Afrika mist boot van eerlijke handel
Het Afrikaans continent hinkt niet alleen danig achterop in de conventionele internationale handel, ook in de fairtradecircuits zijn de Afrikaanse producenten -goed voor maar 15 procent- ondervertegenwoordigd. Het zijn vooral de Latijns-Amerikanen die inzake fair trade de plak zwaaien.
Volgens een rapport van het Belgisch Fair Trade Centrum werd het aantal Afrikaanse partners die artisanale eerlijkehandelsproducten naar Europa exporteren de laatste tien jaar gehalveerd. Daar zijn verschillende redenen voor: hoge transportkosten, gebrek aan professionalisering, te beperkte exportvolumes. Afrika is bovendien niet gezegend met een gezonde sociaal-politieke context maar zit opgezadeld met instabiele regio’s -landen als Zimbabwe, die gebukt gaan onder inflatie.
De strenge Europese regelgeving in verband met onder meer veiligheid en hygiëne voor de import van producten vormt een extra barrière voor kleine producenten. Bovendien leidt de concurrentie van goedkoop Aziatisch artisanaat tot een wereldwijde prijsdaling van deze goederen. En dan is er nog het probleem van het copyright. Onlangs kloegen Keniaanse artisanaatsverkopers nog dat ze uit de markt geprezen werden door Chinese namaak. Europa beloofde dan wel -via het Cotonou-akkoord- dat het de export van fairtradeproducten vanuit de ACS-landen naar Europa zou promoten, in de praktijk is daar niet veel van te merken. De vrijhandelszones die er staan aan te komen via de EPA’s -in voege vanaf 2008- beloven weinig beterschap. Een antwoord is dat de Afrikaanse landen zich meer op regionale handel moeten richten.
Ook de Europese eerlijkehandelsorganisatie vindt dat Afrika op de kar moet springen van de Zuid-Zuidhandel, in de eerste plaats via lokale handel in Afrika zelf, maar ook met Azië en Latijns-Amerika. Het verpauperde Afrika moet zich economisch ontkoppelen van het Noorden vooraleer het zich buigt over eerlijke handelsnormen, zegt de Oegandese economist Yash Tandon. Hij pleit ervoor dat Afrika eerst regionale markten opbouwt. Pas daarna kan er opnieuw onderhandeld worden over integratie in de wereldeconomie en handelsvoorwaarden met het Noorden.