Solidariteitsbarometer: Belg wil internationale samenwerking én eerlijke belastingen

In tijden van geopolitieke onzekerheid en zware besparingen zou je verwachten dat mensen zich meer in zichzelf gaan keren en eerder kiezen voor de politiek van het isolationisme - zoals we dat onder meer zien bij Amerikaans president Donald Trump.

Maar de gemiddelde Belg blijft opvallend internationaal gericht, blijkt uit de nieuwe peiling die koepelorganisatie 11.11.11 publiceert aan de vooravond van haar drukste campagneweekend.   

Negen op de tien Belgen vinden internationale samenwerking noodzakelijk om uitdagingen zoals klimaat, migratie en veiligheid aan te pakken. Ruim twee derde vindt zelfs dat landen nog meer moeten samenwerken. 

Verder valt op dat bijna twee op de drie Belgen (65%) willen dat het budget voor ontwikkelingssamenwerking minstens behouden blijft, en voor 44% mag dat budget zelfs stijgen – vooral bij jongeren is dat zo. 

Georges-Louis Bouchez

Als er naar politieke voorkeuren wordt gekeken blijkt dat 70% van de CD&V-kiezers en 75% van de Vooruit-kiezers vinden dat het budget ontwikkelingssamenwerking minstens gelijk moet blijven om armoede in de wereld aan te pakken.   

Maar opvallend is ook dat bij de achterban van MR, waar voorzitter Georges-Louis Bouchez openlijk pleit voor het volledig afschaffen van ontwikkelingssamenwerking, die meerderheidssteun duidelijk overeind blijft. ‘Het verschil tussen de politieke retoriek en wat mensen écht vinden, kan nauwelijks groter zijn’, zegt Els Hertogen, directeur van 11.11.11. 

Toch steunt tegelijk ruim een derde van de de Belgen (37%) een besparing op ontwikkelingssamenwerking. Dat betekent dat een principieel standpunt pro samenwerking zich niet per se vertaalt in tegenstand tegen besparingen vandaag.

Defensie

Bijna de helft van de Belgen is positief tot zeer positief over een verhoging van het defensiebudget naar 5% van het bbp – maar bijna zeven op de tien respondenten vinden dat dit niet ten koste mag gaan van gezondheidszorg en sociale bescherming.

‘De Belg is bezorgd over de wereld, niet blind voor de dreiging’, zegt Hertogen. ‘Maar hij wil oplossingen die méér zijn dan wapens. Meer tanks alleen maken de wereld niet veiliger. We hebben ook mensenrechtenverdedigers, journalisten, onderzoekers van oorlogsmisdaden, dokters en sociaal werkers nodig. Internationale solidariteit is geen luxe, het is een essentiële pijler van vrede.’ 

Rijkentaks

Naast solidariteit over de grenzen, kijkt de Belg ook kritisch naar wat er in eigen land gebeurt. 81% wil een belasting op vermogens boven 1 miljoen euro, exclusief de gezinswoning. De steun daarvoor is opmerkelijk breed: ook bij kiezers van N-VA (72%) en MR (80%) ligt ze opvallend hoog.

Dat is geen toeval, zegt Hertogen. ‘Het klopt als een bus wanneer mensen aanvoelen dat fiscaliteit in dit land niet eerlijk is. De rijkste 1 procent bezit bijna een kwart van alle rijkdom. En toch betalen zij minder belastingen dan de doorsnee Belg. Dat wringt.’

Iets meer dan acht op de tien Belgen wil dat belastingparadijzen dan ook strenger worden aangepakt, en steunt een minimumbelasting van 2% op de rijkdom van miljardairs wereldwijd. 

Solidair maar eerlijk verdeeld

Op vlak van klimaat vindt een ruime meerderheid van de bevolking (69%) dat het huidige klimaatbeleid tekortschiet, een forse stijging ten opzichte van vorig jaar.   

‘In het Witte Huis zit een president die klimaatbeleid als een hoax omschrijft. In Europa wordt de Green Deal uitgekleed tot op het bot. En in België blijven politici miljoenen euro's aan subsidies pompen in fossiele bedrijven’, zegt Hertogen. Veel Belgen zijn het daar volgens de resultaten van de peiling duidelijk niet mee eens. 

Tot slot ziet ook Hertogen dat het politieke debat over migratie verhardt en het Europese beleid steeds meer inzet op afschrikking en gesloten grenzen. Toch blijft de Belgische bevolking opvallend solidair met mensen op de vlucht: de cijfers tonen aan dat een ruime meerderheid oplossingen wil die zijn gebaseerd op mensenrechten, internationale samenwerking en eerlijk gedeelde verantwoordelijkheid. 

Een ruime meerderheid van de Belgen vindt wel dat die solidariteit een gedeelde verantwoordelijkheid van Europa moet zijn: 71% is voorstander van een evenwichtige spreiding van mensen die asiel aanvragen over de Europese lidstaten. In Vlaanderen loopt dat cijfer op tot 74%. 

‘Ondanks het harde discours dat we vaak horen, blijft de Belg jaar na jaar consistent in zijn solidariteit’, besluit Hertogen. ‘De roep om menselijke oplossingen is veel groter dan het debat doet vermoeden.’