"Artsen van CIA verfijnden foltermethodes"
William Fisher
02 september 2009
Het Amerikaanse Central Intelligence Agency (CIA) heeft wellicht artsen en psychologen ingezet om het beruchte waterboarding en andere foltertechnieken te evalueren en te verfijnen. Als dat vermoeden bewezen wordt, zijn de CIA-medici nog verder over de schreef gegaan dan nu bekend is, zegt de Amerikaanse mensenrechtengroep Physicians for Human Rights in een nieuw rapport.
Physicians for Human Rights (Artsen voor Mensenrechten - PHR) maakt zich zorgen dat de medici systematisch gegevens hebben verzameld over de reacties van de terreurverdachten op de folteringen. “Het vergaren en analyseren van die informatie zou kunnen neerkomen op experimenteren met mensen”, schrijft de groep.
Volgens het rapport keken artsen bijvoorbeeld toe hoe ondervragers een doek over het gezicht van gevangenen hielden om hun ademhaling te bemoeilijken en hen zo angst aan te jagen. Ze moesten de effecten daarbij ook inschalen.
Onderzoekscommissie
De PHR vraagt al lang een diepgaand onderzoek naar de rol die medici speelden bij de behandelingen van Amerikaanse gevangenen in de oorlog tegen de terreur. De organisatie roept de Amerikaanse artsen- en psychologenverenigingen op de oprichting van een onderzoekscommissie te eisen en leden te bestraffen als blijkt dat ze de ethische code van hun beroepsgroep niet hebben gerespecteerd.
Volgens een in augustus openbaar gemaakt rapport van de CIA werden terreurverdachten onder meer bedreigd met pistolen en drilboren. Sommigen kregen klappen of werden herhaaldelijk met hun hoofd tegen een muur geslagen. Soms kregen gevangenen ook te horen dat familieleden vermoord of verkracht zouden worden.
Ethisch failliet
“De aanwezigheid van medisch personeel maakte de ondervragingstechnieken niet veiliger, maar hielp ze op punt te stellen en deed het misbruik toenemen”, zegt Steven Reisner, een psycholoog en medeauteur van het rapport. “Artsen en psychologen moesten eerder de maximaal haalbare gezondheidsschade bepalen dan die schade te voorkomen. De psychologen deden meer dan waarnemen – ze hielpen de misbruiken uitdenken en uitvoeren. Dat maakt het ethische failliet van het hele programma duidelijk.”
PHR eist onder meer dat slachtoffers schadeloos gesteld worden en de nodige medische en psychologische begeleiding krijgen. Vermoedelijke daders moeten volgens de organisatie strafrechtelijk vervolgd worden; er moet ook worden onderzocht of hun beroepsvergunning niet moet worden ingetrokken.
De Amerikaanse minister van Justitie Eric Holder heeft een speciale onderzoeksrechter aangesteld die moet uitmaken of er strafzaken moeten worden ingeleid tegen CIA-medewerkers die de op zich al verregaande richtlijnen overtraden die de vorige Amerikaanse regering had uitgewerkt voor het verhoor van terreurverdachten.