Brazilië en China trekken spoorlijn van 3000 kilometer door het Amazonewoud

De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva heeft eerder deze maand verschillende Chinese functionarissen, waaronder Chinees president Xi Jinping zelf, ontmoet in Beijing om er de spoorverbinding te bespreken.

Die spoorlijn zou de belangrijke Zuid-Amerikaanse havens aan de Atlantische kust en die van de Stille Oceaan met elkaar verbinden en een deel van het Amazonewoud doorkruisen.

‘Het plan is om van oost naar west door Brazilië te snijden’, zei Simone Tebet, de Braziliaanse minister van Planning en Budget. Ze gaf nog mee dat het over een spoorlijn van minstens 3000 kilometer gaat.

Twee oceanen

De spoorweg wordt de Bioceanic Corridor genoemd en zal de Braziliaanse haven Ilhéus aan de Atlantische kust verbinden met de gloednieuwe haven van Chancay aan de Stille Oceaan in Peru. Die is in november vorig jaar geopend na een investering 3,4 miljard dollar. De investeringen werden vooral gedragen door de Chinese rederij COSCO, die daarmee ook 60 procent van Chancay-haven in handen heeft.

Volgens een verklaring van de Braziliaanse regering zou het spoorwegproject de export van grondstoffen van Brazilië naar China - via de Stille Oceaan- aanzienlijk faciliteren. De spoorlijn zou de verschepingstijd met tien dagen verkorten vergeleken met de huidige route die via de Atlantische Oceaan gaat en waarbij schepen ook rond het zuidelijke punt van het Afrikaanse continent moeten varen.

‘De export naar China bestaat voor 60% uit ijzererts en soja. Transport via het spoor is niet enkel efficiënter vanuit economisch oogpunt, maar ook vanuit milieuoogpunt’, zei Leonardo Ribeiro, de chef van de Braziliaanse spoorwegen.

Gewijzigde route

De route die is voorzien voor de Bioceanic Corridor zou onder meer door de regio Matopiba gaan, een steeds groter wordend gebied voor soja- en veeteelt. Vorig jaar waren die economische activiteiten nog verantwoordelijk voor 75% van de ontbossing in de Cerrado, savanne-achtig gebied met een bijzonder rijke biodiversiteit. De spoorweg zou van daaruit verder westwaarts lopen door de Amazonestaten Rondônia en Acre.

De regering heeft vrij recent een eerder vooropgestelde route gewijzigd omdat die door inheems gebied liep ter hoogte van Cruzeiro do Sul in Acre. De nieuw voorgestelde lijn volgt bestaande snelwegen in het zuiden van Acre, waarbij inheemse gebieden en intacte bossen worden vermeden.

‘Spoorwegen hebben een minder grote impact dan snelwegen. En van wat we tot nu toe weten, zal de trein niet door inheems gebied gaan’, zegt Ivaneide Bandeira, de coördinator van de Kanindé Association, een non-profitorganisatie in de deelstaat Rondônia. Maar ze vreest wel dat de bouw van de ijzeren weg en de daaruit voortvloeiende uitbreiding van landbouwactiviteiten uiteindelijk toch negatieve gevolgen kunnen hebben.

Groen licht van Xi

Voormalig Braziliaans president Dilma Rousseff, die nu de BRICS Bank leidt vanuit Shanghai, vertelde aan de nationale media in Brazilië dat de Chinese leider Xi groen licht heeft gegeven voor het plan, maar het wel nog goedgekeurd moet worden door de Chinese staatsspoorwegen China State.

Braziliaans minister Tebet heeft nu om een antwoord gevraagd in de komende dertig dagen. Ze zou graag zien dat een formele overeenkomst wordt ondertekend tijdens de BRICS-top die op 6 en 7 juli plaatsvindt in Rio de Janeiro, volgens een bericht van Gazeta do Povo.

Dit artikel is eerder verschenen bij IPS-partner Mongabay