezingen, ligt de weg open voor Molina.
Naast een nieuwe president kiezen de inwoners ook een nieuwe vicepresident, nieuwe congresleden en nieuwe leden voor het Centraal Amerikaans Parlement (PARLACEN). Als de opkomst lager is dan vijftig procent plus een stem, dan wordt een tweede verkiezingsronde gehouden op 6 november. De peilingen geven een lichte voorsprong aan voor Molina, die in 2007 de verkiezingen verloor van president Alvaro Colóm. Rigoberta Menchú, winnares van de Nobelprijs voor de vrede in 1992, ligt een straatlengte achter. Menchu is voorgedragen door de Nationale Guatemalteekse Revolutiebeweging (GNRU) en andere linkse groeperingen die zijn samengegaan in de coalitie Frente Amplio.
Geen familielid als opvolger
In artikel 186c in de Guatemalteekse grondwet staat dat geen enkel familielid van een zittende president een gooi mag doen naar het presidentschap. Deze maatregel strekt zich uit tot in de derde familiegraad. Daarom liet Sandra Torres zich scheiden van haar de huidige president van het land. Een maand geleden kreeg zij alsnog te horen dat zij niet mocht deelnemen aan de presidentsverkiezingen.
Narcostaat vol geweld
Vier jaar geleden verliepen de verkiezingen allerminst soepel. In de aanloop naar de verkiezingen zijn zeker veertig politieke moorden gepleegd, voornamelijk leden van Ontmoeting voor Guatemala (EdG) en Nationale Eenheid van de Hoop (UNE). Ook dit jaar neemt het geweld toe. Volgens VN bronnen is het een ware epidemie. Op elke honderdduizend inwoners zijn er 47 moorden. De teller stond op 30 juni op 35 politieke moorden. De drugshandel is de voornaamste reden voor dit relatief hoge aantal. Het Mexicaanse kartel van de Zetas heeft het noorden van Guatemala onder hun controle. Daarnaast maakt de strijd tussen verschillende drugskartels in het land de bestrijding van de drugshandel niet eenvoudiger. Het maakt Guatemala tot een echte narcostaat.
Missie nieuwe president
Vijtien jaar geleden woedde er in het Centraal-Amerikaanse Guatemala nog een burgeroorlog. Het land heeft daar nog steeds last van. De politieke moorden en de bloedbaden in de drugshandel zijn de voorbije jaren crescendo gegaan. Het drugsgerelateerde geweld bereikte in 2009 zijn hoogtepunt. De Wereldbank meldde toen dat het dodenaantal gelijk stond aan dat van Irak en dat het nog steeds stijgende was. Colom is er in de afgelopen vier jaar niet in geslaagd de drugs en het bijbehorende geweld te verbannen. Zijn beleid is niet opgewassen tegen de sterke economische positie van de drugshandelnetwerken. Dat stelde de Internationale Raad voor Controle op Verdovende Middelen (INCB) begin maart in zijn jaarverslag. Colom’s opvolger heeft de zware taak om de invloed van de nationale overheden te versterken, waardoor deze balans weer enigszins hersteld wordt.