Broodje tonijn komt vaak met portie mensenrechtenschendingen

Tonijnvissers op de Filipijnen.

Rommelle Tesoro / Pixabay

De tonijn die op de tafels van miljoenen consumenten belandt, is ‘besmet met schendingen van fundamentele mensenrechten’, zegt het rapport. Daarvoor analyseerde de International Human Rights Clinic van de Harvard Law School wetenschappelijke rapporten van de voorbije jaren over de wijdverbreide wreedheden in de tonijnvisserij in de Stille en Indische Oceaan. Het probleem is al jaren hardnekkig in de industrie, en het onderzoek vindt geen indicaties dat de situatie significant is verbeterd.

Het onderzoek vertrekt van de tropische wateren van de Indische en Stille Oceaan naar onze supermarkten in Europa, langs de verwerkingsfabrieken in Zuidoost-Azië en Midden-Amerika. Het spreekt onder meer van mensenhandel, afranseling, verbaal geweld, schuldslavernij en onmenselijke werkomstandigheden.

Geïsoleerd

‘De aard van de visserijsector maakt werknemers kwetsbaar voor mensenrechtenschendingen’, stelt het rapport. ‘Vissers zijn vaak geïsoleerd en voor een langere periode op zee, waardoor een omgeving kan ontstaan waarin misbruik straffeloos kan blijven. Doordat de tonijnpopulaties uitgeput zijn, neemt de druk toe op commerciële vissers om kosten te besparen en verder op zee te vissen, en dat heeft gevolgen voor de werkomstandigheden.’

‘Doordat de tonijnpopulaties uitgeput zijn, neemt de druk toe op commerciële vissers om kosten te besparen en verder op zee te vissen, en dat heeft gevolgen voor de werkomstandigheden.’

Maar de problemen beperken zich lang niet tot de visserij: ook in de verwerking en in de fabrieken waar de tonijn in blik wordt verpakt is de situatie problematisch. Arbeiders, vaak vrouwen, krijgen er te maken met fysiek en seksueel misbruik en omstandigheden die aan slavernij doen denken.

Moedwillig onwetend

Het rapport klaagt de ‘opzettelijke onwetendheid’ van bedrijven aan over mensenrechtenschendingen in de branche. Grote producenten en retailers die tonijn verkopen in heel Europa moeten een einde maken aan mensenrechtenschendingen in hun toeleveringsketens, zegt Bloom.

De Europese instellingen van hun kant moeten ervoor zorgen dat producten die op de Europese markt worden verkocht niet zijn aangetast door misbruik van werknemers of het milieu, stelt de organisatie. ‘De bestaande maatregelen zijn volstrekt ontoereikend om een humane en duurzame aanvoer van tonijn voor het Europese retailsysteem te garanderen’, zegt Bloom.

‘Uit onze analyse bleek dat het Europese controlesysteem niet alleen ondoorzichtig is, maar ook zeer ondoeltreffend en er niet in slaagt mensenrechtenschendingen in de tonijnleveringsketen te identificeren of te verminderen.’