Chávez aan de leiding in peilingen
Humberto Márquez
11 augustus 2004
De afgelopen twee jaar bleek uit opiniepeilingen dat de meerderheid van de bevolking tegen het beleid van president Hugo Chávez is. Maar op enkele dagen van het referendum waarbij de 14 miljoen Venezolanen zich mogen uitspreken over de vraag of de president tot januari 2007 mag aanblijven of voortijdig moet opstappen, liggen de kaarten anders.
De laatste opiniepeilingen in Venezuela voorspellen winst voor de president Hugo Chávez bij het referendum van aanstaande zondag. Eind juni ondervroeg het peilingbureau Keller and Associates 1.200 mensen in het hele land. 34 procent gaf aan tegen Chávez te zullen stemmen, 45 procent voor en 19 procent wist het nog niet. Het is één van de vele peilingen die Chávez de overhand geven.
Een peiling van Grenberg bij 2.600 mensen, eveneens in juni, gaf beide partijen nog 48 procent. Maar in juli voorspelde North American Opinion Research, een bureau uit het Amerikaanse Delaware dat 60 procent van de Venezolanen voor de president stemt en 35 procent tegen. Een ander Amerikaans bedrijf, Evans/McDonough, voorspelt 55 procent voor Chávez en 45 procent voor de oppositie. Volgens Evans/McDonough zei 86 procent van de kiezers zeker te zijn van zijn stem. Hinterlaces verwacht 51 procent voor Chavez en 40 procent tegen.
“Venezuela lijkt te zijn verwikkeld in een oorlog van opiniepeilers,” zegt Félix Seijas van onderzoeksbureau Datos. Een dagblad publiceerde onlangs nog verkeerde cijfers van zijn bureau waaruit bleek dat 50 procent van de Venezolanen tegen Chávez stemt, en 44 procent voor. Die informatie klopt niet, zegt Seijas.
Toch geven zelfs de peilers toe dat de uitslag sterk kan verschillen van hun cijfers. Als de twijfelaars besluiten tegen Chávez te stemmen, dan kan de oppositie alsnog winnen, zegt Alfredo Keller, directeur van het gelijknamige bureau. Ook is het niet uitgesloten dat stemmers op het laatste moment anders stemmen dan ze nu in de peilingen aangeven.
De Democratische Coördinatie, de alliantie van politieke partijen, ngo’s en werknemers- en werkgeversorganisaties die het referendum afdwong, verwacht dat veel ‘verborgen stemmen’ op het laatste moment naar de oppositie zullen gaan. Het zal waarschijnlijk net zo gaan als in Nicaragua in 1990, zegt woordvoerder Jesús Torrealba. Toen wezen de peilingen ook uit dat de regerende Sandinisten zouden winnen, maar oppositiekandidaat Violeta Chamorro haalde uiteindelijk de meeste stemmen.
Politiek analist Eleazer Díaz Rangel zegt echter dat het niet zo is dat de peilingen in Nicaragua niet deugden. Ecco, Grenberg, Bendicen en Belden voorspelden de uitkomst verkeerd. Maar andere onderzoeksbureaus, zoals Cid, Borges, Mora y Araujo en Doxa voorspelden winst voor Chamorro.
De ‘verborgen stem’ is volgens de oppositie die van ambtenaren en van bewoners in arme buurten met veel Chávez-aanhangers. Onder druk van hun omgeving zeggen ze dat ze voor Chávez stemmen, maar bij het referendum zullen ze waarschijnlijk tegen stemmen.
De regering heeft de afgelopen tijd veel fanatieker campagne gevoerd dan de oppositie. De Democratische Coördinatie voert naar eigen zeggen een ‘stille campagne’. Mensen die ooit een petitie tegen Chávez hebben getekend, worden persoonlijk bezocht, in de hoop dat de ‘verborgen stem’ zich zondag uitspreekt. (JS/MM)