Elektronisch betalen in Ecuador

Elektronisch betalen is vandaag bij ons haast meer de regel dan de uitzondering, maar niet zo in landen in ontwikkeling. In Ecuador heeft bijvoorbeeld 40 procent van de mensen geen bankrekening, en dus ook geen betaal- of kredietkaart. Het overgrote deel van de mensen – 90 procent – heeft echter wel een gsm. Onder meer die grote groep van de bevolking heeft de Ecuadoraanse overheid op het oog om mee op te nemen in het systeem van elektronisch betalen, per sms dus.

Er hoeft geen privébank tussen te komen en je hebt geen internet nodig, zelfs geen smartphone. Een ordinaire gsm volstaat. De smsjes om je in te schrijven en een paswoord te vragen, zijn zelfs in het quichua beschikbaar, want ook de inheemsen moeten mee in de boot. Het initiatief wordt dan ook gepromoot als een stimulans voor “sociale insluiting” en solidaire economie.

Terwijl in andere landen het elektronisch betalen georganiseerd wordt door privébanken, is het in Ecuador de overheid die het systeem opzet, vanuit de Centrale Bank van Ecuador.

Terwijl in andere landen het elektronisch betalen georganiseerd wordt door privébanken, is het in Ecuador de overheid die het systeem opzet.

Wie wil aansluiten, opent een account op de Centrale Bank en levert een hoeveelheid dollars in biljetten af die je op je elektronische rekening wil hebben. Wie geen overschrijving kan doen, gaat met cash geld naar een kantoor van de Centrale Bank en laat dat geld op zijn of haar gsm-provider boeken, om er vervolgens betalingen mee te verrichten. Dat doe je door een simpel smsje te versturen, waarvoor je dan een antwoord als bewijs ontvangt. ‘Makkelijk, snel en veilig’, zo wordt het gepromoot.

De waarde van een elektronische dollar is exact gelijk aan die van de Amerikaanse dollar en de koers volgt ook die van de papieren dollar. De Centrale Bank kan ook niet meer elektronische dollars laten circuleren dan het dollars in reserve heeft.

Taxi

In september is er een eerste proefproject opgezet, in december vorig jaar is er gestart met een beperkte groep mensen en sinds midden deze maand kan iedereen die dat wenst, aanpikken mits je een account hebt geopend bij de Centrale Bank. Tot nog toe hebben zo’n 7500 mensen zich geregistreerd. Voorlopig is het systeem alleen nog maar in voege om taxiritten te betalen. In meer dan 60.000 taxi’s, verspreid over heel het land, zijn toestelletjes geïnstalleerd voor elektronische betaling.

De volgende fase is voorzien voor half dit jaar, wanneer het systeem opengesteld wordt voor supermarkten en andere geldtransacties voor gewone consumptie. Er zullen ook meer punten bijkomen waar je geld kan inruilen om op je elektronische rekening te boeken. Het systeem is volledig gratis. Vooral jongeren zijn een belangrijke doelgroep voor dit sms-betaalsysteem.

Geen bitcoin

Vorig jaar werd nog een wet gestemd die bitcoin verbiedt.

Met dit systeem geeft de Ecuadoraanse overheid ook duidelijk aan dat het het elektronisch betalen zelf in handen wil houden. In juli vorig jaar heeft het parlement nog een wet gestemd die bitcoins en andere gedecentraliseerde digitale munten verbiedt.

De bitcoin-voorstanders pleiten wel voor volledige transparantie over de software en toepassingen van de transacties.

Onder druk van de bitcoin-lobby voorziet de wet ook een aantal restricties: de staat mag dit elektronisch geld niet gebruiken om zijn schulden te betalen, en het systeem mag niet aangewend worden om ambtenaren te betalen.

Voor de armen of voor de de-dollarisering?

Volgens president Correa is de elektronische munt vooral een politiek instrument in het kader van sociale rechtvaardigheid. Toch is er ook een niet onbelangrijk financieel voordeel, volgens Diego Martinez, economist en consultant van president Correa.  Ecuador geeft jaarlijks drie miljoen dollar uit aan “onderhoudskosten”, het inruilen voor oude en versleten bankbiljetten. Elektronisch geld kan die uitgavepost flink insnoeien.

En dan is er nog die dieper liggende grief voor de regering Correa. Sinds januari 2000 is Ecuador gedollariseerd. Net als El Salvador of Panama heeft het land de Amerikaanse dollar als eigen munt. In Ecuador werd die maatregel ingevoerd als ultieme reddingsoperatie met een galopperende inflatie van de eigen munt. In januari 2000 telde je 25 000 sucres neer voor een dollar. Sinds die dollarisering is het vertrouwen in de economie hersteld. Tussen 2000 en 2013 groeide het bnp met 75 procent, zo’n 4,4 procent per jaar.

Maar de afhankelijkheid van de Amerikaanse munt en het onvermogen om een eigen monetair beleid te voeren, speelt de Ecuadoraanse economie ook parten. Om dollars binnen te krijgen, is het land gedwongen om te exporteren,  in het geval van Ecuador vooral petroleum en natuurlijke rijkdommen. President Correa is niet zo opgezet met dit dollarkeurslijf maar er zonder meer uitstappen en terug opteren voor de sucre, zou niet alleen duur zijn, het zou ook het verkeerde signaal geven aan de buitenwereld.

Volgens Lawrence White, professor economie aan de George Mason University in de VS, zou het een domme zaak zijn omdat de dollar Ecuador niets dan voordelen heeft opgeleverd: de inflatie is beteugeld, de financiële situatie is verdiept en de economie is gegroeid, en transactiekosten van import, export en remittances zijn verlaagd. Ook de overgrote meerderheid van de Ecuadoranen zijn voor het behoud van de dollar, dus ook electoraal is de tijd daar niet rijp voor.