Derde politieke breuk in gespleten Iran
Andries Tiels
28 juni 2009
Een derde politieke beweging maakt zijn opwachting op het toneel in Iran, meldt de nieuwswebsite EurasiaNet. Parlementsvoorzitter Ali Larijani en zijn invloedrijke familie distantiëren zich van zowel het Ahmadinejad- als het Mousavikamp.
Ali Larijani, die als conservatieve kandidaat in 2005 opkwam als presidentskandidaat, is het publieke uithangbord van de beweging, maar zou achter de schermen op heel wat steun van zijn familie kunnen rekenen. Eén van zijn broers, Sadegh Larijani, is lid van de machtige Raad van de Hoeders.
Een andere broer, Mohammad Javad, is een prominente politieke strateeg. Zijn neef Ahmad Tavakoli, een belangrijke rechtse politicus en parlementslid, wordt eveneens een belangrijke rol toegeschreven. Zo ook Larijari’s schoonzoon, Ali Motahari, een prominent figuur in de rechtspolitieke kringen.
De Larijanifractie is nog steeds ijverig bezig steun te vergaren in politieke en militaire kringen, stelt de nieuwssite. De politieke beweging ronselt ook medestanders onder de traditionele islamitische geestelijken. De nieuwe beweging heeft zich tot dusver nog niet concreet geprofileerd, maar het heeft er alle schijn van dat de leiders van de beweging de recente strubbelingen als een bedreiging voor de islamitische republiek beschouwen.
De vader van de Larijanis was grootayatollah Hashem Amoli, een sjiitische geleerde. Via hun vader, die stierf in 1993, heeft de familie goede banden met de religieuze elite in de heilige stad Qom.
Persoonlijke wrok
Larijani zou een persoonlijke wrok koesteren tegen Ahmadinejad, aldus EurasiaNet. Alvorens voorzitter van het parlement te worden, was Larijani de hoofdonderhandelaar over nucleaire aangelegenheden. Politieke manoeuvres, georchestreerd door Ahmadinejad en gesteund door ayatollah Khamenei, zorgden er echter voor dat hij aan de kant werd geschoven.
De Larijanibeweging distantieert zich van zowel de voorstanders van de harde lijn als de progressieven. Ali Larijani’s afwezigheid op een diner, gegeven door president Ahmadinejad om de parlementsleden te bedanken voor hun steun bij zijn herverkiezing, is niet onopgemerkt gebleven. Hij was trouwens niet de enige die zijn kat stuurde, meer dan honderd leden van het 290-hoofdige parlement kwamen niet opdagen.
Samenzwering
Larijani heeft zijn positie al een paar keer in de verf gezet tijdens de huidige politieke crisis. Toen de Raad van de Hoeders de politieke uitslag controleerde op fraude, liet hij zich op de nationale televisie ontvallen dat verschillende leden van de Raad deel uitmaakten van een samenzwering om Ahmadinejads herverkiezing te garanderen. Ook riep hij op een onderzoek te voeren naar de drieste aanvallen die paramilitairen uitvoerden op studentencampussen.
Larijani, die zelf nog tien jaar aan het hoofd van IRIB, het media-agentschap van de staat, stelt ook de mediacensuur aan de kaak. Hij riep op om Mousavi meer uitzendtijd te geven. Toch zijn de twee geen bondgenoten, meent EurasiaNet. Larijani heeft zich al kritisch uitgelaten over de protestacties van de groene beweging. Maandag veroordeelde zijn broer, Mohammad Javad, Mousavi nog tijdens een televisie-uitzending.
Tegenkanting
Larijani heeft intussen al heel wat tegenkanting opgewekt bij zijn machtige tegenstander. In zijn eigen parlement werd hij hard aangepakt door aanhangers van Ahmadinejad.
Ze noemden hem ‘een sukkel’, beschuldigden hem ervan ‘de huidige oproer op te stoken’, en ‘van het parlement een vijfde colonne van de vijand te maken’. Ze gingen er wel van uit dat hij aan de kant van Mousavi stond, toen ze dreigden hem te ontmaskeren als een ‘medestander van de criminele Mousavibeweging’.