Arabische wereld en Zuid-Amerika willen samenwerking versterken
Baher Kamal
30 maart 2009
Qatar verwacht morgen (31 maart) minstens zestien Arabische staatshoofden en acht Zuid-Amerikaanse presidenten voor een top die de samenwerking tussen de twee regio’s moet versterken. De bijeenkomst, die plaatsvindt in de schaduw van een cruciale Arabische top in Doha, krijgt door de politieke en economische actualiteit een bijzonder belang.
De Arabische landen lijken vanuit Zuid-Amerika in de eerste plaats op meer steun te kunnen rekenen voor hun belangrijkste politieke bekommernissen. “Er moet een onafhankelijke en soevereine Palestijnse staat” komen, met “concrete en internationaal erkende grenzen”, staat er in het ontwerp van de slotverklaring dat eerder deze maand in Caïro door Arabische en Zuid-Amerikaanse ministers van Buitenlandse Zaken werd uitgewerkt. Israël is een thema dat ook in Zuid-Amerika leeft. Venezuela en Bolivia verbraken begin dit jaar zelfs hun diplomatieke relaties met Israël naar aanleiding van het Israëlische offensief in Gaza.
Over Irak zegt de ontwerpverklaring dat de buitenwereld “respect” moet opbrengen voor “de eenheid, de vrijheid, de soevereiniteit en de onafhankelijkheid” van het land, “zonder inmenging in zijn binnenlandse aangelegenheden.” Dat is een waarschuwing aan het adres van de VS. Voor een groot deel van de Arabische wereld was de Amerikaanse invasie in Irak een traumatische gebeurtenis. Maar ook verscheidene Zuid-Amerikaanse landen hebben de voorbije jaren kritiek geleverd op de Amerikaanse aanwezigheid in Irak en op het Midden-Oostenbeleid van de vorige Amerikaanse regering.
Crisis
Ook in de aanpak van de financiële en economische crisis kunnen de twee regio’s elkaar vinden. In de verklaring die in Doha op de tafel komt drukken de deelnemers aan de top hun “diepe bezorgdheid” uit over de effecten van de crisis op hun economieën. De Arabische Liga schat dat haar lidstaten er al meer dan 2500 miljard dollar bij ingeschoten zijn. Er moet een internationaal financieel systeem komen dat speculatie kan tegengaan, klinkt het. Brazilië, Argentinië en Saoedi-Arabië kunnen dat standpunt meteen hard maken. Ze maken deel uit van de G20, de grootste economieën ter wereld die het thema deze week in Londen bespreken.
Zuid-Amerika en de Arabische wereld willen daarnaast ook meer economisch gaan samenwerken. Volgens de Arabische Liga is de handel tussen de twee regio’s gegroeid van 8 miljard dollar in 2005 tot 21 miljard dollar in 2008. Ecuador en Venezuela hebben bovendien al bijzondere banden met de Arabische wereld door hun lidmaatschap in de Organisatie van Olieproducerende Landen (Opec).
Bijkomende samenwerkingskansen liggen voor het grijpen op het vlak van technologie, kernenergie, de luchtvaartindustrie, de strijd tegen verwoestijning en het beheer van watervoorraden, oordeelt Ibrahim Moheiddin van de Arabische Liga. Een Zuid-Amerikaans en Arabisch Zakenforum dat dinsdag in de marge van de top plaatsvindt, moet concrete projecten in die sectoren bespreken.
De bijeenkomst in Doha knoopt aan bij een eerste top van Arabische en Zuid-Amerikaanse landen die in 2005 in Brasilia werd gehouden. Daaraan namen toen 22 Arabische en 12 Zuid-Amerikaanse staatshoofden deel. Sindsdien zijn in Zuid-Amerika nog meer linkse presidenten aan de macht gekomen, die naar mogelijkheden zoeken om hun grote afhankelijkheid van de VS te verminderen. Ook de Arabische wereld is blij met kansen om de traditionele invloed van Europa en de VS te verminderen.