‘Schrap de PKK van de internationale terreurlijsten’

Op 23 februari kwamen de initiatiefnemers, de Europarlementsleden Ana Gomes (Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten) en Marie-Christine Vergiat van de Linkse Groene fractie, naar buiten met de oproep om de Koerdische Arbeiderspartij PKK van de Europese terreurlijst te schrappen. De gewapende vleugel van de PKK wordt onder meer door de EU en de VS aangeduid als een terroristische organisatie.

Met de oproep willen de Europarlementsleden de gestaakte vredesonderhandelingen tussen Turkije en de PKK opnieuw leven inblazen. Het escalerende geweld in Zuidoost-Turkije is een groot risico voor de stabiliteit in Turkije en daarmee ook in de hele regio van het Midden-Oosten, klinkt het. De Europarlementsleden vinden dat de stempel van de PKK als een terreurgroep een drempel vormt voor vrede, dialoog en onderhandelingen. Bovendien, zo zegt Ana Gomes, speelt dit Turkije handig in de kaarten. ‘Het faciliteert immers de inbreuken tegen de mensenrechten.’

Juist of fout moment

Het moment om deze oproep te lanceren is zeker niet evident. De kloof tussen Ankara en de PKK is diep sinds het stopzetten van de vredesdialoog en het twee jaar durende staakt-het-vuren in 2015. Ankara is als de dood voor Koerdische zelfbeschiking in Syrië en Irak en ziet de opmars van de Syrische Koerden als een bedreiging voor hun eigen grenzen.

Ankara is als de dood voor Koerdische zelfbeschiking in Syrië

Op 23 februari sprak de Turkse premier Ahmet Davutoglu zich in een toespraak voor de AKP-parlementsleden nog fel uit tegen de Koerden in Syrië. ‘YPG (de Syrische-Koerdische militie in Rojava en militaire tak van de PYD), Rusland en IS werken samen om een terreurnest te creëren.’

Dat de Syrische grensstad Kobani in Rojava een nest was van PKK-strijders, en dus staatsvijanden van Turkije, was voor Turkije de reden om niet tussen te komen bij gevechten tussen Daesh (IS) en de Koerdische strijders in 2014.

‘De Koerden kregen toen wel steun van de Internationale Alliantie’, zegt Ana Gomes. ‘En niet van Turkije, waardoor Ankara heel veel Koerden voor het hoofd stootte. Hun broeders en zusters werden uitgemoord.’

‘We weigeren als Europarlementsleden mee te gaan in het anti-Koerdische discours.’

Volgens Gomes is het dus net vandaag een uiterst belangrijk moment om de oproep te lanceren. ‘Want wat al te vaak wordt in dit verhaal vergeten dat de Koerden de enige grondtroepen zijn die in Syrië tegen Daesh vechten. Dat betekent zonder meer dat de Koerden onze echte bondgenoten zijn in de oorlog tegen terreur. Ze verdienen onze steun.’

‘We weigeren als Europarlementsleden mee te gaan in het anti-Koerdische discours dat Turkije sinds het stoppen van de vredesdialoog ophangt, zowel naar de eigen Koerden in het Zuid-Oosten als in Syrië.’

Hard debat

Volgens Gomes speelt Turkije een dubbel spel: ‘Vergeet niet dat meneer Erdogan, toen hij nog premier was, zelf vredesgesprekken begon met PKK-leider Öcalan in 2013. Toen beschouwde hij Öcalan dus wel een dialoogpartner. We hebben dat toen zeker ondersteund. Maar we zagen hoe Erdogan daarna de gesprekken opgaf en naar een polariserend discours tegenover de Koerden keerde omwille van geopolitieke redenen. Je kan echter niet slaan en spreken tegelijk.’

De Turkse publieke opinie lijkt op dit moment heel erg verdeeld over de zogeheten Koerdische kwestie.

De Turkse publieke opinie lijkt op dit moment heel erg verdeeld over de zogeheten Koerdische kwestie. Een groot deel van de Turken is niet tegen de Koerden, maar beschouwt de PKK wel als een staatsvijand, als een terroristische partij. Men vindt dat het Westen teveel meegaat in het pro-PKK-verhaal en daarbij vergeet dat de PKK slachtoffers maakt. Dit ligt dus heel gevoelig.

Zullen de Turken zich bijgevolg niet verraden voelen door de EU? ‘Ten eerste is de Turkse publieke opinie niet echt vrij te noemen en is er toch sprake van brainwashing’, reageert Gomes. ‘Kritische berichtgeving wordt meteen gecounterd op een heel agressieve manier. Turkije, dat kan niemand ontkennen, schendt de Kopenhagencriteria door de vrije meningsuiting enorm aan banden te leggen.’

‘Kijk naar wat gebeurde met de academici die de petitie Academics for Peace ondertekenden. Ze werden vervolgd omdat ze pleitten voor een halt aan het geweld in de Koerdisch-Turkse regio. Dat verhaal volgen wij ook. Wij geloven dat er enkel een einde aan het conflict kan komen door vredevolle onderhandelingen en daarvoor heb je als dialoogpartner vertrouwen nodig. Logisch, toch?’

Gomes noemt de oproep van de Europarlementsleden “een begin”: ‘meer dan honderd MEP’s van verschillende politieke strekkingen tekenden. Dat is symbolisch heel waardevol. Het is een signaal dat we het eenzijdige narratief van Turkije niet meer pikken.’