Eerste openlijk homoseksuele presidentskandidaat van Brazilië vreest homofobie tijdens campagne

Als de Braziliaanse gouverneur Eduardo Leite straks de voorverkiezing in zijn partij wint, wordt hij de eerste homoseksuele presidentskandidaat van het land. Hij verwacht homofobe uitingen als hij de extreemrechtse president Jair Bolsonaro uitdaagt in de presidentsverkiezingen volgend jaar.

Leite, gouverneur van de zuidelijke staat Rio Grande do Sul, kwam vorige week op televisie uit de kast. Dat leidde tot beschuldigen van rivalen, die stelden dat Leite zijn seksualiteit zou uitbuiten voor politiek gewin in aanloop naar de presidentsverkiezingen van volgend jaar.

Bolsonaro, die ooit zei liever een kind te verliezen aan een dodelijk ongeluk dan een homoseksuele zoon te hebben en zichzelf omschreef als ‘trotse homofoob’, verklaarde niets tegen Leites privéleven te hebben. ‘Maar hij moet zijn levensstijl niet aan anderen opdringen’.

‘Dit was tijdens eerdere verkiezingen, toen ik me kandidaat stelde als burgemeester en gouverneur, nooit een onderwerp.’

Leite ontkende dat zijn beslissing om voor de natie naar buiten te komen met zijn geaardheid, politiek gemotiveerd was: ‘Er was geen politieke bedoeling behalve de waarheid vertellen.’ De 36-jarige politicus werd in 2019 de jongste staatsgouverneur van Brazilië ooit, na eerder burgemeester te zijn geweest. Nu kan hij de eerste openlijk homoseksuele presidentskandidaat van Brazilië worden, als hij later dit jaar de voorverkiezing in zijn partij wint.

‘Dit was tijdens eerdere verkiezingen, toen ik me kandidaat stelde als burgemeester en gouverneur, nooit een onderwerp. Ik heb geen personage gecreëerd of gelogen over mijn seksualiteit, ik heb er gewoon niet over gesproken’, vertelt hij in een telefonisch interview.

Van steun voor tot kritiek op Bolsonaro

Leite, lid van de sociaaldemocratische partij (PSDB) van Brazilië, steunde Bolsonaro nog in de tweede verkiezingsronde in 2018. Later bekritiseerde hij het beleid van de president rond de COVID-19-pandemie.

De gouverneur doet mee aan de PSDB-voorverkiezingen die voor november staan gepland. Daar moet de partijkandidaat voor de verkiezingen van 2022 gekozen worden. Leite zegt nu te vrezen dat de campagneperiode ontsierd zal worden door vuile spelletjes en homofobe uitlatingen.

‘Mijn advocaten en ik overwegen een rechtszaak tegen hem op grond van homofobie.’

Op dit moment raadpleegt Leite advocaten over opmerkingen van Bolsonaro eerder dit jaar, of de gouverneur ‘het misschien ergens anders had ingestoken’ - met betrekking tot geld uit de gezondheidsbegroting, maar algemeen beschouwd als een homofobe opmerking.

Leite: ‘Ik heb een formele gerechtelijke procedure aangevraagd, zodat de president zichzelf moet verdedigen. En mijn advocaten en ik overwegen een rechtszaak tegen hem op grond van homofobie.’ In een schriftelijke reactie gericht aan het Federale Hooggerechtshof zei Bolsonaro: ‘Op geen enkel moment heb ik gesuggereerd dat de vraagsteller een strafbaar feit had begaan, noch was ik van plan zijn eer te beledigen.’

Discriminatie en wettelijke bescherming

Brazilië is een van de meest liberale landen ter wereld als het gaat om wettelijke rechten van lgbtq+-personen. In 1830 werden homoseksuele betrekkingen gedecriminaliseerd en in 2013 stelde het land het burgerlijk huwelijk open voor stellen van hetzelfde geslacht.

Maar ondanks de vooruitstrevende wetgeving van het land zijn discriminatie en geweld tegen de lgbtq+-gemeenschap wijdverbreid. Vorig jaar werden 224 lgbtq+-personen vermoord, onder wie 161 transvrouwen, volgens het laatste rapport van belangenorganisatie Bahia Gay Group. Die organisatie documenteert al sinds 1980 lgbtq+-geweld in het land.

Leite zegt dat de rechten van lgbtq+-Brazilianen slechts een van de vele onderwerpen op zijn agenda is. ‘Het is belangrijk om activisten te hebben. Ik erken hun rol en ze zullen altijd mijn aandacht hebben. Maar ik ben er in de politiek, als burgemeester, gouverneur - en misschien als president - voor iedereen. Lgbtq+-kwesties staan op de agenda, maar niet als enige onderwerp.’

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters Foundation.