Afghanen op de vlucht beschoten aan Iraanse grens

Iraanse en Turkse veiligheidstroepen dwingen Afghanen die de grens proberen over te steken met geweld om terug te keren, zegt Amnesty International. Met name Iraanse grenswachten zouden daarbij regelmatig het vuur geopend hebben op zowel mannen, vrouwen als kinderen.

In een nieuw rapport beschrijft de mensenrechtenorganisatie gevallen waarbij veiligheidstroepen rechtstreeks op mensen schoten terwijl ze over muren klommen of onder hekken door kropen. Afghanen die erin slagen Iran of Turkije binnen te komen, worden volgens het rapport routinematig en willekeurig vastgezet en onderworpen aan foltering en andere vormen van mishandeling voordat ze onwettig en met geweld worden teruggestuurd.

Van de 74 Afghanen die Amnesty sprak in de Afghaanse grenssteden Herat en Islam Qala meldden er 48 dat ze onder vuur werden genomen toen ze probeerden de grens over te steken. Geen enkele van hen heeft in een van beide landen een asielaanvraag kunnen indienen en de meerderheid werd meteen teruggestuurd naar Afghanistan, in strijd met het internationaal recht.

‘We hebben gedocumenteerd hoe Iraanse veiligheidstroepen sinds afgelopen augustus tientallen Afghanen op onrechtmatige wijze hebben gedood en verwond, onder meer door herhaaldelijk te schieten op volgepakte auto’s.’

Volgepakte auto’s

‘Een jaar na het einde van de luchtbrugevacuaties uit Afghanistan riskeren veel van de achterblijvers hun leven om het land uit te komen’, zegt Marie Forestier, onderzoeker bij Amnesty International. ‘Afghanen die het afgelopen jaar naar de Iraanse en de Turkse grens zijn gereisd op zoek naar veiligheid, zijn in plaats daarvan onder bedreiging van geweervuur teruggestuurd. We hebben gedocumenteerd hoe Iraanse veiligheidstroepen sinds afgelopen augustus tientallen Afghanen op onrechtmatige wijze hebben gedood en verwond, onder meer door herhaaldelijk te schieten op volgepakte auto’s.’

Ook Turkse grenswachten hebben volgens het rapport scherpe munitie gebruikt, door in de lucht te schieten om mensen af te schrikken en soms ook daadwerkelijk op hen te schieten.

Internationale gemeenschap

Amnesty spreekt ook over willekeurige arrestaties en onwettige pushbacks en uitwijzingen. De organisatie roept Iran en Turkije op om veilige doorgang te verlenen aan vluchtelingen, en veiligheidstroepen moeten onmiddellijk stoppen met het gebruik van vuurwapens tegen Afghanen aan de grenzen.

De internationale gemeenschap kan helpen door financiële en materiële steun te verlenen aan landen die grote aantallen Afghanen huisvesten, zegt Amnesty, en ze moet ervoor zorgen dat deze financiering niet bijdraagt aan mensenrechtenschendingen.

Dat laatste is van cruciaal belang, aangezien de Europese Unie al geld heeft verstrekt voor de nieuwe grensmuur van Turkije en de bouw van verschillende uitzetcentra waarvan al is aangetoond dat er Afghanen worden opgesloten, zegt Amnesty.