E-rusland werpt administratieve moloch op het web
Sergei Blagov
30 mei 2003
In een poging om de legendarische corruptie en inefficiëntie van de Russische bureaucratie uit te roeien, lanceerde de Russische regering deze maand een project met de naam E-rusland. Het peperdure e-governmentproject kost 2,4 miljard dollar en loopt acht jaar lang. Het Kremlin gelooft in de kansen van het project. Nu de Russen nog op het internet krijgen.
De Russen moeten in de toekomst alle informatie en activiteiten van de overheid - met uitzondering van de staatsgeheimen - online kunnen vinden. Op termijn moeten ze ook hun belastingaangifte en andere administratieve procedures via het internet kunnen afhandelen. Een pilootproject in die zin zich loopt al een tijdje in enkele regio’s in het centrum van het land.
Dat de Russische administratie sneller en efficiënter kan, daaraan twijfelt geen mens meer. Moskou betaalt elk jaar ongeveer 25 miljoen dollar pensioenen uit aan mensen die al gestorven zijn - een gevolg van het feit dat een overlijdensbericht er zes maanden over doet om de pensioendienst te bereiken. De voorstanders van E-rusland geloven dan ook dat de zware investeringen een terugverdieneffect krijgen.
Tseren Tserenov, het hoofd van het departement voor ‘nieuwe economie’ bij het ministerie van Handel, blaakt van vertrouwen. Alle overheidsinstellingen zullen door dit project verplicht worden om transparanter te worden en hun informatiebronnen open te stellen voor het publiek. We zijn ervan overtuigd dat een bestuurlijke hervorming in Rusland niet mogelijk is zonder E-rusland. Toch wil Tserenov met beide voeten op de grond blijven. We kunnen geen e-government maken zonder een degelijke hervorming van het bestuursapparaat zelf. Want de chaos automatiseren, dat gaat niet.
De logheid van de administratie is één van de vele uitdagingen. Een nog groter probleem is dat amper acht tot negen procent van de Russen toegang heeft tot het internet. Tserenov gelooft dat het aantal internetverbindingen zal stijgen als E-rusland op kruissnelheid komt. Er zullen genoeg mensen zijn die meer openheid vragen van de regering en ze zullen een betere dienstverlening krijgen via het internet. Dat zal een sterke stimulans betekenen voor de regering om het programma uit te voeren.
President Vladimir Poetin gelooft dat veel corruptie voorkomen kan worden door dergelijke informatie in het daglicht te stellen. Het is onmogelijk om de corruptie uit te roeien enkel met repressieve maatregelen. Premier Mikhail Kasyanov heeft alle 54 ministeries opgedragen om hun begroting te publiceren op hun website. Die financiële openheid zou de corruptie, vooral bij de douane en de politie, moeten voorkomen. Alle overheidsinstellingen zijn nu verplicht om 51 categorieën van ‘gevoelige informatie’ (bijvoorbeeld offertes en premies) op het internet te publiceren. Dat zou een behoorlijke return opleveren - de regering schat bijvoorbeeld dat openbare uitbestedingen er een vierde goedkoper door zullen worden. Het programma geniet de steun van de Russische afdeling van Transparency International.
Mogelijk doorkruist het eeuwige tekort op de begroting de nobele doelstellingen van Poetin nog. Sommige van de E-ruslandprojecten vallen mogelijk uit de boot door gebrek aan financieringsmiddelen, zo geeft het ministerie van Communicatie toe in een nota. Dit jaar gaat er slechts 45 miljoen dollar naar het project, ongeveer een vijfde van het bedrag dat eerst was vooropgesteld. Het ministerie noemt de start van het project niettemin een succes: Er wordt nu officiële informatie op het internet gepubliceerd, er werd een systeem voor elektronische handel opgestart en verschillende formulieren staan nu online.