Europa bevestigt: veelgebruikte pesticiden groot gevaar voor bijen

Drie veelgebruikte neonicotinoïden vormen wel degelijk een gevaar voor bijen. Tot die conclusie komt de Europese voedselwaakhond EFSA deze week in een rapport.

De European Food Safety Authority consulteerde meer dan 700 studies over de impact van de stoffen op zowel honingbijen als hommels en solitaire bijen. Ze besluit dat zowel imidacloprid, clothianidine als thiamethoxam een groot gevaar vormen. Bovendien, stelt het rapport, zijn de beperkingen die de EU in 2013 instelde op het gebruik van de stoffen onvoldoende om de risico’s te vermijden.

Verbod

‘De bewijzen zijn overweldigend dat bijen, en daarmee ook de planten en gewassen die ze bevruchten, groot gevaar lopen voor neonicotinoïden’, zegt Franziska Achterberg van Greenpeace in een reactie op het nieuws. ‘De nationale overheden moeten nu stoppen met aarzelen en een Europees verbod op de stoffen steunen als eerste stap om de catastrofale achteruitgang van de bijenpopulaties te stoppen.’

Vijf jaar geleden had de Europese Commissie al een tijdelijk verbod ingesteld op de stoffen, nadat enkele studies op de schade voor bijen hadden gewezen. Met het verbod wilde de commissie tijd kopen voor meer onderzoek, en daar is het nieuwe rapport het resultaat van.

De duidelijke conclusies van het rapport betekenen niet automatisch dat de stoffen ook verboden worden. EFSA heeft enkel een adviserende functie. Eind volgende maand bespreken de Europese lidstaten het dossier.

Bestuivers

Bijenpopulaties gaan er gestaag op achteruit, en dat is niet alleen slecht nieuws voor de honingproductie. De wereldwijde voedselproductie bestaat immers voor driekwart uit planten die minstens deels afhankelijk zijn van bestuiving om vrucht te dragen. Sommige van die gewassen, zoals koffie en cacao, zijn een belangrijke inkomstenbron voor ontwikkelingslanden.

Op sommige plaatsen in de wereld is nu al meer dan 40 procent van de bestuivende insecten bedreigd. De insecten hebben het moeilijk door verschillende oorzaken, waaronder de oprukkende monoculturen die geen ruimte laten voor wilde bloemen of gewassen die voedsel bieden voor bestuivende insecten.

Ook de klimaatverandering heeft een impact, vooral op hommels. Door de opwarming van de aarde verandert het territorium van zowel de planten als de insecten, en ook de bloeitijd van planten.