'De Rwandese Gacaca-processen worden afgehaspeld'
Stefaan Anrys
30 november 2007
Volgens Rwanda-experte Alison Des Forges van mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch worden de Gacaca-processen in het land afgehaspeld aan een duizelingwekkend tempo. “Een diplomaat omschreef het als volgt: de trein gaat de berg af, maar er zit niemand in de bestuurdersstoel”.
“Zowel bij slachtoffers als daders, is het vertrouwen zoek”, weet Des Forges >> beluister fragment
De Gacacaprocessen, waarbij schuldigen aan de genocide in het publiek werden aangeklaagd, moesten daders en getuigen van de wandaden toelaten om op te staan, de aanklacht te weerleggen of te bevestigen. De volkerenmoord had zoveel bloed doen vloeien dat de gevangenissen de toevloed van schuldigen niet kon slikken. Ook de rechters zagen op tegen een berg werk, die ze onmogelijk konden verwerken. Daarom werd teruggegrepen naar een aloude vorm van rechtspraak.
Volgens Des Forges zijn de spelregels van de Gacaca gaandeweg veranderd en is de transparantie en het recht op tegenspraak vervallen. De beslissing of iemand onder categorie 1 viel (aanstichters van genocide), moest normaliter gebeuren op basis van publieke hoorzittingen, maar werd nu genomen in besloten kring, met Gacaca-ambtenaren. Wie nu nog voor een Gacaca-rechtbank dan wel een conventionele rechter moet verschijnen, lijkt wel nattevingerwerk. Of in vele gevallen gestuurd door lokale politieke belangen.