Europa moet zich wapenen tegen stijgende rivieren

Niet alleen een stijgende zeespiegel verhoogt de kans op overstromingen. Overal ter wereld zullen ook rivieren steeds vaker en onverwacht buiten hun oevers treden, blijkt uit Duits onderzoek. Ook in Europa lopen honderdduizenden mensen gevaar.

Rivieroverstromingen behoren nu al tot de meest voorkomende en vernietigende natuurrampen. Wetenschappers van het Potsdam Institute for Climate Impact Research berekenden welke investeringen nodig zijn om dat risico in de hand te houden naarmate de gemiddelde temperatuur stijgt in de volgende drie decennia.

Uit dat onderzoek blijkt dat de grootste ingrepen nodig zijn in de Verenigde Staten, delen van India en Afrika en Europa. Als er niets wordt ondernomen, zullen wereldwijd miljoenen mensen blootgesteld worden aan het overstromingsgevaar.

Duitsland

Zonder extra maatregelen neemt het aantal mensen dat gevaar loopt sterk toe

‘Minstens de helft van de Verenigde Staten moet de investeringen verdubbelen als ze een dramatische toename van het risico willen vermijden’, zegt Sven Willner van het Potsdam instituut. Zonder extra maatregelen zoals dijken, een beter rivierbeheer en strengere bouwnormen neemt het aantal mensen dat gevaar loopt sterk toe: in de VS van de huidige honderdduizend tot een miljoen, in Duitsland van de huidige honderdduizend tot zevenhonderdduizend.

Elders zijn de aantallen nog veel groter: in Zuid-Amerika stijgt het aantal mensen in risicogebieden van 6 tot 12 miljoen, in Afrika van 25 tot 34 miljoen, en in Azië zelfs van 70 tot 156 miljoen. Het werkelijke aantal ligt mogelijk nog veel hoger, want de wetenschappers hebben geen rekening gehouden met de toekomstige trends van bevolkingsgroei en verstedelijking.

Europa

‘Tot onze verrassing is de nood ook hoog in ontwikkelde landen met een goede infrastructuur, zegt mede-auteur Anders Levermann, hoofd Adaptatie-onderzoek aan het Potsdam instituut en onderzoeker aan de Universiteit van Colombia.

‘We gaan ervan uit dat de mensen dezelfde bescherming willen genieten die ze vandaag hebben - ze willen niet dat hun situatie achteruit gaat. Als je die lijn doortrekt, moet ook in landen met een behoorlijke bescherming heel wat gedaan worden om die lijn aan te houden. Alleen zo kan je vermijden dat mensen hun huizen moeten verlaten door overstromingen.’

Een toename in de risico’s over de volgende twee tot drie decennia zal vooral aangezwengeld worden door de concentratie van broeikasgassen die al in de atmosfeer zijn, en die kunnen we dus niet meer beïnvloeden.

Klimaatactie

‘Als we snel ingrijpen, kunnen we ons in de volgende twee decennia nog beschermen tegen de risico’s die de klimaatverandering met zich meebrengen’

‘Maar het is duidelijk dat, als de mens zijn uitstoot van broeikasgassen niet aan banden legt om de klimaatverandering onder de 2 graden te houden, de risico’s in heel wat regio’s dermate toenemen dat er geen bescherming meer mogelijk is’, zegt Levermann. ‘Om mensen veilig te houden moeten de risico’s ernstig genomen worden en moeten er meer middelen vrijgemaakt worden voor adaptatie. Als we snel ingrijpen, kunnen we ons in de volgende twee decennia nog beschermen tegen die risico’s. Maar de verdere klimaatverandering moet gestopt worden door de uitstoot van broeikasgassen aan banden te leggen.’

‘Onze bevindingen zouden een duidelijke waarschuwing moeten zijn voor beleidsmakers’, zegt Levermann. ‘Als zij ervoor kiezen het probleem te negeren, zullen er jammer genoeg rampen volgen. Het is nu tijd om de strijd tegen de klimaatverandering te combineren met aanpassingsmaatregelen aan de klimaatverandering die we al veroorzaakt hebben. Niets doen is gevaarlijk.’