Congrespartij stoomt nieuwe Gandhi-telg klaar
Tara Shankar Sahay
12 mei 2006
De naam Gandhi zal waarschijnlijk ook de komende dertig jaar blijven klinken in de Indiase politiek. Rahul Gandhi, de kleinzoon van de legendarische premier Indira Gandhi, hielp zijn moeder Sonja donderdag aan een historische overwinning bij tussentijdse verkiezingen. Rahul zetelt al sinds 2004 in het Indiase parlement, en baant zich nu een weg naar de top.
Sonja Gandhi, de weduwe van de charismatische Rajiv Gandhi en als voorzitter van de regerende Congrespartij momenteel de machtigste Indiase politicus, kreeg donderdag 474.891 van de 590.026 stemmen in Rae Bareli achter haar naam. Het stoffige kiesdistrict in de deelstaat Uttar Pradesh is sinds jaar en dag een bastion van de Nehru-Gandhi-dynastie, de machtigste familie in de Indiase politiek.
Zelfs een stemmenkanon als Indira Gandhi, de moeder van Rajiv en schoonmoeder van Sonja, kreeg nooit zoveel steun in Rae Bareli. Het schitterende resultaat is te danken aan de 35-jarige Rahul Gandhi, die zich verdienstelijk maakte als campagneleider van zijn moeder.
Waarschijnlijk wordt het succes een opstapje voor Rahuls eigen politieke carrière. Bij de parlementsverkiezingen in 2004 sleepte hij het aangrenzende kiesdistrict Amethi in de wacht, dat ooit ook zijn vader Rajiv in het parlement bracht. Rajiv Gandhi werd in 1991 als premier gedood door een zelfmoordaanslag.
Tot hiertoe kreeg Rahul vooral aandacht vanwege zijn Latijns-Amerikaanse vriendin en snelheidsraces op verlaten landingsbanen. Maar nu wordt hij klaargestoomd voor het politieke werk. Na de bekendmaking van de resultaten zagen de kiezers hem donderdag rondgereden worden in een open auto, samen met zijn zus Priyanka die ooit ook getipt werd als de volgende grote politicus uit de Gandhi-dynastie. Maar Priyanka zegt dat ze zich liever met sociaal werk blijft bezighouden.
Met zijn naam en jeugdige dynamisme lijkt Rahul het binnen niet al te lange tijd tot premier te kunnen schoppen, als de Congrespartij de kiezers aan zich kan blijven binden. Daarmee zou Rahul de dynastie voortzetten die begon met het premierschap van Jawaharlal Nehru, eerste minister vanaf de onafhankelijkheid van India in 1947 tot in 1964. Nehru was de vader van Indira Gandhi.
Onvervaard wurmt Rahul zich een weg door de traditionele menigten die politieke meetings in India bij elkaar brengen. “Ik ben niet bang om te sterven”, roept hij, terwijl zijn lijfwachten duizend angsten uitstaan. Naast zijn vader werd ook de grootmoeder van Rahul, Indira, op klaarlichte dag vermoord.
Maar Rahul moet niet alleen in leven blijven om de Gandhi-dynastie aan de macht te houden. Zijn eerste grote uitdaging is de Congrespartij in Uttar Pradesh weer op de been te krijgen. Met 170 miljoen inwoners geeft de deelstaat ook bij nationale verkiezingen vaak de doorslag. De Congrespartij was lange tijd ongenaakbaar in Uttar Pradesh, maar werd er in de jaren negentig van de macht verdreven door haar grote rivaal, de hindoenationalistische Bharatiya
Janata Partij (BJP). Intussen zwaait de Samajwadi Partij, een regionale formatie, de scepter in Uttar Pradesh.
Rahul Gandhi heeft bewezen dat hij kiezers weer warm kan maken voor de Congrespartij, zegt politiek analist Neerja Chowdhary. Maar volgens haar moet Rahul ook met vernieuwende politiek ideeën komen en van zijn partij zelf weer een geoliede machine maken om grotere overwinningen te boeken.
Of dat lukt, is de vraag. De achterkleinzoon van Nehru blijft bijvoorbeeld gevaarlijk op de vlakte over de eis van vertegenwoordigers van de lagere kasten om de helft van alle overheidsbanen voor te behouden voor hun eeuwenlang achtergestelde achterban. Daardoor dreigt hij veel steun te verspelen rond een kiesthema dat grote mensenmassa’s op het platteland in beweging kan brengen. (PD/JS)