Armoede en klimaatverandering vergen dezelfde strijd in Malawi

Malawi’s economie steunt voor het overgrote deel op de landbouw. Maar de klimaatverandering heeft de landbouwsector zwaar getroffen, wat het land opnieuw bijzonder kwetsbaar maakt voor armoede.

Beloftevol

‘Ik ben geboren in een familie van landbouwers’, zegt Annie Ganizani van het dorp Kandulu in Salima, een van de districten in Malawi die het ergst worden getroffen door de gevolgen van de klimaatverandering.

‘Mijn ouders waren te arm om me naar school te sturen, maar ik trouwde en werd gezegend met sterke kinderen dus onze leiders zegden me dat ik niet hoefde te vrezen. Ik had land en krachten en de opbrengsten uit onze landbouw waren voldoende om iedereen te voeden. Landbouw was altijd de meest beloftevolle bezigheid voor onze ongeschoolde gemeenschap’, zegt ze.

Maar aan deze beloftevolle toekomst kwam brutaal een einde toen de klimaatverandering hier jaar na jaar meer impact kreeg.

‘De eerste gevolgen merkten we kort na het jaar 2000’, zegt Ganizani. ‘De regenpatronen veranderden, er waren meer overstromingen en lange droogteperiodes. Het resultaat was een tekort aan voedsel en armoede.’

Overstromingen

In 2004 trad de rivier Lifidzi buiten zijn oevers. De overstromingen verwoestten Ganizani’s dorp en alle landerijen errond.

Na de overstromingen verhuisde ze met haar familie naar een andere regio. Ze kregen een kleiner stuk grond om te bewerken. ‘Om toe te komen moesten we uiteindelijk ook dingen doen die de klimaatverandering nog versnellen’, zegt ze.

‘Wie de armoede ontvlucht, gaat bomen omhakken, houtskool produceren en aan landbouw doen op rivieroevers’, zegt Majawa Bwanali van het Rampen- en Risicomanagement in Kandulu. ‘Op die plekken boeren maakt de oevers nog kwetsbaarder en werkt overstromingen in de hand.’

Ook de milieuverantwoordelijke van het district Salima, Davies Chogawana, is het daarmee eens en vindt dat de inspanningen om de klimaatverandering tegen te gaan hand in hand moeten gaan met de bestrijding van armoede.

Dijken, trainingen en evacuatieposten

Met fondsen van onder meer de Verenigde Naties (VN) werd een dijk opgetrokken om te vermijden dat de Lifidzi opnieuw zou overlopen. Met de hulp van de Global Environment Facility (GEF) werden evacuatieposten en opvangvoorzieningen voorbereid zodat de mensen niet langer in scholen moeten schuilen bij noodweer en overstromingen.

Ook het Voedsel- en Landbouwagentschap van de VN (FAO) is aanwezig in Malawi met landbouwprogramma’s, die onder meer gesteund worden door de Vlaamse Ontwikkelingssamenwerking. De inzet is onder meer de capaciteitsversterking van kleinschalige boeren in Malawi.

Ook wordt er werk gemaakt van early warning systems en betere landbouwplanning. Maar ondanks alle inspanningen zal er meer nodig zijn, wil de regering de armoede beëindigen tegen 2030, zoals vastgelegd in de Duurzaamheidsdoelen 2015-2030 (SDG’s).

Volgens de Rampenmanager van het district Salima, Blessings Kamtema, moeten ‘slimme landbouwtechnologie en alternatieve economische activiteiten meer onderzocht worden voor Malawi, zodat ook hier de impact op de klimaatverandering minimaal kan zijn.’

In Malawi is 80 procent van de inwoners afhankelijk van de eigen landbouw om te voorzien in de levensbehoeften.