Cocktail van pesticiden jaagt bijensterfte de hoogte in

De gecombineerde effecten van insecticiden en onkruidverdelgers die gebruikt worden in de landbouw zijn veel schadelijker voor bijen dan tot nog toe aangenomen werd. Dat blijkt uit een nieuwe studie in het tijdschrift Nature.

Wereldwijd gaat de bijenpopulatie sterk achteruit en dat is een gevaarlijke trend. Als bestuivers zijn ze verantwoordelijk voor de voortplanting van veel plantensoorten. Als hun aantallen te sterk afnemen kan dat de globale voedselzekerheid en wilde ecosystemen bedreigen.

Lees ook

Wat kunnen we leren van Europa’s laatste natuurlijke imker?

Synergetisch effect

Wanneer werkbijen zich voeden met vervuilde nectar en stuifmeel van landbouwgewassen die bewerkt zijn met pesticiden, en dat dan vervolgens foerageren naar de kolonie, heeft dat een slechte invloed op de levensduur en het gedrag van veel bijen in die kolonie. Dat was al geweten uit eerdere studies.

Uit het nieuwe onderzoek in Nature blijkt dat chemische bestrijdingsmiddelen ook een groot “synergetisch effect” hebben op de bijensterfte. Dat betekent dat verschillende chemicaliën samen een grotere impact hebben dan de som van de delen.

‘Als je een honingbijkolonie hebt die wordt blootgesteld aan één bestrijdingsmiddel dat 10 procent van de bijen doodt en een ander bestrijdingsmiddel dat nog eens 10 procent doodt, zou je verwachten, als die effecten additief waren, dat 20 procent van de bijen zou worden gedood’, legt hoofdauteur Harry Siviter van de Universiteit van Texas uit aan het BBC-programma Inside Science. ‘Maar een synergetisch effect kan 30 tot 40 procent sterfte veroorzaken. En dat is precies wat we ontdekten toen we naar de interacties keken.’

Cruciale bestuivingsdiensten

De onderzoekers stellen dat hun bevindingen aantonen dat het regelgevingsproces in zijn huidige vorm bijen niet beschermt tegen de ongewenste gevolgen van blootstelling aan complexe agrochemicaliën.

‘Als we dit niet aanpakken, gaat dat ten koste van de gezondheid van mens en ecosysteem.’

‘Als we dit niet aanpakken en bijen blijven blootstellen aan meerdere antropogene stressoren (bedreigingen veroorzaakt door de mens, red.) in de landbouw, zal dit leiden tot een aanhoudende achteruitgang van bijen en hun bestuivingsdiensten, ten koste van de gezondheid van mens en ecosysteem’, concludeert de studie.

Volgens de onderzoekers is bestuiving door bijen namelijk ‘van onschatbare waarde voor de wereldwijde voedselproductie.’